هنرمندان صنایع دستی خوزستان در بیست‌وپنجمین نمایشگاه ملی صنایع دستی ایران که به مناسبت بزرگداشت روز جهانی صنایع دستی برگزار می‌شود حضوری ویژه دارند.

این نمایشگاه از ۲۰ تا ۲۵ خرداد ۱۳۹۴ در نمایشگاه بین‌المللی تهران برپا می‌شود و هنرمندان صنایع دستی خوزستان در سالن‌های ۸-۹-۲۷ محصولات خود را عرضه می‌کنند.

با این که ساکنان محلى خوزستان کمتر به تجارت و بازار گراییده‌‏اند و از سوى دیگر روستاییان نیز قسمت بزرگى از جمعیت این استان را در بر گرفته‌‏اند؛ صنایع دستى این منطقه رونق چندانى ندارد و فقط محدود به چند صنعت نه چندان معروف است که بهترین امتیاز آن مصرف داخلى است.

کارهاى دستى خوزستان بیشتر بر اساس احتیاجات بوده است. به همین دلیل با کاهش احتیاجات صنعتگران به حرفه‌‏هاى دیگر گراییده‌‏اند. صنایع دستى موجود در خوزستان عموما از نظر کیفیت و ارزش هنرى در سطح متوسطى قرار دارند ولى به علت تعداد نسبتا زیاد نیروى شاغل قابل حمایت‏اند.

با این حال، علاوه بر دستبافى که در این استان و به ویژه در شوشتر داراى سابقه نسبتا طولانى است و آثار با ارزشى از نمونه‏هاى گوناگون آن از ادوار مختلف به جاى مانده محصولات نازک کارى چوب دزفول نیز از کیفیت ممتازى برخوردارند و به علت مناسب بودن قیمت قابل عرضه در بازارهاى مختلف داخلى و خارجى‏اند.

صنایع دستى موجود در خوزستان علاوه بر دستبافى شامل ساخت فرآورده‌‏هاى چوبى، نمدمالى، گیوه‌دوزى، ورشوسازى، سبد بافى، ساخت محصولات نقره‏اى و قلم‌زنى روى طلا و نقره است که در زیر به شرح آنها مى‌‏پردازیم.

دستبافى

دستبافى در خوزستان بیشتر در دزفول، شوش، شوشتر، بهبهان و شادگان متداول است. در حال حاضر مهمترین مرکز محصولات دستباف استان شهر شوشتر است. در دزفول نیز پارچه‏هاى نسبتا مرغوب و جالبى تهیه مى‏شوند.

دستبافى خوزستان مشتمل بر شش رشته ملحفه‏بافى، سجاده‏بافى، چوقابافى، عبابافى، چفیه و مقنعه‏بافى و جاجیم‏بافى است که تولید و عرضه اکثر آنها در فصل‏هاى مختلف متفاوت است.

خراطى و نازک کارى چوب

در حال حاضر خراطى چوب در دزفول و کمى در بهبهان رایج است. محصولات چوبى دزفول نه تنها نسبت به بهبهان، بلکه در مقایسه با مصنوعات چوبى برخى نقاط دیگر ایران نیز از کیفیت بهترى برخوردار است. محصولات چوبى خوزستان عبارت‏اند از: چوب قلیان، زیر قلیان، پایه آباژور، شمعدان، چوب لباسى و نمکدان.

نمد مالى

کارگاه‌هاى نمدمالى خوزستان بیشتر در بهبهان و دزفول قرار دارند. کارهاى عرضه شده بر اساس رفع نیاز منطقه‏اند و به هیچ وجه نمى‏توان محصول آن را چیزى در حد عرضه کالاى هنرى به بازار کشور دانست.

ساخت و قلم‌زنى طلا و نقره‏جات

ساخت و قلم‌زنى طلا و نقره در اهواز، خرمشهر و آبادان صورت مى‏گیرد. صنعتگران آبادان صرفا به تولید زینت آلات طلا مى‏پرداختند ولى کارگاه‌هاى موجود در اهواز و خرمشهر (پیش از جنگ تحمیلى) علاوه بر تهیه و قلم‌زنى این نوع محصولات انواع فرآورده‏هاى نقره‏اى سیاه قلم نیز تولید مى‏کردند. صابئى‏ها از دیرباز به صورت موروثى به این فعالیت اشتغال داشته‏اند. محصولات آنها بیشتر شامل انواع گردن‌بند، دست‌بند، مدال، قوطى سیگار، گلدان و انواع سرویس‌هاى چایخورى و میوه‌خورى در اندازه‏هاى مختلف است.

سبدبافى

در خوزستان به سبب فراوانى درخت خرما و وجود نخلستان‌هاى متعدد تهیه انواع سبد با استفاده از برگ و خوشه درخت خرما از دیرباز رایج بوده است. اغلب زنان و مردان به هنگام فراغت و به صورت کار خانگى به بافت انواع سبد مى‏پردازند. تولید این محصول بیشتر در خرمشهر و دزفول متداول است.

سفال‌گرى

سفال‌گرى در شهرهاى آبادان و شوشتر رواج دارد. در آبادان بیشتر ساخت گلدان (بدون تزیین) و در شهر شوشتر ساخت ظرف‌ها و آجرهاى لعاب‏دار رونق دارد.