“نگاه درست به اقتصادی که با موجی از بیانات و گفته‌های ضد و نقیض مواجه می‌شود، بسیار مهم است. این نگاه درست سبب می‌شود به واقعه راستینی که ریشه نابسامانی‌های کشور است، برسیم. تردید نکنید که نگاه درست به اقتصاد یک مهارت می‌خواهد. این مهارت هم در یک لحظه به دست نمی‌آید اما اگر به خودتان قول دهید هرگز در مقابل موجی که می‌آید و می‌گویند نظر بدهید، نظر ندهید، می‌شود به نتیجه خوبی برسیم.”

“شاخص تورم یک شاخص تعاملی است به این معنا که وقتی سال پایه را عوض می‌کنیم وزن‌های مصرف را از سبد خانوار می‌گیریم، با حذف رقمی که زیاد گران شده، شاخص تورم پایین می‌آید. اتفاقی که ما بارها شاهد آن بودیم و تصورمان این است که شاخص را دست می‌زنند و خراب می‌کنند. این نیست. خانوار مدارا کرده و کالایی را که باید مصرف می‌کرده مصرف نمی‌کند. وزن گوشت نصف شده با این که قیمت آن بالا رفته‌ است. در نتیجه شاخص پایین آمده‌ است. مشکل آینده خانوار یک طرف اما مشکل دیگر علامتی است که مسئولان ما دریافت می‌کنند. آنها تصور می‌کنند سیاست‌هایی که گذاشته می‌شود. گران کردن، گران کردن و گران کردن باعث شده تورم پایین بیاد و الگوی مصرف درست شود. این نیست. اگر ما درست به اقتصاد نگاه کنیم متوجه می‌شویم که این سیاست یک سوی گران کردن، اثر خود را از طریق قیمت‌ها روی رفاه و رضایت خانوار می‌گذارد. مانند همین روی رضایت و رفاه بنگاه و بنگاه از کیفیت می زند و هر چه بتواند گران می‌کند. این گرانی و این مجموعه روی شاخص ما دیده نمی‌شود. “

“شاخص تورم ما پایین آمده ولی هزینه‌اش را خانوار داده و رفاه و رضایت خود را از دست داده‌ است. هزینه‌اش را جامعه داده، سرمایه‌اجتماعی مخدوش می‌شود. خیلی از ما می‌بینیم حتی یک تصادف کوچک در خیابان بحران ایجاد می‌کند. ولی واقعیت این است که این اضطراب‌ها منجر به مخدوش‌شدن سرمایه اجتماعی می‌شود. بنابراین می‌بینیم که این شاخص نتیجه‌ای به ما می‌دهد که گمراه‌کننده است. “

این‌ها گفته‌های بانوی اقتصاد ایران، دکتر فیروزه خلعتبری است که در مجموع نگران “بازی با آمارهای اقتصادی” است، فرقی هم نمی‌کند کدام دولت سر کار است.

“بازی با آمارهای اقتصادی”، پسنده هیچ دولتی نبوده و نیست و اگر چنین شد، دیگر آمارهای رسمی کشور را کسی قبول نمی‌کند و گفته‌ها و روایت‌ها، جای آنها را می‌گیرند، چرا که شهروندان، تولیدکنندگان و در مجموع فعالان اقتصادی، آن را با هزینه‌های رو در روی خود مقایسه می‌کنند.

حسن روحانی رئیس جمهور روز گذشته در نشستی از تورم صفر درصدی در بهمن ماه امسال سخن به میان آورد و گفت:”هیچ کس پیش‌بینی نمی‌کرد تورم ما در بهمن صفر باشد. روز یکشنبه مرکز آمار ایران این عدد را اعلام کرد.”

ضمن احترام به آقای رئیس جمهور، باید گفت که با بررسی آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران در این زمینه، امکان بازی دوباره مسئولان اقتصادی کشور با آمارهای اقتصادی به ذهن متبادر می‌شود.

براساس روایت‌های اقتصاددانان و حتی مراکز آماری کشور، ما دو نوع تورم داریم که یکی سالیانه و دیگری تورم نقطه‌ای است. تورم سالیانه، یعنی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در دوازده ماهه منتهی به ماه موردنظر نسبت به دوازده ماه منتهی به ماه مشابه در سال قبل و تورم  نقطه‌ای، یعنی میزان افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در ماه مورد نظر نسبت به ماه مشابه در سال قبل.

گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد شاخص تورم در بهمن‌ماه ۱۳۹۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل ۱۶.۲ درصد افزایش داشته است. همچنین نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۳ نسبت به دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۲ معادل ۱۵.۸ درصد است.

در مورد گزارش مرکز آمار ایران هم چنین است. گزارش این مرکز حکایت از آن دارد که افزایش شاخص کل تورم نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ۱۴.۴ درصد است. درصد تغییرات شاخص کل (نرخ تورم شهری) در دوازده ماه منتهی به بهمن ماه سال ۹۳ نیز نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۵.۲ درصد است.

البته در گزارش مرکز آمار ایران موضوعی وجود دارد که گویا رئیس جمهور محترم آن را ملاک عمل قرار داده اند ولی اقتصاددانان و حتی مسئولان بانک مرکزی به دور از هر مسئله‌ای، می‌گویند در بررسی‌ها باید نرخ تورم سالیانه ملاک عمل قرار گیرد اما بعد از انتخابات سال ۸۸ که مباحثه چالشی بین کاندیدای ریاست جمهوری بین تورم سالیانه و نقطه‌‌ای شکل گرفت، از آن پس تورم نقطه‌ای بیشتر در اقتصاد ایران جا باز کرد.

آن بخشی از گزارش مرکز آمار ایران که عدم تغییر تورم در بهمن ماه ۹۳ را نشان می‌دهد، نسبت به دی ماه ۹۳ است. این آمار نه تورم سالیانه و نه تورم نقطه‌ای (نسبت به ماه مشابه سال قبل) است که مورد تائید اقتصاددان و حتی دولتمردان در دوره‌های مختلف هم نبوده است.

در اینجا، این پرسش پیش می‌آید که چه کسی گزارش تورم صفر درصدی را خدمت رئیس جمهور محترم ارائه کرده است؟ طبیعا مقامات بانک مرکزی نبوده‌اند، زیرا رئیس جمهور، آمار بانک مرکزی را ملاک قرار نداده است!

وقتی رئیس جمهور در سطح وسیع، تورم صفر درصدی را اعلام می‌کند، مردم از خود می‌پرسند پس ما چرا در زندگی روزمره خود تورم صفر درصدی را احساس نمی‌کنیم؟

به هر حال، آرزوی هر ایرانی است که تورم تک نرخ رقمی و حتی زیر ۵ درصدی در ایران عزیزمان داشته باشیم و برای رسیدن به آن باید سال‌ها تلاش کنیم و هرگونه بازی آماری را کنار بگذاریم تا وقتی اعلام می‌کنیم تورم تک نرخی شده است، شهروندان، تولیدکنندگان، فعالان اقتصادی، اقتصاددانان، همه و همه، آن را با پوست و گوشت خود حس کنند.

منبع : مهر