نجات کتب قدیمی و نسخ خطی دانشگاه شهید چمران اهواز از دست موریانه ها
در این مراسم علیرضا جلیلیفر، رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز، گفت: هدف از این نشست معرفی کتابهای قدیمی از جمله خطی، سنگی و چاپ سربی است که در دانشکده ادبیات و علوم انسانی نگهداری میشوند.
وی افزود: تعدادی از این کتابهای نفیس قبلا در محل سابق دانشکده (ساختمان سه گوش) و تعدادی دیگری در کتابخانه دانشگاه نگهداری میشدند و نزدیک به ۴۰ سال بدون استفاده بودند. این کتابها معمولا به صورت کتابهای مستعمل تلقی میشدند و از آنها استفادهای نمیشد و اکنون نیز به همین شکل هستند.
جلیلیفر با بیان این که بخش دوم کتابهای خطی و سنگی تابستان امسال به دانشکده ادبیات انتقال داده شد ادامه داد: بالغ بر ۱۲۰۰ کتاب در کتابخانه گروه فرانسه دانشکده نگهداری میشدند که برای انتقال کتابها به کتابخانه مرکزی یا دانشکده وارد گفتوگو شدیم اما به خاطر فضای کم دانشکده تصمیم بر این شد که کتابهای قدیمی را نگهداری کنیم. منتها به دلیل نبودی فضا کتابخانه ریاست را به دانشکده ادبیات و علوم انسانی انتقال دادیم.
رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشکده شهید چمران اهواز با بیان این که این کتابها مجموعه نفیسی هستند توضیح داد: در هیچ کتابخانهای در کشور از این نوع کتابها یافت نمیشود. این کتابها ارزشی بالغ بر ۳۰ میلیون تومان دارند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: متاسفانه کتابهایی که از دانشکده سه گوش به دانشکده ادبیات منتقل شدند هم مورد حمله موریانهها قرار گرفتند و هم خاک خوردند اما توانستیم به هر شکلی آنها را در مکان فعلی جا دهیم.
سپس دکتر نصرالله امامی، عضو هیات علمی و استاد زبان و ادبیات دانشگاه شهید چمران اهواز، گفت: در سطح استان و منطقه شروع به خریدن کتابها از کتابخانهها کردیم. همچنین خیرین کتابهای نفیسی را به دانشکده ادبیات اهدا کردند. دانشکده ادبیات محل امنی برای نگهداری کتابهای قدیمی است. چاپهای قدیمی خطی و سربی در نیمه جنوبی ایران در کتابخانههای بزرگی مانند کتابخانه شیراز، کرمان و یزد وجود دارند.
وی افزود: کتابهایی که در دانشکده ادبیات و علوم انسانی وجود دارند ترکیبی از کتابهای خریداری شده و کتابهای اهدایی هستند. وظیفه و رسالت ما این است که از این کتابها به بهترین نحو ممکن محافظت کنیم. فهرست توصیفی بعضی از کتابهای خطی را در غالب پایاننامهها و دکتری قرار دادهایم. این امر انگیزهای شد تا در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران دورههای کوتاه مدت تصحیح نسخههای خطی برگزار کنیم و کتابهای ترجمه شده را به نسلهای بعدی انتقال دهیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی و هنری ایسنای خوزستان در ادامه این آیین دکتر پروین گلیزاده، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، نیز گفت: برای نگهداری کتابهای نسخ خطی که در دانشکده سه گوش وجود داشتند یک کتابدار مشخص کردیم. کتابهای دانشگاه ۳۰ تا ۴۰ سال به شکل خوبی نگهداری میشدند اما قوانین دانشگاه اجازه نمیداد که کتابها را به کتابخانه مرکزی و یا اصناف انتقال دهیم زیرا معاون پژوهشی وقت به شدت با انتقال کتابها مخالف بود. با این همه، از ۱۲ سال پیش تصمیم گرفته شد تا کتابخانهای احداث شود اما این اتفاق نیفتاد.
او خاطرنشان کرد: ۱۱ هزار جلد کتاب به غیر از مجلات در کتابخانه دانشکده وجود دارد ولی تناقضی بین نبودن فضا در دانشکده و انتقال ندادن کتابها به کتابخانه مرکزی پیش آمد. با این حال ما توانستیم از این تناقض پیش آمده استفاده کنیم و با رای تمام اعضا دانشکده سالنی را در تابستان با وجود مشکلات زیاد قفسهبندی کنیم و تا اواخر شهریور توانستیم ۴۳ هزار جلد کتاب را که اولویت داشتند طبقهبندی کنیم.
استاد دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار کرد: قرار بود این کتابها به کتابخانه مرکزی و یا اصناف منتقل شوند. اصناف وظیفه نگهداری کتابها را بر عهده دارند اما متاسفانه برای محافظت از آنها کاری انجام نمیدهند. علت نگهداری این کتابها در دانشکده به خاطر نبودن فضا و قوانین دانشگاه در مورد انتقال ندادن کتابها به بیرون از دانشگاه است.
همچنین در این مراسم آرش آذرپناه، دانشجوی دکتری دانشکده ادبیات و علوم انسانی شهید چمران، که در امر جمعآوری این نسخ از ابتدا حضور داشته است گفت: برخی از این کتابها مربوط به دوران عباس میرزا و آغاز چاپ سنگی بوده است. همچنین در نسخ خطی این کتابها به صورت پراکنده سورههای قرآن کریم آمده است