در یازدهمین جلسه کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه ۷۰ میلیارد یورو پروژه اقتصادی بین ایران و روسیه امضا شد؛ قراردادی که گرچه به گفته مقامات دو کشور، کلی است اما قرار است فقط در حد حرف باقی نمانده و برای اجرای آن گام‌های عملی برداشته شود.

پس از گذشت ماه‌ها گمانه زنی در خصوص همکاری مشترک ایران و روسیه در زمینه تجاری و اقتصادی،بالاخره شب گذشته با حضور الکساندر نواک وزیر انرژی در راستای یازدهمین نشست مشترک همکاری های اقتصادی، تفاهم نامه کمیسیون همکاری های اقتصادی و تجاری ایران و روسیه بین وزرای نفت ایران و انرژی روسیه به امضا رسید.

پس از تحریم نفتی ایران و روسیه توسط آمریکا و کشورهای غربی، کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی دو کشور در این مورد هم عقیده بودند که در این شرایط دو کشور ایران و روسیه که دارای منابع عظیم نفت و گاز هستند می توانند با یکدیگر همکاری مشترک تجاری و اقتصادی را شروع کنند که در نهایت می تواند منجر به توسعه اقتصادی دو کشور در این شرایط تحریم تحمیلی شود.

پس از آنکه ایران در سال ۹۰ مورد شدیدترین تحریم های اقتصادی از سوی کشورهای اروپایی و آمریکا قرار گرفت کشور چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری ایران شد اما با تحریم روسیه برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند کشورمان می توان همکاری های خود را با روسیه نیز گسترش دهد چرا که شرایط روسیه بسیار مناسبتر از چین است.

پس از تحریم روسیه توسط آمریکا و اروپا به دلیل مناقشات اکراین، دو ماه قبل یک تیم اقتصادی با حضور وزیر نفت ایران در این کشور حاضر و مقدمات همکاری های دوجانبه با مسئولان اقتصادی این کشور انجام شد که شب گذشته پس از مذاکرات چندین ساعته، این صحبتها منجر به امضای تفاهم نامه اقتصادی بین ایران و روسیه شد.

*مبادلات تجاری ایران و روسیه با پول‌های ملی

بیژن زنگنه، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران در این جلسه گفت: امیدوارم آنچه امروز شروع شده و تفاهمی که دو ماه قبل داشتیم، ما را به دوران جهش روابط اقتصادی دو کشور برساند.

زنگنه ادامه داد: امروز جلسه‌ای در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد که فعالان اقتصادی دو کشور بتوانند از نزدیک با هم در تماس باشند.

وی با اشاره به اینکه این اجلاس قدم اول بود و باید به شکل‌های مختلف ادامه پیدا کند، تصریح کرد: روسیه ظرفیت‌ بزرگی در شاخه‌های مختلف نفت و گاز، فنی و مهندسی، تامین کالای اساسی و برق دارد که ما می‌توانیم در اجرای پروژه‌های مختلف با یکدیگر همکاری کنیم.

زنگنه گفت: ایران تمایل دارد ورود و صدور کالاها و خدمات، محصولات کشاورزی، کالاهای دامی، کالاهای مصرفی، خدمات فنی و مهندسی و دیگر همکاری‌ اقتصادی را با کشور همسایه یعنی روسیه را گسترش دهد.

وی با اشاره به اینکه در این اجلاس مشترک ۶ کمیته وظیفه بررسی همکاری‌ مشترک اقتصادی و تجاری را برعهده داشتند، تصریح کرد:‌ ما در جلسات مختلف سعی کردیم تا مشکلاتی که بین ایران و روسیه وجود دارد، را برطرف کنیم.

زنگنه با اشاره به اینکه این کمیته‌ها شامل صنعت، معدن، تجارت، کشاورزی، گردشگری، امور بانکی، فناوری و انرژی و امور مرزی بود، تصریح کرد: در این یادداشت تفاهم که امروز به امضا رسید تمام موارد مو به مو بررسی شد تا بتوانیم در آینده همکاری‌ اقتصادی خود و روسیه را افزایش دهیم.

وزیر نفت با اشاره به اینک خوشبختانه همه سازوکارها در این یادداشت تفاهم دیده شده، تصریح کرد: یکی از مواردی که در این تفاهم‌نامه امروز به امضا رسید، تبادلات مالی دو کشور بود که قرار است از طریق پول‌های ملی انجام شود.

وی ادامه داد: مسائل مربوط به گمرک، استانداردها، روادید و مسائل مربوط به نفت و انرژی مواردی است که در این تفاهم‌نامه دیده شده و قرار است در طول زمان به نتیجه نهایی برسد.

*۷۰ میلیارد یورو پروژه بین ایران و روسیه امضا شد

پس از صحبت های وزیر نفت ایران، الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه در این اجلاس که با حضور جمعی تجار و فعالان اقتصادی برگذار می شد گفت: ۴۰ شرکت روسی در این اجلاس شرکت کردند که بتوانند مقدمات بهبود روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و روسیه را فراهم کنند.

وی با اشاره به اینکه روابط خوب اقتصادی و تجاری میان ایران و روسیه وجود دارد، تصریح کرد:‌ از نظر سیاسی نیز ایران و روسیه روابط مناسبی دارند، به طوری که در آینده‌ نزدیک قرار است، ملاقاتی بین رؤسای جمهور ایران و  روسیه در مسکو صورت پذیرد.

نواک با اشاره به اینکه ما معتقدیم در آینده شاهد به وجود آمدن شاخص‌های مناسب همکاری اقتصادی بین ایران و روسیه وجود خواهد داشت، تصریح کرد: روسیه آمادگی دارد، محصولات و خدمات مورد نیاز ایران را به این کشور صادر و محصولات و خدمات مورد نیاز خود را از ایران وارد کند.

وزیر روسی با اشاره به اینکه به طور کلی آنچه در این تفاهم‌نامه وجود دارد، همکاری‌ دو جانبه است که می‌تواند موجب شکوفایی اقتصاد دو کشور شود، خاطرنشان کرد: بازار نفت و گاز ایران برای روسیه بسیار جالب است،

به طوری که شرایط تحریم ایران موجب شد، تا محدودیتهایی برای شرکت‌های خارجی فعال در حوزه نفت ایران به وجود آید.

وی ادامه داد: اگر برخی از قوانین و مقررات در ایران بهبود یابد روسیه می‌تواند حرکت عظیمی در صنعت نفت ایران ایجاد کند، به طوری که هم اکنون برخی شرکت‌های فعال روسیه در حوزه صنعت و نفت در برخی دیگر از کشورهای جهان اقدام به توسعه این صنعت کرده‌اند.

نواک با اشاره به اینکه روسیه علاقه زیادی در زمینه احداث نیروگاه‌ جدید برق و بازسازی نیروگاه‌های قدیمی ایران دارد،‌ گفت: روسیه می‌تواند با احداث نیروگاه‌های جدید شرایط تولید برق در ایران را بهبود بخشد.

وی همچنین با اشاره به احداث نیروگاه اتمی بوشهر تصریح کرد: در شرایط فعلی این نیروگاه اتمی در مدار تولید قرار گرفته و ما اطلاع داریم، ایران علاقه دارد ۲۰ نیروگاه اتمی جدید نیز در ایران احداث کند.

وزیر نفت روسیه با اشاره به علاقه مندی روسیه در زمینه ذوب فلزات و تجهیز مواد اولیه در ایران گفت: ما می‌توانیم در زمینه حمل و نقل هوایی، جاده‌ای و ریلی فعالیت‌ دوجانبه‌ای داشته باشیم، به طوری که بیش از ۵۰ شرکت روسی علاقه دارند در ایران پروژه اجرا کنند.

نواک با اشاره به وضعیت حمل و نقل هوایی در ایران گفت: ما می‌توانیم هواپیمای TWO 204 را به ایران ارسال کنیم و حتی بنادر روسیه در دریای خزر این آمادگی را دارد، تا کالاهای مورد نیاز خود را به این کشور وارد کنند.

وزیر انرژی روسیه با اشاره به اینکه حدود ۷۰ میلیارد یورو این پروژه‌ها هزینه در بردارد، گفت: ما به دنبال فصل جدید همکاری‌ اقتصادی بین ایران و روسیه هستیم.

وی ادامه داد: ما از فعالان بخش کشاورزی ایران دعوت می‌کنیم، تا در نمایشگاهی که به همین منظور از تاریخ ۱۵ تا ۱۸ سپتامبر در مسکو برگزار می شود، حضور به هم رسانند.

*تفاهم‌نامه اقتصادی ایران و روسیه کلی است؛ اما فقط در حد حرف نیست

در این میان با اینکه از میان صحبتهای وزرای نفت ایران و انرژی روسیه می شد برداشت کرد این تفاهم نامه کلی است و شامل موارد مختلف اقتصادی می شود اما موضوع مهم بحث نفت و انرژی بود که کمتر در این جلسه به آن پرداخته شد که به نظر می رسد این صحبتها کاملا محرمانه باشد.

از این جهت الکساندر نواک در حاشیه یازدهمین اجلاس کمیسیون همکاری‌ اقتصادی ایران و روسیه در تهران گفت: قبل از آنکه تحریم‌ اقتصادی علیه ایران شروع شود، وضعیت تجاری ایران و روسیه در بالاترین حد خود بود، اما پس از تحریم‌هایی که آمریکا و کشورهای ۱+۵ علیه ایران تحمیل کردند، شرایط تجارای ایران از آن حالت رونق دور شد.

وزیر انرژی روسیه با اشاره به اینکه آنچه که امروز بین ایران و روسیه تفاهم شد، حرف نیست، بلکه قرار است به این تفاهم‌نامه عمل شود، تصریح کرد: ما به دنبال رونق اقتصادی ایران و روسیه هستیم که این تفاهم‌نامه اولین قدم در این راستا است.

نواک با اشاره به اینکه در گذشته به خاطر ندارم، مشکلاتی بین ایران و روسیه در زمینه همکاری‌ دو جانبه ایجاد شده باشد، تصریح کرد: اگر هم موانعی بوده عمدتا بر سر مسائل مالی است که با تفاهم‌نامه امروز این مشکل نیز برطرف شد و امیدوارم دیگر مشکلاتی از این دست ایجاد نشود.

وزیر انرژی روسیه با اشاره به شایعاتی که در مورد تهاتر نفت ایران و روسیه مطرح شده است، تصریح کرد: آنچه که امروز بین وزیر نفت ایران و من امضا شد، تفاهم‌نامه‌های کلی است که برای هر کدام از این موارد زمان زیادی طول خواهد کشید که اجرایی شود.

وی ادامه داد: تاکنون بحثی بین ایران و روسیه در مورد تهاتر نفت مطرح نشده است و ایران این حق را دارد که از مسیرهایی که خودش صلاح می‌داند، نفت را به کشورهای متقاضی صادر کند.

پس از اتمام این جلسه نیز شبکه های مختلف تلویزیونی از سراسر جهان به دنبال انجام مصاحبه با وزرای انرژی دو کشور بودند تا بتوانند جزئیات بیشتری از این همکاری ها مطلع شوند اما وزرا در پاسخ به سوالات انها تنها به مسائل کلی می پرداختند.