اگرچه دولت کاهش تورم را یکی از برنامه‌های جدی خود از ابتدای روی کار آمدنش می‌داند، اما مردم این کاهش تورم را در زندگی خود به صورت ملموس حس نکرده‌اند و گزارش مقایسه‌ای بانک مرکزی از وضعیت قیمت‌ها در یکساله اخیر هم این موضوع را تائید می‌کند.

اگرچه کنترل تورم یکی از ضرورت های امروز اقتصاد ایران به شمار می رود، اما عدم تمرکز بر تولید و چرخیدن چرخ آن با ظرفیت کامل یا حداقل متناسب سبب شده است که مهار تورم با کنترل قیمت کالاهای اساسی و تامین مایحتاج مردم با قیمت مناسب همراه نباشد و هرچقدر هم که دولت تورم را کنترل کند، اثر ملموسی در معیشت خانوارهای ایرانی نداشته باشد، این در حالی است که اگر این روزها پای صحبت مردم کوچه و بازار بنشینیم، به درستی متوجه می شویم که آنها آثاری از ارزانی را در زندگی روزمره خود احساس نکرده اند.

البته دولتی ها بارها و بارها بر این موضوع پافشاری کرده اند که کنترل تورم به معنای کاهش قیمت‌ها نیست، اما به نظر می رسد آنچه را که مردم از دولت انتظار دارند، این است که سفره های آنها گسترده تر شود و بتوانند به سبد کالایی غنی تری دسترسی داشته باشند، این در شرایطی است که اکنون سطح دسترسی بسیاری از مردم به کالاهای اساسی به دلیل افزایش قیمت محدودتر شده است.

مقایسه قیمت‌های رسمی کالاهای اساسی در روزهایی که دولت جدید سرکار آمد، با اکنون که تقریبا یکسال از عمر دولت می گذرد، افزایش شدید قیمت برخی کالاهای اساسی را نشان می دهد در حالی که مردم این انتظار را دارند که دولت قیمت‌ها را کنترل کرده و سطح رفاه آنها را بالاتر ببرد؛ انتظاری که این روزها علیرغم کاهش تورم چندان برای مردم قابل لمس نیست.

در عین حال به نظر می رسد در کنار آن باید شرایط را به گونه ای پیش برد که مردم نیز دسترسی مناسب تری به کالاها داشته باشند که این دسترسی به معنای وفور کالا و قیمت مناسب است، چراکه اگر قیمت بالا باشد، نه تنها مردم نمی توانند به راحتی مایحتاج خود را تامین کنند، بلکه به رکود نیز دامن زده می شود و کالاهای تولیدی کارخانجات، خریدارانی نخواهند داشت.

کم‌فروشی برخی از تولیدکنندگان به روایت عمده فروشان

یکی از عمده فروشان مواد غذایی در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: دوره تجدید انبار برای کالاها کوتاهتر شده است و اگر در گذشته سفارشات کالایی را در فواصل یکماه یا پانزده روزه به تامین کنندگان کالا ارایه می کردیم، اکنون این با تاخیر زمانی بیشتری صورت می گیرد، چراکه عمدتا خریداران برای کالاها کمتر شده اند.

وی می افزاید: البته تولیدکنندگان نیز برای اینکه بتوانند کالاهای خود را بفروشند، حاضر هستند که به عمده فروشان تخفیف های بیشتری بدهند و البته شاید کم فروشی هم در این میان صورت گیرد، چراکه عمدتا کالاهایی که عرضه می شود، با پوشش هایی پوشانده شده که محتوای آن در نگاه اول مشخص نیست که کاهش یافته، اما این موضوع رخ داده تا حداقل اگر اجازه افزایش قیمت به این تولیدکنندگان داده نمی شود، به نوعی هزینه های تولید پوشش داده شود.

این طور که این فروشنده می گوید عملا مردم برای خرید کالاهای کمتر، پول بیشتری می پردازند و حتی اگر قیمت برخی از اقلام اندکی هم افزایش داشته است، اما ماده موثر یا میزان وزنی محتویات درون یک بسته ماده غذایی کاهش داشته است، بنابراین مردم علیرغم اینکه با افزایش قیمت کالاها مواجه هستند، اما کالای کمتری را نیز تحویل می گیرند.

توافق پنهانی با تولیدکنندگان!

خبرنگار مهر از سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان کسب اطلاع کرد که پرونده های زیادی از سوی تولیدکنندگان برای بررسی مجدد قیمت‌ها و افزایش احتمالی آنها به این سازمان ارایه شده است که با برخی از این افزایش قیمت‌ها موافقت و با برخی دیگر موافقتی صورت نگرفته است.

در این میان، برخی از تولیدکنندگان می گویند مجبور هستند برای پوشش هزینه های خود، جلوگیری از بیکار کردن کارگران و حضور مستمر در بازار، وزن کالاهای عرضه شده خود را پایین آورده و در مقابل، قیمت را ثابت نگه دارند. برخی نیز به افزایش جزئی قیمت اشاره دارند و قیمت‌های درج شده بر روی کالاها را اصلاح کرده اند، البته شاید در سایه نبود بازرسی ها و یا حداقل نبود بازرسی های موثر است که این چنین اقداماتی در تولید صورت می گیرد.

شاید هم دولت با تولیدکنندگان توافقات پنهانی داشته باشد که آنها قیمت‌ها را افزایش ندهند و در مقابل، نوع بسته بندی را تغییر داده و یا وزن کالاهای خود را کاهش دهند تا به نوعی مصرف کنندگان به لحاظ روانی با افزایش قیمت مواجه نباشند، اما در حقیقت مردم برای خرید کالاها پول بیشتری می پردازند یا حداقل همان مبلغ گذشته پرداخت شده، اما وزن کمتری از کالا نصیب آنها می شود؛ به هرحال شگردهایی که اکنون تولید بیمار ایران برای حفظ بازار به کار می بندد، چندان دور از ذهن نیست و سابقه ای طولانی داشته است.

افزایش قیمت تخم مرغ، سبزی، لبنیات و گوشت

در این میان اگرچه گزارشات بانک مرکزی به صراحت افزایش قیمت برخی از اقلام از جمله لبنیات، گوشت، سبزی، تخم مرغ و میوه را نشان می دهد، اما بازار هم این افزایش را البته بیشتر از درصدهای ارایه شده از سوی بانک مرکزی نشان می دهد و به نظر می رسد حداقل در میوه، برنج، روغن نباتی و تخم مرغ افزایش به نحو مشهودی صورت گرفته است.

بررسی های میدانی مهر از میادین میوه و تره بار نشانگر این است که قیمت هر مرغ کامل بسته بندی شده ۷۴۰۰ تومان، ران مرغ بدون پوست ۸۶۰۰ تومان، سینه مرغ بدون پوست ۹۸۰۰ تومان و فیله مرغ ۱۴۳۰۰ تومان است. همچنین قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ منجمد وارداتی نیز ۵۸۰۰ تومان تعیین شده است.

قیمت هر کیلوگرم گوشت راسته با استخوان ۲۷۵۰۰ تومان، ران کامل گوسفند با استخوان ۳۳۵۰۰ تومان، سردست ۳۲۳۰۰ تومان، قلوه گاه بی استخوان ۱۷۸۰۰ تومان، گردن ۲۵۳۰۰ تومان و خورشتی ۲۸۲۰۰ تومان است. قیمت هر کیلوگرم تخم مرغ شناسنامه دار متوسط ۸۹۰۰ تومان و هر کیلوگرم تخم مرغ درشت نیز ۹۵۰۰ تومان است.

قیمت هر کیلوگرم برنج دمسیاه ۷۸۰۰ تومان، برنج هاشمی ممتاز ۸۳۰۰ تومان، برنج شیرودی ۴۸۰۰ تومان، برنج طارم محلی ۶۸۰۰ تومان است. همچنین قیمت هر بسته ۹۰۰ گرمی عدس ۴۲۰۰ تومان، لوبیا قرمز ۷۴۰۰ تومان، لوبیا سفید ۸۰۰۰ تومان، نخود ۴۶۰۰ تومان، لپه باقلا سبز ۶۵۰۰ تومان و لوبیا چیتی ۸۸۰۰ تومان است. قیمت هر بسته قند شکسته ۹۰۰ گرمی ۲۷۰۰ تومان و شکر نیز ۲۲۵۰ تومان است.

به گزارش مهر، به هرحال به نظر می رسد دولت باید برای بهبود معیشت مردم اقدام جدی کند و شرایط را به گونه ای پیش برد که مردم بتوانند به کالاها با کیفیت و قیمت مناسب تری دست یابند و اجازه ندهد که سفره مردم کوچکتر شود. در این میان، باید توجه جدی به بخش تولید، در دستور کار قرار گیرد و چرخ اشتغال و تولید به حرکت درآید تا کالاها با هزینه کمتری تولید شده و به دست مصرف کننده برسد؛ نه اینکه هزینه های سربار تولید، از جیب مصرف کنندگان گرفته شود.

منبع : مهر