سومین سمینار روابط عمومی استان خوزستان با عنوان نقش روابط عمومی سازمان‌ها در ارتقای فرهنگ شهروندی امروز (۲۷ آبان ۹۳) در تالار مهتاب کتابخانه مرکزی خوزستان برگزار شد.

عبدالحسن مقتدایی، استاندار خوزستان، در این سمینار اظهار کرد: فرهنگ جایی است که جماعتی باشند. خداوند وقتی جهان را خلق می‌کرد همه چیز به هم ریخته بود تا این که نظم گرفت و هر چیزی که بایستی در جای خودش قرار بگیرد مستقر شد.

او بیان کرد: پراکندگی جغرافیایی موجب شده تا هر کسی در هر جایی که حاکم شد. به شکلی اعمال نظر کند بعضی برتر شدند، بعضی ضعیف‌تر شدند تا این که دنیا امروز به این دهکده کوچک بدل شد که هیچ چیز خوب و بدی از دیده هیچ کسی پنهان نخواهد بود و همه چیز عیان است و اگر کسی حرفی برای گفتن دارد باید از قابلیت‌های خودش بگوید.

مقتدایی ادامه داد: به طور طبیعی یک مبدأ و یک مقصدی در هر حرکتی وجود دارد که از مبدأ تا مقصد موضوعاتی مختلفی وجود دارد اما همه هدف این است که به نقطه نهایی و غایی که مقصد است برسد.

او توضیح داد: در همین استان خودمان و استان‌های همجوار ما یک سرشاخه کارون و یک انتهای کارون داریم. در طول این ۹۵۰ کیلومتر خیلی از سرزمین‌ها و مجموعه‌ها وجود دارند اما نقطه‌های خاصی آن سرچشمه‌های کارون و نقطه‌ای که آب آن به دریا ختم می‌شود است. معروف‌ترین آن کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری است و دیگری اهواز و خوزستان است. در این مسیر هم تأثیرات مختلفی گذاشته شده است.

استاندار خوزستان خاطرنشان کرد: مقاومت‌ها و شکنندگی‌ها نقطه تبادل موضوعی است که باید اتفاق بیفتد. در مسیر حرکت همیشه نوع مقاومت‌ها تعیین کننده است و هر چه در مسیرهای فرهنگی مقاوم‌تر باشیم اصالت بیشتر است هر چند که تبادل همیشه هست و آن سایش و ممارست نیز تأثیر خودش را می‌گذارد.

او بیان کرد: استان خوزستان طی صد سال گذشته استانی بوده است که هم تأثیرگذار و هم تأثیرپذیر بوده است و جای جای آن درگیر وقایع تاریخی مثل ورود نفت و حضور استعمار و مباحثی همچون انقلاب و جنگ شده است.

مقتدایی تصریح کرد: ما در خوزستان با شرایطی مواجه هستیم که اگر به آن نظم نبخشیم و جهت ندهیم و آن را دارای یک هویت منسجم و به هم پیوسته نکنیم مشابه این است که فرهنگ‌های دیگر بخش‌های مقاوم را جدا می‌کنند. برای همین لازم است که ما دست به کار شویم.

او بیان کرد: اتفاقات قبل از انقلاب تأثیرات فرهنگی عمیق و متفاوتی را بر جای جای خوزستان مثل مسجدسلیمان، هفتکل، آغاجاری و… گذاشته است. اتفاقاتی مثل جنگ، مهاجرت مردم از خوزستان به دیگر جاها و حضور نیروهای عراقی در این جا همه و همه دست به دست هم داد تا ما با جریاناتی مواجه شویم که آن را سامان دهیم و این ساماندهی باید ختم به یک وحدت فرهنگی با تمام تعلقات خاطر شود. اگر تعلق خاطر نباشد سرمایه‌گذاری غیرممکن است.

وی تصریح کرد: متاسفانه روندی که استان خوزستان داشته است به سمت و سویی رفته که در کلیات مطلب به منویات و نیاز خودش نرسیده است. خوزستان پاره‌ای از مملکت است که خودش دارای یک فرهنگ است. این فرهنگ در طی زمان‌ها دستخوش تغییر قرار گرفته است ولی اصالت آن مثل صخره‌ای که در کارون است هم چنان پابرجا است و ما باید از آن چه که باعث ضربه زدن می‌شود بپرهیزیم و همه باید احساس کنند که هر آن چه از گذشته به آن‌ها رسیده است احترام بگذارند. میراث و تاریخ انسان مثل پدر و مادر است و قابل تعویض نیست؛ چه خوب باشد و چه بد.

مقتدایی اظهار کرد: استان خوزستان می‌طلبد تا یک بار دیگر خودش را بازسازی کند. بالاترین افتخار استان خوزستان این است که در هیچ موردی جمعیتی با جمعیت دیگر درگیر نبوده است و این یک ارزش محسوب می‌شود.

وی افزود: در کنار همه این اصالت‌ها پررنگ‌ترین ویژگی ما دین و پرچم ما است که همه خرده پرچم‌ها زیر آن قرار می‌گیرند. ما باید از قابلیت‌های وحدت در استان خودمان بهره بگیریم. در استان ما در کنار همه اتفاقات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و غیره پیوست فرهنگی آن خیلی مهم است.

استاندار خوزستان اظهار کرد: ما به دنبال این هستیم که جمعیتی در استان خوزستان باشد که احساس مالکیت بر سرزمین کند چراکه تعلق خاطر به وجود می‌آورد و در نهایت همه تعلقات خاطر آسایش مادی فراهم می‌کند.

وی گفت: ما ۲۰ استاد ملی و استانی کارکشته را تحت عنوان مجمع مشورتی فرهنگ شهروندی دور هم جمع کردیم تا فرهنگ شهروندی را از گرفتن قاشق و چنگال در رستوران و پیدا کردن کیف پول گرفته تا بحث ترافیک یادآوری کند.

او عنوان کرد: روابط عمومی اسمش رویش است و با عمومیت مطلب کار دارد. متاسفانه در بعضی سازمان‌ها روابط عمومی آن‌ها تبدیل به تشریفات شده است و فکر می‌کنند فقط مسوول تشریفات هستند. در حالی که این تعریف روابط عمومی نیست. روابط عمومی‌ها باید به دنبال تأثیر مثبت کارهایشان باشند. ما باید از هر چیزی بهره‌برداری کنیم.

وی تاکید کرد: روابط عمومی‌ها باید روی جامعه اثر بگذارند و امیدوارم که از بخش تشریفات خارج شوند. وظیفه روابط عمومی در کنار شرح وظیفه و مسوولیت‌شان این است که خلاق باشند. من به عنوان استاندار در کنار وظیفه استانداری و حاکمیتی خودم اگر یک روز یک ایده جدید را به محل کارم نیاورم و آن را دنبال نکنم آن روز مرده‌ام.

مقتدایی یادآوری کرد: کسانی که در تاریخ آمدند و رفتند به خاطر این بود که کارهای عادی انجام دادند. اگر چنگیز معروف شد به خاطر کار منفی‌اش معروف شد. اگر هیتلر دنیا را به آن سمت و سو برد به خاطر کار خاصی بود که انجام داد و اگر ماندلا و گاندی نیز معروف شدند به خاطر کارهای مثبت‌شان بود اما خیلی‌ها نیز همراه آن‌ها بودند که دیده نشدند زیرا کار خاصی انجام ندادند.

وی ادامه داد: روابط عمومی‌ها سعی کنند در کنار کار عادی یک کار خاص انجام دهند. امیدوارم همه با هم عامل تحول باشیم و به مردم خدمت کنیم. مردم خوزستان مردمی هستند که ملت به آن‌ها مدیون است.

در ادامه این سمینار جمال درویش، مدیر کل روابط عمومی و امور بین‌المللی استانداری خوزستان، اظهار کرد: عنوان این همایش نقش روابط عمومی در ارتقای فرهنگ شهروندی است. یعنی ما با سه موضوع روابط عمومی، فرهنگ شهروندی و رابطه این دو با هم روبه‌رو هستیم.

وی با بیان این که روابط عمومی در جامعه ما حقیقتی ناشناخته و مظلوم است افزود: روابط عمومی فعالیتی است مؤثر، گسترده و متنوع که همه اجزای سازمان متأثر از او هستند. در همه جا حضور دارد، با اندیشه و احساس انسان‌ها سروکار دارد و پلی میان سازمان و جامعه است.

درویش تصریح کرد: اشتباه محض است که تصور شود روابط عمومی تنها در تبلیغات و اطلاع‌رسانی خلاصه می‌شود یا این که تنها در قبال مدیر سازمان و اقدامات وی مسؤول است. روابط عمومی جزیی از سازمان نیست بلکه دربرگیرنده سازمان است و سازمان در آغوش آن می‌زید و می‌پرورد و می‌بالد. یکی از اهداف ما از برپایی این سمینارها شناختن و شناساندن نقش مهم و حساس روابط عمومی‌ها است تا مدیران و مردم آن را جدی بگیرند نه به خاطر روابط عمومی بلکه چون نهادی است از نهادهای جامعه مدنی در کنار رسانه‌ها و ان جی او‌ها، احزاب و… . احیای روابط عمومی گامی به سوی احیای حقوق مردم جامعه است.

وی با اشاره به فرهنگ شهروندی عنوان کرد: شهروند کیست؟ پاسخ کوتاه و موجز این که شهروند کسی است که دیگران را نیز ببیند. از قرن‌ها پیش فلاسفه انسان را مدنی‌الطبع خوانده‌اند. موجودی که ذاتاً اجتماعی است و حتی بقای نوع او در نحوه زیستی اجتماعی او است. البته جامعه یک واقعیت مکانیکی نیست روابط انسان‌ها در جامعه بسیار عمیق‌تر از پیچ و مهرها و قطعات یک ماشین است.

مدیر کل روابط عمومی و امور بین‌المللی استانداری خوزستان تصریح کرد: شهروند انسان آگاه و عاقلی است که از زندان فردیت خود رها شده است و به حیات جامعه خود و بالاتر از آن به حیات نوع خود می‌اندیشد و خود را در آینه اجتماع می‌بیند. او به حقوق طبیعی و اجتماعی خویش و همنوعانش آگاه است و خود را موظف به صیانت از آن می‌داند. رها شدن آدمیان از حصار تنگ رعیت بودن و بال گشودن در سپهر شهروندی بدون شک انقلاب بزرگی است که بدون اغراق می‌توان آن را حرکتی به سوی دارالسلام خانه سلامتی دانست. و الله یدعوا الی دارالسلام و یهدی من یشاءُ الی صراط المستقیم.

او اضافه کرد: دارالسلام یعنی بهشت. یعنی خانه‌ای که در آن بیماری وجود ندارد. هر چه هست سلامتی است. انسان‌ها اگر همه شهروند شوند اگر به حقوق همدیگر احترام بگذارند بسیاری از بیماری‌های اجتماعی از جامعه رخت بر .می‌بندند و جامعه از بسیاری جهات پاک می‌شود.

وی با اشاره به رابطه روابط عمومی و فرهنگ شهروندی خاطرنشان کرد: وظایف روابط عمومی گسترده و متنوع است. روابط عمومی هم با خبر و هم با هنر مرتبط است. هم کار بر اندیشه افراد در حیطه مسؤولیت او است و هم احساسات و عواطف را هدف فعالیت‌های خود قرار می‌دهد.

درویش بیان کرد: کارکنان روابط عمومی هر سازمان می‌توانند الگوی مناسبی برای آشنایی کارکنان آن سازمان با فرهنگ شهروندی باشند. علاوه بر الگوی عملی روابط عمومی‌ها به مناسبت‌های مختلف از قبیل جشن‌های ملی و مذهبی، با مراسم عزاداری یا عبادت جمعی اعضای سازمان را گردهم می‌آورند و این موقعیت‌ها فرصت‌های مناسبی هستند جهت آموزش فرهنگ شهروندی در ادارات، نشاط آفرینی، تألیف قلوب و گره گشایی از اعضای سازمان نیز از جمله وظایف روابط عمومی‌ها است که خود به طور غیرمستقیم فرهنگ شهروندی را گسترش می‌دهد.

او گفت: تکریم ارباب رجوع در روابط عمومی باید در اوج خود باشد. وقتی بسیاری از مراجعه کنندگان به ادارات به خواسته‌های خود نمی‌رسند و ناکام ادارات را ترک می کنند. روابط عمومی باید آن‌ها را پیش از ترک کردن اداره ببیند و با رفتاری انسانی این باور را در آن‌ها تقویت کند که آنانی که به شما نه می‌گویند لزوماً آدم‌های بدی نیستند.

وی ادامه داد: آموزش آحاد جامعه بیرون از سازمان از طرق مختلف خصوصا رسانه‌های گروهی یکی دیگر از امکاناتی است که روابط عمومی‌ها برای آموزش فرهنگ شهروندی در اختیار دارند. انیمیشن‌های زیبا و جذاب «سیا ساکتی» در آموزش صحیح رانندگی و رعایت حقوق عابر پیاده یا «آقای ایمنی» و غیره نمونه‌های مثال‌زدنی در این خصوص است که همه از اقدامات روابط عمومی‌ها در ارتقای فرهنگی شهروندی است.

وی توضیح داد: برق، ماشین، تلویزیون، پنی‌سیلین، ریش‌تراش و غیره را اروپایی‌ها به جامعه بشری هدیه کردند. شهروند را چطور؟ آیا شهروند یعنی انسان آگاه و متعهدی که به حقوق دیگران احترام بگذارد و برای احقاق حق خود از اهرم‌های قانونی بهره بگیرد را نیز باید مولود غرب بدانیم؟ آیا در این عرصه هم باید ریزه‌خوار سفره غریبان باشیم؟ به نظر حقیر به فکر دیگران بودن و احترام به حقوق همنوع چیزی نیست که ما آن را از غرب و شرق بیاموزیم.

سپس وحید قاسمی، مشاور استاندار خوزستان در میراث فرهنگی و شهروندی، اظهار کرد: علت این که ما این جا جمع شده‌ایم و حرف از شهروند و شهروندی می‌زنیم یعنی این که جامعه مطالبه‌ای از ما دارد نه این که ما خیلی آدم‌های با حالی هستیم که در حال فکر کردن به شهر و شهروند هستیم.

وی بیان کرد: حقیقت این است که جامعه بلوغ یافته است و جامعه ایرانی نوع تازه‌ای از زندگی را در حال تجربه کردن است. مطالبه اجتماعی با خودش احوال مدیریت اداری جامعه را می‌آورد. هر چه جامعه بلوغ‌یافته‌تر باشد خواسته‌هایش را آگاهانه‌تر مطالبه می‌کند.

او با بیان این که فرهنگ کار مردم است تصریح کرد: تمامی آثار فرهنگی تاریخی ما را مردم تولید می‌کنند. بدون شک ایجاد و تولید فرهنگ زمینه و بستر آماده خود را می‌خواهد تا در آن رشد کند. برای این کار باغبانی آگاه و کارآمد نیاز است؛ کسی که تمام شناخت لازم را از جایی که قرار است آماده شود دارد و در کمال تدبیر شرایط را برای ایجاد و تولید فرهنگ فراهم کند.

وی ادامه داد: مدیریت فرهنگی با نگاه از بالا به پایین در پی ایجاد چیزی نیست بلکه مدیریت فرهنگی موانع را از پیش روی جامعه برمی‌دارد تا مردم در شکل جامعه به تولید فرهنگ بپردازند. فرهنگ حاصل تجربه مردمان ساکن در یک سرزمین است دریافته‌اند چه گونه از محدودیت‌های خویش امکان زیست مطلوب را بسازند است.

مشاور استاندار خوزستان در میراث فرهنگی و شهروندی اضافه کرد: در مسیر این تجربه‌اندوزی و بارور شدن خرد زیست و استمرار زندگی مردمان از تمنای کمیّات و نیازهای اولیه فراتر رفته و به ساخت و ایجاد کیفیت می‌پردازند. شهر نیز جایی است که محل تبلور این کیفیات است. در واقع شهر را نه با زیرساخت‌های کالبدی آن و نه نسبت جمعیتی‌اش می‌توان به جا آورد بلکه شهر جایی است که در معنای واقعی آن مدنیت حاکم است.

قاسمی تاکید کرد: مدنیت بیش از هر چیز احوالی است مترتب به اهالی یک شهر. اهالی شهر به واسطه زندگی در شهر شهری نیستند بلکه به واسطه داد و ستدی که از منظر احوال با شهر دارند شهروند هستند.

او گفت: شهروند انسانی است که در یک رابطه دو سویه بلوغ‌یافته‌ترین تمناهای کیفیت در فضای زندگی را متبلور می‌سازد. مظهر و نتیجه این داد و ستد انسانی فرهنگ است. در این معنا مدیریت فرهنگی یک تخصص نیست. یک منش است که روش خویش را از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های شهر و شهروند می‌گیرد.

گفتنی است سومین سمینار روابط عمومی استان خوزستان از ۲۵ آبان ۹۳ با تشکیل کارگاه‌های مختلف آغاز به کار کرده و امروز پایان می‌یابد.