فراز و فرودهای تولید دکل حفاری نفت از وزارت قاسمی تا زنگنه/ ذینفعان واردات چه کسانی هستند؟
۳ سال قبل قرارداد ساخت ۱۴ دکل حفاری بین وزارت نفت و جهاد دانشگاهی منعقد شد اما به دلایلی نامعلوم این قرارداد ملغی و واردات دکل حفاری ادامه یافت.
معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت اخیرا از حمایت و ابلاغ دستور وزیر نفت برای خرید خدمات دکل از جهاد دانشگاهی خبر داده و گفته است: مسئولیت پیگیری این دستور به من سپرده شده است و این همکاری به صورت خرید خدمات دکل خواهد بود.
محمدرضا مقدم با اشاره به برنامه ریزیها و قولهایی که از دولت گذشته برای ساخت دکلهای خشکی و دریایی داده شده اما اجرایی نشده بود، تصریح می کند حدود دو هفته پیش وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با رئیس جهاد دانشگاهی جلسه مشترک داشتند و در آن وزیر حمایت خود را از توافق با جهاد دانشگاهی در حوزه دکل اعلام و دستور خود را به من ابلاغ کردند و قرار شد با جهاد دانشگاهی و کنسرسیومی که تشکیل شده است، همکاری کنیم.
امضای ساخت ۱۴ دکل حفاری بی نتیجه ماند
حدود ۳ سال قبل بود که رستم قاسمی وزیر سابق نفت اقدام به امضای قرارداد ساخت داخلی ۱۴ دکل حفاری با همکاری جهاد دانشگاهی و وزارت دفاع کرد تا در سالهای آینده با استفاده از توان داخلی، در بخش واردات تجهیزات دکل حفاری به ایران از وابستگی کشور کاسته شود.
همزمان با اعمال تحریمهای اتحادیه اروپا و تصمیم ایران برای داخلیسازی تجهیزات دکل حفاری، دور جدیدی از فعالیت دلالان نفتی داخلی و خارجی آغاز شد تا با سوءاستفاده از تحریمهای ایران و ورود با واسطه تجهیزات به کشور، پولی به جیب بزنند به همین دلیل از آن موقع تاکنون مشکلات عدیده ای گریبان ساخت دکل حفاری در داخل کشور را گرفت به همین دلیل شرکت های فعال در حفاری سعی کردند تا تجهیزات مورد نیاز خود را از خارج وارد کنند و این موضوع موجب ورود دکل های حفاری چینی به کشور شد.
دولت در ساخت داخل استراتژی مشخصی ندارد
حمیدرضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی تابستان گذشته و پس از بیتوجهی دولت نسبت به ساخت دکل حفاری در داخل کشور در خصوص آخرین وضعیت ساخت دکلهای حفاری نفت توسط جهاد دانشگاهی برای وزارت نفت که اعلام شده بود متوقف است، اظهار کرد؛ مشکل ما در کشور این است که استراتژیها ثابت نیست و با تغییر مدیران استراتژیها هم تغییر میکند،البته منظورم غلط بودن یک استراتژی نیست، اما اگر در یک دوره، وزیری تولید دکل حفاری یا هر محصول دیگری را در داخل به دلیل صرفه اقتصادی در نظر گرفت، وزیر بعدی نیز باید این راه را ادامه دهد.
وی با اشاره به آخرین وضعیت قرارداد جهاد دانشگاهی با وزارت نفت در زمینه ساخت دکل های حفاری نفتی اضافه می کند با توجه به نیاز کشور به دکلهای حفاری خشکی، صرفه اقتصادی و اشتغالی که تولید آن در داخل به صورت مستقیم و غیر مستقیم ایجاد میکرد، ساخت این دکلها پیگیری شد.
طیبی یادآور شد در همین راستا قراردادی برای ساخت ۵ دستگاه دکل حفاری با وزارت نفت منعقد شد؛ به هر دلیلی این تعداد به سه دکل کاهش یافت که به ۴۵ درصد ساخت داخل و توانمندی رسید، پس از آن قرار شد قرارداد جدیدی برای ساخت ۱۴ دستگاه دکل منعقد شود که میزان ساخت آنها نیز به ۷۰ درصد برسد.
لغو قرار داد ساخت دکل حفاری به نفع دلالان است
امیرعباس سلطانی یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در تیرماه سال ۹۱ قرارداد ساخت دکلهای حفاری در ایران منعقد شد اما خبری از اجرای آن نیست، می گوید: قرارداد ساخت ۱۴ دکل با هدف دستیابی به دانش بومی امضا شد اما متأسفانه این ۱۴ دکل بعد به ۶ دکل تقلیل یافت و نهایتاً ساخت این ۶ دکل نیز به سازندگان دکلهای حفاری ابلاغ نشد.
وی تصریح می کند: بعد از لغو ساخت داخلی دکلهای حفاری، قراردادی ۸۵۰ میلیون دلاری با چین برای ساخت ۱۴دکل حفاری خشکی و دریایی بسته شد که مطمئناً این مسئله به نفع دلالانی است که به صورت مافیایی کار میکنند، زیرا دکلی که در حال عادی ۱۲۰ میلیون دلار در بازار خریداری میشود، به نرخهایی بین ۱۴۰ تا ۱۷۰ میلیون دلار خریداری خواهد شد.
ایران توان ساخت دکل حفاری را دارد
حیدر بهمنی مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران اخیرا در گفتوگو با خبرنگار فارس با اشاره به واردات دکل حفاری از خارج کشور اظهار داشت: دلیل واردات دکل حفاری را در حالی که توانایی ساخت آن را داریم باید از کسانی پرسید که از ساخت داخل حمایت نمیکنند.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران تصریح کرد: چندسال پیش ساخت ۴ دستگاه دکل حفاری را به جهاد دانشگاهی دادیم اما هنوز خبری از ساخت آنها نیست که البته باید دید گرفتاریهای جهاد دانشگاهی چه بوده و نمیگوئیم تقصیر آنهاست.
با این وجود، اصرار مدیران ارشد وزارت نفت برای عدم حمایت از ساخت داخل در دکل حفاری را جز با تأثیرگذاری تلاش دلالان واردکننده آن و از بین رفتن امکان سودبری این دلالان در شرایط تحریم در صورت ساخت داخلی دکلهای حفاری نمیتوان توجیه کرد.
منبع : فارس