پرده آخر نمایش تبانی واشنگتن- ریاض برای کاهش قیمت نفت
حضور سعودالفیصل وزیر امور خارجه عربستان در وین میتواند اجرای پرده آخر نمایش تبانی واشنگتن- ریاض بر روی صحنه وین باشد تا با فشار به ایران بتوانند امتیاز عدم کاهش تولید نفت در صورت تصمیم اوپک برای کاهش را به تهران بدهند.
دیروز در هنگامه لحظات پایانی مذاکرات هستهای و تب و تاب رسانهها برای یافتن سرنخی در مورد نتایج این مذاکرات، خبر حضور سعودالفیصل وزیر امور خارجه عربستان در وین برای مذاکره با همتای آمریکاییش در رسانهها منتشر شد. خبری که گمانهزنیهای زیادی به دنبال خود داشت که آیا مسائل و تحولات منطقه نظیر مسائل مربوط به سوریه و حضور تروریستهای داعش آن گونه که برخی ادعا میکنند، میتواند از جمله محورهای مذاکرات و محلی برای چانهزنی قرار گرفته باشد. از آنجایی که اینروزها نام عربستان با نفت بسیار گره خورده است، حضور این مقام عربستانی در وین این گمانه را در ذهن هر دنبالکننده اخبار مذاکرات تقویت میکند که پرده آخر نمایش کاهش قیمت نفت و احتمالا تبانی آمریکا و عربستان بر روی صحنه وین در حال اجراست و یکی از محورهای مذاکرات چیزی جز دیپلماسی نفت و فشار بر ایران نیست. صحبتی که بیش از هر چیز این روزها میشنویم این که است قیمت نفت از بالاترین رقم خود در نیمه ژوئن برابر ۱۱۵ دلار به کمتر از ۸۰ دلار کاهش یافته است و برخی از کشورهای عضو اوپک از جمله ایران در تامین بودجه خود با کسری مواجه شده یا خواهند شد. در این میان، انتظار میرفت که تمامی اعضای اوپک به ویژه عربستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت این سازمان به این کاهشها واکنش نشان دهند اما نه تنها واکنشی دیده نشد بلکه حتی از قیمتها هم تا حدودی دفاع شد و عربستان نیز در کمال خونسردی اعلام کرد که اتفاقی نیفتاده که باعث آشفتگی شود. زمانی که روند کاهشی قیمت نفت آغاز شد، شاید هیچ یک از کشورهای عضو اوپک گمان نمیکردند که قیمت نفت به کمتر از ۸۰ دلار برسد اما با ادامه روند کاهشی کم کم واکنشیهایی دیده شد به طوریکه خبرگزاری انگلیسی رویترز در خبری به نقل از منابع آگاه از افزایش مذاکرات محرمانه در این زمینه در آستانه نشست سازمان کشورهای عضو اوپک در ۲۷ نوامبر خبر داد. باز هم عربستان بدون هیچ اضطرابی از ابراز عکسالعمل خودداری کرد و اینکه اوپک با عرضه بیش از حد نفت در بازارهای جهانی مواجه شده را چیز جدیدی ندانست. نکته جالبتر سرازیر شدن نفت آمریکا به بازارهای جهانی، همزمان با عرضه بیش از حد نفت در بازار بود. آمریکا که همواره صادرات نفت خود را برای تولیدکننگان داخلی ممنوع کرده بود، به یک باره این قانون را تغییر داد. افزایش تولید برخی کشورهای عضو اوپک، سرازیر شدن نفت شیل آمریکا به بازار و عدم واکنش عربستان به کاهشهای قیمت نفت، همه و همه زمزمههایی از تبانی واشنگتن و ریاض برای پایین آوردن قیمت نفت را در بازارهای نفتی به راه انداخت. این زمزمهها که گویا بی دلیل هم نبوده است از تلاش این دو کشور برای فشار به ایران و روسیه خبر میداد. در روزههای مانده به پایان مهلت توافق موقتی، تحلیلهایی منتشر شد که عربستان هم نسبت به کاهش تولید بی میل نیست اما نمیخواهد به تنهایی این کار را انجام دهد وتمایل دارد دیگر کشورها را نیز در این کاهش با خود همراه کند. علی النعیمی وزیر نفت عربستان برخلاف نظر تمام تحلیلگران از نشستی بدون دشواری در ۲۷ نوامبر برای اوپک خبر داد. حال، کمتر از یک روز مانده به پایان مهلت مذاکرات، وزیر امور خارجه عربستان به وین سفر میکند. روز بعد و پس از اعلام تمدید مذاکرات به مدت ۷ ماه، خبرهایی منتشر میشود که در صورت تصمیم اوپک برای کاهش تولید خود، ایران مجبور نخواهد بود که میزان تولید خود را کاهش دهد. کاهش قیمت نفت و کاهش سطح تولید، هر دو عواملی هستند که برای ایران مشکلزاست. کاهش قیمت نفت منجر به کسری بودجه خواهد شد و کاهش تولید و به تبع آن کاهش صادرات یعنی کاهش درآمدهای ارزی و این دو عامل در شرایطی که پولهای حاصل از نفت ایران در حسابهای بانک مرکزی در کشورهای خارجی بلوکه شده است، چه معنایی میتواند داشته باشد؟ اوپک برای تاثیر بر قیمتهای جهانی نفت و تقویت آن نیازمند کاهش سقف تولید خود است و عربستان به خوبی به این موضوع واقف است. این کشور به راحتی راضی نخواهد شد تا سطح تولید خود را کاهش دهد و خواستار شرکت تمامی کشورهای عضو از جمله ایران در این اقدام است. حال چه شده است که سطح تولید ایران در صورت تصمیم این سازمان مبنی بر کاهش تغییر نخواهد کرد و ایران از این موضوع مستثنی خواهد شد؟ چه شده است که عربستانی که هیچ مشکلی با کاهش قیمت و تمایلی برای کاهش نداشت، نشانههایی از انعطاف از خود بروز میدهد؟ حضور سعودالفیصل وزیر امور خارجه عربستان در وین میتواند اجرای پرده آخر نمایش تبانی واشنگتن- ریاض بر روی صحنه وین باشد تا با فشار به ایران بتوانند امتیاز عدم کاهش تولید نفت در صورت تصمیم اوپک برای کاهش را به تهران بدهند.