اسلام به عنوان آئین مقدس و دین زندگی و سعادت ما ، کار و تلاش را معیار ارزش و تعالی معرفی نموده است و در ۱۴۰۰ سال قبل راهبر بزرگ امت اسلامی و مبلغ این آئین ، دست کارگر را می بوسد. شما می دانید در آن عصر ، بسیاری از معیارهایی که امروز در جامعه ما از برکت اسلام و قرآن به عنوان ارزش مطرح است، ضد ارزش تلقی می شد و به عکس بسیاری از آنچه آن روز به عنوان ضدارزش تلقی می شد، ارزش های بزرگ و مقدسی بود که پیامبر (ص) آنها را برای مردم تبیین نمود.

امروز وقتی نظافت را به عنوان یک اصل و یک ارزش مطرح می کنیم، مورد قبول همه است و به عنوان یک مسئله روشن و بدیهی تلقی می شود و فهم جمله ی معروف ‘النظافه من الایمان’ ، برای همه آسان است. اما برای مثال در چند قرن قبل ، لویی چهاردهم افتخار می کرده که در تمام عمرش حمام ندیده است. شما می دانید که در اروپای سیصد ، چهرصد سال پیش یکی از افتخارات اشراف این بود که استحمام نمی کردند . من در سفر اخیرم به کشور هندوستان دریافتم که حمام در آن کشور نیز ارمغان مسلمانان ایرانی بوده است و ایرانی ها حدود ۵۰۰ سال قبل در آنجا حمام ساختند و به مردم استحمام را یاد دادند. حتی الان هم در بسیاری از بخش های هند حمام وجود ندارد و وقتی باران شدید می بارد، مردم در زیر باران، استحمام می کنند . ولی ایرانی ها در ۵۰۰ سال قبل به آنجا رفتند و برای مردم هندوستان در مناطق مختلف این کشور حمام ساختند.

امروز در قرن بیستم ، وقتی از نظافت به عنوان یک ارزش سخن می گوییم، فهم آن برای ما آسان است. اما پیامبر اسلام در هزار و چهارصد سال قبل برای جامعه انسانی آن زمان، نظافت را به عنوان یک ارزش به ارمغان آورد. این مسئله نظافت یک مثال بود تا روشن شود چگونه اسلام در آن عصر تاریک موفق شد ارزش ها را به جامعه بشری معرفی و عرضه نماید….

**بوسه گاه پیامبر

همین پیامبر خم می شود و دست پینه بسته کارگر را می بوسد تا به بشر دیروز و امروز بفهماند دستی که برای تولید، برای خدمت به جامعه در حرکت است، باید مورد احترام همه باشد. که ‘ الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل الله ‘ کدام تعبیر از این تعبیر زیباتر است؟ پیامبر (ص) می فرماید : دست کارگر همانند دست مجاهد است . دو بازو بوسه گاه پیامبر است : دست مجاهد و دست کارگر. تا جامعه با این ارزش ها آشنا شود و برای همه روشن شود که همان طور که سرباز مجاهدی که برای دفاع از شرف ، ناموس و کشور در برابر تجاوز دشمن مبازره و فداکاری می کند و شب را بیدار می ماند، آن چشم مورد احترام است و هرگز چهره ی خشن جهنم را نمی بیند؛ چشمی هم که شب در کنار کار و تولید و دستگاه مولّد بیدار می ماند، محبوب خدا و پیامبراست؛ برای اینکه کار و تلاش ، شرف ، عزّت، استقلال و حتی حیات جامعه را تضمین می کند . اگر یک روز این دست ها در حرکت و تلاش نباشند، دست جامعه به ناچار به سمت اجنبی دراز می شود…

**فرهنگ نان حلال

یک ویژگی مهم که در فرهنگ کار از پدران ما به ارث رسیده و بزرگان به ما آموخته اند ، این است که تلاش کنید تا نان حلال به دست آورید. فرهنگ نان حلال و روق حلال، فرهنگ بسیار ارزشمندی است. اگر فرهنگ نان حلال، در زندگی ما حاکم باشد، امکان ندارد متعهدانه کار نکنیم. فرد کارمند، امکان ندارد در اداره کار نکند. یک نماینده مجلس امکان ندارد در مجلس وظیفه ای را که قانون بر عهده او گذاشته است، انجام ندهد . این حرف غیرمنطقی، غلط و غیر مسئولانه است که وقتی به یک کارمند می گویی چرا کار نمی کنی؟ چرا پشت میز نشسته ای و جواب مراجعه کننده را نمی دهی ؟ بگوید حقوق من به اندازه ای است که از خانه به اداره بیایم ؛ همین یکی ، دو ساعت هم کار می کنم زیاد است. چه کسی مجبورت کرده که بمانی؟ چطور اگر فردا گفتند اخراج یا استعفا ، التماس می کنی که بمانی؟ …. کم کاری برای چه کسی ؟ برای این مردم وفادار؟ برای این مردم ایثارگر؟ این مردمی که در تمام مراحل ، صداقت ، لیاقت و مردانگی خودشان را نشان داده اند. چرا تنبلی کنیم ؟ چرا برای کار کردن افتخار نکنیم ؟ چرا برای عرق ریختن در این نظام و برای این مردم افتخار نکنیم؟ چرا وقتی به کارخانه می آییم احساس نکنیم که مجاهدیم و در سنگر جهاد هستیم؟ خداوند اجر ایثارگر و مجاهد را به کارگر صالح می دهد . اجر کارگر حقوق آخر ماه نیست . اجر او بهشت است. اجر او از بهشت بالاتر است . ‘ و رضوان من الله اکبر’ اجر او خشنودی خداوند است. اجر او این است که احساس می کند در سایه تولید ، به استقلال کشورش کمک کرده است ، در سایه تلاش و کوشش او جامعه و کشور از وابستگی به دیگران ، گرسنگی و فقر نجات یافته است.

**مفهوم واقعی تعهد

اسلام ، دین تلاش وفعالیت است، اسلام دین انضباط است. نکته مهم در اینجا اینکه در جوامع غربی بر خلاف تصور بعضی از مردم که فکر می کنند آنجا همه اش فساد است، وقتی شما به محیط کار آنها می روید، می بینید همه مشغول کارند. واقعا تعهد به معنای واقعی کلمه وجود دارد. ولی متأسفانه در کشور ما، تعهد کمتر دیده می شود. در آنجا اگر کارگر یا کارمند تعهد کند که هشت ساعت کار کند، دقیقا ۸ ساعت کار می کند. چرا در ژاپن از ۸ ساعت ، ۵/۷ ساعت کار می کنند ولی در ایران طبق آمار از ۸ ساعت کار ، متوسط کار، کمتر از یک ساعت است؟ این نوع کارکردن برای ما به عنوان یک ایرانی ، انقلابی و به عنوان مسلمانی که افتخارش دنباله روی از راه علی بن ابیطالب است، ننگ است.

افتخار علی (ع) کار و تلاش بود. اطراف مدینه هنوز تابلوهایی نصب است که بر روی آن نوشته شده است: ینبوعً علی، چاه های علی ، مزارع علی . هنوز آثار آن کاری که حضرت علی برای تحرک اقتصادی مدینه انجام داد ، باقی است. آیا ما دنباله رو واقعی راه علی ، راه پیامبر و قرآن هستیم؟ قرآن می فرماید: ‘ و ان لیس للانسان الا ما سعی ‘ هر چه داریم در سایه ی تلاش، کوشش، جهاد و مطالعه است.

**فرهنگ اسراف

امروز استقلال کشور ما مرهون کار و تلاش و تولید هر چه بیشتر و بهتر و مصرف کمتر است…. فرهنگ ایرانی – اسلامی به ما می گفت که نان را ببوس. همان طور که قرآن را می بوسی . پدرها و پدربزرگ های ما نان را می بوسیدند. امکان نداشت یک تکه نان روی زمین ببینند و از کنار آن عبور کنند. حتماً بر می داشتند و نان را می بوسیدند اگر تمیز بود استفاده می کردند و گر نه در جایی قرار می دادند که نان زیر پا نرود.روزگاری نان به عنوان برکت ِ حق مطرح بود . ولی امروز ۲۰ درصد از این نان دور ریخته می شود …

باید در جامعه فرهنگ همه جانبه صرفه جویی چه از لحاظ برنامه ریزی و چه از لحاظ عملی حاکم شود. تولید بیشتر، کار بیشتر، کیفیت بالاتر و صرفه جویی می تواند ما را به استقلال واقعی در بخش اقتصاد برساند.

**انضباط، کار و تلاش

خوشبختانه مردم ما از لحاظ استعداد کمبودی ندارند . خداوند به ما ایرانی ها استعدادی عطا کرده که حتی به اروپایی ها ، ژاپنی ها و آمریکایی ها هم نداده است. ما از بهره ی هوشی بسیار بالایی برخورداریم. خداوند فرهنگ خوب یعنی اسلام را هم به ما داده است که آنها این فرهنگ را ندارند. خداوند افتخار راهنمایی به راه فضیلت و سعادت را نیز شامل حال ما کرده است. آنچه از طرف ما باید انجام شود ، انضباط، کار و جهاد است. باید کار و تلاش و فعالیت کنیم تا نصرت خدا شامل حال ما گردد. در زمان جنگ وقتی به بن بست می رسیدیم می دیدیم که با کار و تلاش و کوشش فوق العاده می توان مشکل را حل کرد. در عملیات والفجر چگونه توانستیم بیش از هفتاد فروند هواپیمای عراقی را سرنگون کنیم ؟ گر چه توضیح و تشریح همه ی دلایل آن موفقیت در شرایط فعلی امکان پذیر نیست ولی میتوان گفت به دلیل تلاش و کوشش وفکر کردن و اندیشیدن توانستیم به این پیروزی برسیم. لیس للانسان الا ما سعی کنیم تا خداوند هم را موفق گرداند . همیشه گفته اند از تو حرکت از خدا برکت . اگر ما تلاش لازم را انجام دهیم ، قطعا خداوند به ما کمک می کند. ولی اگر تلاش نکنیم، نمی توانیم منتظر نصرت حق باشیم.

** زنان و اشتغال

از دید اعتقادی و فرهنگی کاملا روشن است که از دیدگاه اسلام ، مرد بودن یا زن بودن امتیازی نیست. منطق قرآن اینست: ان اکرمکم عند الله اتقیکم. اساس ، کرامت ، پاکدامنی، تقوا، شرافت انسانی ، عزت نفس و مقامات معنوی است. مقام یک خانم ممکن است در پیشگاه خداوند از هزاران مرد ، بالاتر باشد. نمونه اتم و اکمل مقام و منزلت زن ، فاطمه اطهر (س) است .

تاریخ کشور ما به عنوان یک کشور اسلامی همواره شاهد فعالیت گسترده زنان در بخش اقتصادی بوده است. در گذشته خانه دار بودن ویژه زنان اشراف بود. به غیر از اشراف ، در همه خانواده ها زنان در فعالیت بیرون خانه هم نقش داشتند.

برای زنان اشراف کار کردن کسر شأن بود. اساساً کار نکردن زن جزو اشرافی گری بوده است و ربطی به دین ندارد… اینکه گفته می شود زن اگر در خانه بماند با دین سازگار تر است ،منشأ دینی ندارد. معیار اصلی کرامت ، در خانه یا خارج خانه ، تقواست.

اساساً اسلام همه ما را به کار، کوشش و فعالیت تشویق می کند البته وظیفه مادری و حفظ عفت از مواردی است که مورد تأکید اسلام است. برای خروج از خانه هم اسلام قواعد و مقرراتی دارد که باید دقیقا مراعات شود.

رهایی اقتصاد کشورمان از اتکاء به نفت مستلزم یک عزم ملی است. زن و مرد باید در این وظیفه ملی شرکت کنند . این حرکت ملی برای امنیت هم بسیار مؤثر است. برای مثال در دوخت لباس چرا بازار منطقه را قبضه نکنیم؟ … در کار دوخت لباس زنان همپای مردها و حتی بهتر از آنها می توانند وارد فعالیت شوند .