سهم تسهیلات خرد از کل تسهیلات پرداختی توسط بانک ها طی سه سال اخیر مرتباً کاهش یافته تا جایی که تنها ۸۰ هزار میلیارد تومان از ۵۷۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداختی تا بهمن ماه سال گذشته، تسهیلات خرد بوده است.

بانک مرکزی قصد دارد امسال بانک ها را بیش از سال های قبل به سمت پرداخت تسهیلات خرد سوق دهد. این تصمیم اما در حالی اتخاذ شده که نرخ سود تسهیلات بانکی هم برای عقود مبادله ای و هم برای عقود مشارکتی کاهش یافته است.

سیدعلی اصغر میرمحمدصادقی، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی در این باره به خبرنگار ما گفت: «بانک مرکزی امسال قصد دارد بانک ها را هرچه بیشتر به سمت پرداخت تسهیلات خرد هدایت کند. در همین راستا با بانک هایی که عملکرد مطلوبی در زمینه پرداخت تسهیلات خرد نداشته باشند، برخورد می کنیم».

این تأکید اما در حالی از سوی مسئولان بانک مرکزی انجام می شود که نگاهی به سهم تسهیلات خرد پرداخت شده توسط بانک های کشور طی سال های اخیر نشان می دهد که این سهم هر سال کاهش پیدا کرده است.

بنا بر آمارهای موجود سهم تسهیلات خرد از کل تسهیلات پرداختی بانک ها در سال ۹۱ رقمی در حدود ۱۹ درصد بوده است. این سهم در سال ۹۲ به حدود ۱۶ درصد کاهش پیدا کرده و در ۹ ماهه سال ۹۳ نیز به رقمی در حدود ۱۴ درصد رسیده است. به این ترتیب مشاهده می کنیم که طی سه سال سهم تسهیلات خرد از کل تسهیلات پرداخت شده توسط بانک ها حدود ۵ درصد افت کرده است.

این توضیح ضروری است که در آمارهای بانکی، تسهیلات کمتر از ده میلیون تومان تا سال ۹۱ و تسهیلات کمتر از بیست میلیون تومان از سال ۹۱ به بعد، در مجموعه تسهیلات خرد بحساب می آید.

نکته مهم اما این است که با وجود اینکه سهم اندکی از ارزش تسهیلات پرداختی در شبکه بانکی به تسهیلات زیر بیست میلیون تومان اختصاص دارد، از نظر تعدادی این نوع تسهیلات بالغ بر ۸۰ درصد تعداد تسهیلات پرداخت شده را به خود اختصاص می دهند و تنها بیست درصد تسهیلات بانک ها بالای بیست میلیون تومان بوده است.

نگاهی به ترکیب تسهیلات پرداختی شبکه بانکی اعم از دولتی و خصوصی تا بهمن ماه سال ۹۳ نیز این سهم بندی را تأیید می کند؛ بنا بر آمارهای رسمی منتشر شده مانده تسهیلات پرداختی بانک ها و مؤسسات اعتباری تا پایان بهمن ماه سال گذشته بالغ بر ۵۷۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات داده اند که با فرض سهم ۱۴ درصدی تسهیلات خرد از این این مقدار می توان نتیجه گرفت طی یازده ماهه سال ۹۳ رقمی در حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات خرد توسط بانک ها به متقاضیان، وام پرداخت شده است.

این مقدار در سال ۹۲ با احتساب پرداخت حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات، سهم تسهیلات خرد همین مقدار ۸۰ هزار میلیارد تومان سال ۹۳ خواهد بود.

از این مقدار تسهیلات پرداختی در سال ۹۳ حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان وام قرض الحسنه بوده است که تنها ۵ درصد کل تسهیلات را تشکیل می دهد و نسبت به سال ۹۲ از نظر مقدار ۱۳ درصد افزایش یافته است.