اندر باب رویکرد دکتر رضایی به الزامات مدرنیته (عبدالرحمان نیک سرشت)
در شعر بورس ارزش که هشت سال پیش در تجلیل از اندیشه ی پسامدرن فلیکس گاتاری از جنبه های جامعه شناختی سرودم اراده ی معطوف به تغییر و تحول ژنرال دوگل را ستودم که ابضا، ناشی از منظر زاویه ی دید به شناخت بود ندیدید چطور!؟
آن ژنرال که دست گلی از مدال بر اونیفورم داشت چگونه دشت را از فراز قله ها می نگریستیا در تایید طرح.
روی جلد کتاب شعر رضابختیاری اصل که برداشتی از یکی از شعری ها او بود چنین سرودم:
حالا_
آن شاعر مثل خودش شده است
دلقکی با شب کلاه شکلاتیشکلاتی
سوار برداس ماهماه
که با دوربین جهان را رصد می کرد!
– فلیکس گاتاری یک خود اندیش پسامدرن با رویکرد جامعه شناختی در نقد مدرنیسم می گوید محیط زیست در سه بعد مورد تخریب واقع گردید.
اول محیط زیست سیاسی که مهمترین بعد از ابعاد جوامع انسانی است توسط زیاده خواهی های استعماری _آمپریالیستی بشر با مکر وحیله و فشارهای همه جانبه صورت پذیرفت که به تبع آن محیط زیست روان انسانی متالم و تخریب از این ضایعه است و آخرالامر این دو عامل دست در دست هم داده و نهایتا محیط زیست طبیعت را ویران نمودند، به خاطر این برداشت فرهیخته، بنده شعر پست مدرن بورس ارزش را به افتخار فلیکس گاتاری سرودم.
پر پر
می ستایم ات
در این ساحت پاک انسانی
ای سرباز سبز
مظروف در ظرف دنیوی
فلیکس گاتاری
“ریچارد ساکوآ ” در کتاب پساکمونیزم خود این چنین در نقد رها سازی و بی قاعده گی اقتصاد در عصر بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق می نویسد آن چه در روسیه اتفاق افتاد خصوصی سازی و ورود به سیاست های بازار آزاد با معیارهای مبتنی بر الزامات مدرنیته {توسعه مبتنی بر زیر ساخت های اداری، آموزشی، پژوهشی واستاندارهای حقوقی شرکت ها از قبیل گمرکات، مالی نظیر بانکداری، روادید، قوانین ارزی حاکم بر تجارت جهانی }نبود.
او در توضیح این مطلب که بر فقدان زیرساخت های مبتنی بر الزامات مدرنیته اصرار می ورزد می نویسد چون اساسا نظام تمامت خواه کمونیزم مستقر در شوروی سابق دارای نظام اقتصادی سوسیالیستی مخالف کار و سازهای نظام سرمایه داری بلوک غرب بوده است.
ریچارد ساکوآ نظام سیاسی پساکمونیزم در روسیه را به دلیل فقدان تمهیدات زیرساختی مدرنیته، محکوم به شکست بازسازی اقتصادی منطبق بر الگوهای مدرن نظام سرمایهداری مبتنی بر بازار آزاد برآورد کرده است.
مضاف بر این که فرهنگ نومان کلاتوری{مدیران دولتی امتیاز گیر فساد پرور} کمونیستی به مثابه ی یک میراث شوم به ایجاد یک شبکه مافیایی دولتی در زمان یلتسین اقدام کردندکه منجر به پدیداری یک طبقه ی نا به هنجار در روسیه نمودند الغرض هدف از این مقدمه چینی علمی در این مقاله از این بابت است که ذهن مخاطبان را به عمق ناکارآمدی دولت ایران در عصر سازندگی که بر اساس دنباله روی های غیر کارشناسانه به فضای اقتصاد آزاد مبتنی بر خصوصی سازی بود قرین سازم. دولت هاشمی رفسنجانی در عصر یکجانبه گرایی جهان عاری از بلوک بندی پا به عرصه سیاسی نهاد.
اولین اولویت این دولت بازسازی زیرساخت های فیزیکی و سخت افزاری تخریب شده ناشی از جنگ بود برداشت نادرست این دولت الگو برداری غلط از مقوله ی توسعه بود همان سیاه مشق غلطی بود که روسها در عصر پساکمونیزم بعد از فروپاشی اتحاد جماهیرشوروی سابق آن را در تجربه ی خود داشتند.
سد سازی های متعدد بر روی رودخانه کارون برای تولید انرژی ارزان برقابی بدون در نظر گرفتن پیوست های زیست محیطی پایین دستی انجام دادند و امروز با گذشت سه دهه از این نمونه کارکردهای توسعه ای ناپایدار، ما شاهد همان چیزی هستیم که فلیکس گاتاری اندر باب تخریب محیط زیست در سه بعد از ابعاد سیاست، روان و طبیعت در جوامع مدرن از آن نام برده بود حالیه در خبرها داشتیم که دکتر رضایی به عنوان یک رجال سیاسی کشوری که صاحب گفتمان کارآمدی با سویه های اقتصاد اجتماعی بیشتر سخت افزاری و کمتر نرم افزاری است این روزها به شدت تمایل به رویکردی دارد که در آن به الزامات مدرنیته توسعه پایدار است ما این گرایش مثبت را در جمهوری اسلامی به فال نیک می گیریم و از دولت و ملت انتظار داریم که در این باب گفتمان پیشتاز باشند.