چند و چون حذف پردرآمدها از نگاه یک کارشناس اقتصادی
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه حذف یارانه پردرآمدها در حال حاضر در مقایسه با سالهای قبل نارضایتی کمتری را ایجاد خواهد کرد، گفت: لازم است درآمدهای آزاد شده از طریق حذف برخی از یارانهبگیران برای افزایش مبلغ یارانه دریافتی دهکهای کمدرآمد و حذف نشده خرج شود.
مرتضی افقه، با اشاره به اینکه در شرایط فعلی کشور شناسایی گروههای درآمدی با توجه به ویژگیهای خاص این گروهها امری غیرممکن است، اظهار کرد: بهترین راه برای شناسایی افراد پردرآمد و حذف نام آنها از لیست یارانهبگیران همان روش خوداظهاری بود که تا به حال دوبار انجام شد اما نتیجه مطلوبی در بر نداشت.
این استاد دانشگاه درباره عدم موفقیت روش خوداظهاری تصریح کرد: مکانیزم تکنیکی نامناسب برای شناسایی این افراد یکی از دلایل عدم موفقیت شیوهی خوداظهاری بوده است.
وی خاطرنشان کرد: همچنین با توجه به اینکه در سالهای اخیر طبقه متوسط رو به پایین درآمدی افزایش پیدا کرده است، بیشتر مردم خود را نیازمند به دریافت یارانه میدانند.
افقه همچنین دربارهی نگاه خاص مردم ایران به مساله یارانه تصریح کرد: در واقع یارانه در مفهوم عرفی خود مقابل کلمه مالیات است، یعنی با دریافت مالیات از افراد پردرآمد یارانهای به افراد کم درآمد پرداخت میشود.
این کارشناس اقتصادی افزود: اما در ایران مفهوم یارانه مساوی با ثروت مفت است، بنابراین با این نگاه همه مردم خود را ذیحق دریافت یارانه میدانند.
وی با اشاره به اینکه انصراف از دریافت یارانه و خوداظهاری موفق بستگی به سرمایه اجتماعی و نگاه مردم برای حمایت و همکاری با دولت دارد، گفت: همیشه نگاه مردم نسبت به دولت در نوسان بوده است. در ابتدای کار دولت روحانی این سرمایه اجتماعی برای حمایت بالا بود، اما به تدریج مردم آمادگی کمتری برای همکاری با دولت نشان دادند.
افقه با اشاره به اینکه در حال حاضر نه راهی برای خوداظهاری وجود دارد و نه دولت به صورت دقیق میتواند پردرآمدها را شناسایی کند، تصریح کرد: بنابراین لازم است سه دهک از ۱۰ دهک بالای درآمدی با توجه به ویژگیهای مختلف حذف شوند.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه حذف یارانه دهکهای پردرآمد در مقایسه با چهار سال گذشته موج نارضایتی کمتری را ایجاد خواهد کرد، گفت: در حال حاضر ارزش ۴۵ هزار تومان یارانه دریافتی ۶۰ تا ۷۰ درصد کمتر شده است، بنابراین این مبلغ سهم بالایی را در درآمد قشر متوسط یا بالای جامعه ندارد.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر با نحوه شروع پرداخت یارانه تنها چاره دولت حذف برخی یارانهبگیران و افراد پردرآمد است، گفت: تصور من این است که دهکهای اول کمدرآمد به راحتی برای دولت قابل شناسایی هستند و دهک دوم و سوم نیز معمولا افراد ساکن روستا را تشکیل میدهند که شناسایی آنها نیز کار دشواری نیست و دولت نیز میتواند به صورت مستقیم و با چککردن حسابهای بانکی دهکهای بالای جامعه را تشخیص دهد.
این کارشناس اقتصادی همچنین دربارهی نحوه سرمایهگذاری درآمدهای آزادشده با حذف برخی یارانهبگیران تصریح کرد: این درآمد آزاد شده پیش از آنکه برای مصارف دیگر دولت خرج شود باید صرف افزایش مبلغ یارانه دهکهای کم درآمد باشد.