افزایش ۵ درصدی تعداد زنان و مردان متاهل/در سرشماری اخیر ۳۷ درصد مردان و ۳۰ درصد زنان شهری هرگز ازدواج نکرده بودند
مرکز آمار ایران آخرین آمار ازدواج و طلاق را اعلام کرد که بر اساس آن، در سال ۱۳۹۰، ۳۷.۸ درصد از مردان مناطق شهری و ۳۸.۶ درصد از مردان نقاط روستایی کل کشور هرگز ازدواج نکرده بودهاند. این نسبت در مورد زنان مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۳۰ و ۳۰.۵ درصد بوده است.
به نقل از مرکز آمار ایران، امروزه تحولات ازدواج، به واسطه تغییر دیدگاه بشر نسبت به موضوع بیتوجهی به خانواده، به عنوان بنیادیترین نهاد اجتماعی، نابسامانیهایی را نصیب جوامع بشری نموده است.
بر این اساس تحلیلهای مربوط به وضع زناشویی که با ازدواج توسعه مییابد و طلاق که بنیاد خانواده را تهدید میکند و منشا بسیاری از مشکلات رفتاری در جامعه میشود، حائز اهمیت است. پژوهشکده آمار با توجه به رسالت خود در زمینه اجرای طرحهای پژوهشی با هدف تولید شاخصها و اطلاعات موردنیاز نظام آماری کشور، طرح پژوهشی فوق را با هدف بررسی وضعیت زناشویی، ازدواج و طلاق جمعیت کشور در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ منتشر کرده است.
درصد افراد ۱۰ ساله و بیشتر حداقل یک بار ازدواج کرده مردان و زنان تا سال ۱۳۷۵ روندی کاهش داشته است ولی طی سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ با روندی معکوس نسبت به سال ۱۳۷۵ افزایشی بوده است به طوری که این شاخص برای مردان در دو سرشماری اخیر از ۵۶.۱ درصد به ۶۱.۷ درصد و برای زنان از ۶۴.۱ درصد به ۶۹.۸ درصد افزایش یافته است.
بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰، استانهای مازندران و خوزستان از نظر مقایسه این شاخص رتبه اول را به خود اختصاص دادهاند. در این سال، نسبت مردان حداقل یک بار ازدواج کرده در هر دو استان ۶۶ درصد بوده است.
در مورد زنان رتبه اول شاخص مورد بررسی مربوط به استان یزد و برابر ۷۴.۶ درصد بوده است. پیشرسی ازدواج برای مردان و به خصوص زنان کاهش یافته است به طوری که پیشرسی ازدواج مردان از رقم ۶.۳ درصد در سال ۱۳۳۵ به رقم ۲.۲ درصد در سال ۱۳۹۰ تقلیل یافته است و پیشرسی ازدواج زنان طی دوره مذکور از ۴۱ درصد به ۲۱.۴ درصد رسیده است.
بیشترین پیشرسی ازدواج مردان و زنان در سال ۱۳۹۰ به ترتیب مربوط به استان سیستان و بلوچستان با رقم ۴.۶ درصد و خراسان شمالی با رقم ۲۹.۶ درصد است و کمترین پیشرسی ازدواج مردان و زنان مربوط به استان ایلام به ترتیب با رقم ۱ و ۱۱.۹ درصد است.
در سال ۱۳۹۰، ۳۷.۸ درصد از مردان مناطق شهری و ۳۸.۶ درصد از مردان نقاط روستایی کل کشور هرگز ازدواج نکرده بودهاند. این نسبت در مورد زنان مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۳۰ و ۳۰.۵ درصد بوده است. میانگین سن در اولین ازدواج مردان طی ۵۰ سال اخیر با افت و خیزهایی همراه بوده است به طوری که این شاخص در سال ۱۳۳۵، ۲۴.۹ و در سال ۱۳۹۰، ۲۶.۷ سالگی بوده است.
اما این شاخص برای زنان افزایش چشمگیری داشته است به طوری که از ۱۹ سالگی در سال ۱۳۳۵ به ۲۳.۴ سالگی در سال ۱۳۹۰ رسیده است. همچنین افزایش سریعتر سن ازدواج زنان نسبت به مردان باعث کاهش فاصله سنی زوجین شده است.
طی سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ هر دو میزان ازدواج و طلاق افزایش یافته است، به طوری که میزان ازدواج از ۹.۸ در هزار در سال ۱۳۸۰ به ۱۱.۶۴ در هزار در سال ۱۳۹۰ رسیده است درحالی که میزان طلاق از ۰.۹۳ در هزار در سال ۱۳۸۰ به ۱.۹ در هزار در سال ۱۳۹۰ رسیده است و شتاب میزان طلاق در دوره ۵ ساله اول ۱۳۸۵-۱۳۸۰ نسبت به دوره ۵ ساله ۱۳۹۰-۱۳۸۵ کندتر بوده است.
در سال ۱۳۹۰ بیشترین میزان ازدواج در کل کشور به ترتیب به استانهای اردبیل و خراسان شمالی با رقم ۱۵ در هزار و کمترین مقدار در کل کشور به استان تهران با رقم ۸.۴ در هزار تعلق دارد.
بیشترین میزان طلاق در کل کشور به استان تهران با رقم ۲.۶ در هزار و کمترین مقدار مربوط به استان سیستان و بلوچستان با رقم ۰.۶ در هزار تعلق دارد. در تمام استانهای کشور و در تمام گروههای سنی، درصد زنان بیهمسر بر اثر طلاق افزایش یافته است.
این افزایش در برخی استانها نظیر آذربایجان شرقی، اردبیل، تهران، خراسان رضوی، سمنان و مرکزی از شدت زیادی برخوردار بوده است. همچنین درصد زنان بیهمسر بر اثر طلاق در تمام گروههای سنی استان یزد نسبت به استانهای دیگر پائینتر است.