تسهیل انتقال اطلاعات در سیستم‌های مخابراتی با دستاورد جدید محققان ایرانی
دانش‌آموخته دکتری فوتونیک دانشگاه تبریز موفق به ارائه یک روش کاربردی برای نحوه کنترل انتشار امواج الکترومغناطیسی در ساختار بلور فوتونی و متامواد شد.
حامد ستاری، اولین دانش‌آموخته دکتری فوتونیک دانشگاه تبریز با دفاع از رساله خود با عنوان «بررسی اثر آلایش اتم‌های ناخالصی بر انتشار موج الکترومغناطیسی در سیستم‌های لایه‌ای» که آن را طی هفت نیمسال تحصیلی در پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره‌شناسی دانشگاه تبریز با راهنمایی مصطفی صحرایی، رییس پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره‌شناسی ارائه کرده، فارغ التحصیل شد.
ستاری با بیان اینکه رشته فوتونیک یکی از مهمترین علوم بین رشته‌ای فیزیک و الکترونیک است که در مورد اندرکنش نور با ماده در مفهوم عام صحبت می‌کند، اظهار کرد: در واقع فوتونیک به فرآیندهایی اطلاق می‌شود که طی آن امواج الکترومغناطیس تولید، کنترل و آشکارسازی می‌شوند.
وی ادامه داد: بر این اساس تولید امواج الکترومغناطیس می‌تواند در منابع نوری نظیر لیزرها و نیز سیستم آنتن‌های فرستنده حائز اهمیت باشد و همچنین کنترل یا انتشار نور می‌تواند انتقال اطلاعات را در سیستم‌های مخابراتی تسهیل کند، همچنین انتقال اطلاعات بین ایستگاه‌های زمینی و ماهواره‌ای و نیز ارسال پیام‌های صوتی و تصویری از طریق رسانه‌های جمعی نیز می‌تواند در این شاخه از علم قرار گیرد.
ستاری اظهار کرد: سیستم‌های آشکارسازی نیز شامل گیرنده‌ها و سایر سیستم‌های مخابراتی در حوزه فوتونیک قرار می‌گیرند که انتظار می‌رود در ۲۰ سال آینده رشد روزافزون رشته فوتونیک تمام مراحل زندگی بشر را تحت پوشش قرار دهد.
وی ادامه داد: مطالعات بنیادی و کاربردی در زمینه کنترل انتشار فراسرعت و نیز فروسرعت نور در سیستم‌های گازی توسط گروه متخصص پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره شناسی انجام گرفته است که نتایج این تحقیقات در قالب ده‌ها مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی به چاپ رسیده است.
محقق دانشگاه تبریز گفت: کنترل انتشار موج الکترومغناطیسی دارای کاربردهای فراوانی در طراحی و بهینه سازی ادوات فوتونیکی مانند مدولاتورهای نوری، لیزرهای بدون جمعیت وارونی جمعیت و مخابرات ماهواره‌ای است.
وی یاد آور شد: با در نظر گرفتن کاربردهای گسترده سیستم‌های لایه ای در مخابرات نوری و ادوات الکترواپتیکی و نیز لیزرها، در این رساله سعی شده است که کنترل خواص انتشاری امواج الکترومغناطیس در سیستم‌های مذکور با استفاده از ایده‌های اپتیک کوانتومی صورت بگیرد و بر این اساس سرعت نور عبوری و بازتابی از سیستم لایه‌ای به صورت فعال و تمام نوری سوئیچ زنی و کنترل شده است.
ستاری گفت: بر اساس نتایج این رساله طراحی فیلترهای نوری بسیار حساس و لیزرهای نیم رسانا با کنترل پذیری فعال توان خروجی امکان‌پذیر شد که در زمینه گسترش پهنای باند انتقال اطلاعات و نیز کاربردهای لیزری حائز اهمیت است.