فرماندار اهواز: جذب هر فرد به کتابخوانی به معنی بالا بردن ضریب ایمنی است
دومین جلسه انجمن کتابخانه‌های عمومی و نهضت مطالعه مفید روز گذشته (۲۰ مرداد ۹۳) در کتابخانه باهنر اهواز برگزار شد.
منصور کوهی‌رستمی سرپرست کتابخانه‌های عمومی اهواز، در این جلسه اظهار کرد: در سطح کشور چهار شاخص اصلی در بحث کتابخوانی داریم که برنامه‌های کاری و افق کاری بر اساس آن مشخص شده است.
وی با اشاره به این چهار شاخص اصلی گفت: شاخص اول کتابخانه، شاخص دوم زیربنا، شاخص سوم کتاب و شاخص چهارم عضو است.
او ادامه داد: در حال حاضر ۳۵ کتابخانه در اهواز وجود دارد که به ازای هر ۳۵ هزار و ۳۶۹ نفر اهوازی می‌باشد.
کوهی‌رستمی بیان کرد: در بحث زیر بنا ما ۱۹۹۰۷ متر مربع فضای زیربنا داریم که سرانه هر ۱۰۰ نفر اهوازی یک متر و ۶۱ سانتی متر در اهواز است. در حالی که در ایران ۱۴۰۴ باید به ازای هر نفر هشت مترمربع فضا داشته باشیم و به آن نقطه برسیم.
وی توضیح داد: همچنین در شاخص کتاب ۴۳۹۶۸۶ جلد کتاب در کتابخانه‌های ما موجود است و سرانه کتاب در اهواز به ازای هر ۱۰۰ نفر ۳۶ جلد است. در حالی که در ایران ۱۴۰۴ باید به ازای هر ۱۰۰ نفر ۴۰۰ جلد کتاب داشته باشیم و این یعنی این که ۳۶۵ جلد کتاب کم داریم.
او درباره شاخص عضو به عنوان یک شاخص کلیدی اظهار کرد: در حال حاضر ۳۶۹۰۱ نفر عضو هستند. به عبارتی سه درصد جمعیت اهواز عضو کتابخانه هستند اما طبق ایران ۱۴۰۴ باید به ۳۵ درصد برسیم.
وی تصریح کرد: رسیدن از سه درصد عضو به ۳۵ درصد یکی از چالش‌های بزرگ نه تنها در اهواز بلکه در کل کشور است.
سرپرست کتابخانه‌های عمومی اهواز توضیح داد: یکی از مباحثی که کمبود عضو را در استان ما توجیه می‌کند این است که خیلی از مناطق شهری اهواز فاقد کتابخانه عمومی هستند. طی پژوهش و ارزیابی که انجام داده‌ایم بررسی کرده‌ایم که آیا کتابخانه‌های ما در مناطق بهینه قرار گرفته‌اند یا خیر؟
او اضافه کرد: نتایج پژوهش‌ها نشان داد که بیش از نیمی از کتابخانه‌ها در مناطق بهینه هستند اما در مکان مناسبی قرار نگرفته‌اند.
کوهی‌رستمی خاطرنشان کرد: با نگاه مثبتی که فرماندار اهواز داشته برای اولین بار اعتبارات ساخت سه کتابخانه در اهواز تأمین شده و بر اساس مطالعات انجام شده مناطق بهینه برای ساخت شناسایی شده‌اند. رویکرد ما نیز این بوده است که ابتدا مناطقی که فاقد کتابخانه بوده‌اند و در حاشیه‌ها و مناطق محروم شهری هستند را انتخاب کنیم که بر همین اساس ما سه منطقه شامل منبع آب، ملاشیه و کوی نبوت را انتخاب کرده‌ایم.
او ادامه داد: در صورت واگذاری زمین ما در ماه‌های مهر و شهریور می‌توانیم با اولین اعتبارات اقدام به ساخت آن‌ها کنیم.
سرپرست کتابخانه‌های عمومی اهواز توضیح داد: شاخص‌های ما علی‌رغم رشدی که در ۲ سال گذشته داشته‌اند هنوز خیلی با حد مطلوب فاصله دارند.
وی درباره همگامی اداره کتابخانه‌ها با بحث اطلاعات و فناوری روز گفت: ما تاکنون سه سامانه را برای امکان استفاده عام طراحی کرده‌ایم. اولین سامانه ما «سامان» نام دارد. هر عضوی که در یکی از کتابخانه‌های اهواز عضو شود با این سامانه امکان استفاده از ۱۳۰۰ کتابخانه در سطح کشور را دارد. سامانه بعدی ما شبکه کتابخانان حرفه‌ای است که این شبکه بزرگترین شبکه اجتماعی کتاب ایران محسوب می‌شود و در استان خوزستان ۲۵ هزار نفر عضو این شبکه هستند و از خدمات آن استفاده می‌کنند.
وی با اشاره به سومین سامانه که طراحی شده گفت: این سامانه «پایگاه نمایه نشریات» است که این پایگاه به نوعی بزرگترین پایگاه مقالات علمی ـ تخصصی است و به صورت Online نزدیک یک میلیون و ۳۰۰ هزار مقاله دارد که اعضای آن می‌توانند به صورت رایگان از آن‌ها استفاده کنند.
سپس اسماعیل ارزانی‌بیرگانی، فرماندار اهواز، گفت: ما در فرمانداری کاری که از دست‌مان برمی‌آید این است که تعدادی کتابخانه به شهر اضافه کنیم و بودجه‌ای را برای کتابخانه‌ها اختصاص دهیم و به نظر می‌رسد که می‌شود مشکل قسمتی از مناطقی را که دسترسی به کتابخانه ندارند را حل کنیم.
او خاطرنشان کرد: فرهنگ همیشه بخش مظلوم جامعه بوده چراکه این مقوله یک بحث نرم‌افزاری است و بازدهی آن طولانی مدتی محسوب می‌شود. مثلاً من به عنوان یک فرماندار وقتی می‌خواهم کاری را برنامه‌ریزی کنم ابتدا مسایلی همچون امنیت، بهداشت، اقتصاد و غیره را در اولویت کاری خود قرار می‌دهیم. لذا امور فرهنگی در اولویت‌های پایین‌تر قرار می‌گیرند.
او بیان کرد: مدیران مجموعه کتابخانه‌ها باید برنامه داشته باشند. سیستم کتابخوانی یک سیستم تخصصی است و کسانی که در این مقوله وارد می‌شوند تخصص خاص دارند. من معتقد هستم مدیران کتابخانه‌ها باید دقیق بدانند که چه قدر در روز به کتابخانه‌ها مراجعه می‌کنند و چرا مراجعات در منطقه آن‌ها این قدر کم است؟
ارزانی‌بیرگانی توضیح داد: مدیران کتابخانه‌ها باید حتماً یک ارزیابی از منطقه خودشان داشته باشند زیرا نمی‌توانیم نسخه واحدی را برای همه شهرستان اهواز اعمال کنیم. هر منطقه با توجه به فرهنگی که در منطقه وجود دارد باید ارزیابی شود. مثلاً در مناطق عرب‌نشین یک مدل باید اعمال شود و در مناطق عجم‌نشین به گونه دیگر باید برخورد شود. مدل جذب کردن و کشاندن مردم در هر منطقه باید با توجه به شرایط و فرهنگ مردم همان منطقه باشد.
او توضیح داد: مطمئن باشید که برای من به عنوان یک فرماندار جذب هر نفر به سیستم کتابخوانی به معنی بالا بردن ضریب ایمنی در منطقه می‌باشد. ما باید در فضای کتابخانه‌ها فرهنگی را به وجود بیاوریم که مردم به این سمت بیایند.
وی با بیان این که در شهری مثل اهواز هنوز تعداد کتابخانه‌ها کم هستند گفت: هنوز ساختار فیزیکی بسیاری از مجموعه‌ها نیز مناسب نیست اما همان چیزی که ایجاد شده است خوب است و ما می‌توانیم چیزهای دیگری به وجود بیاوریم.
فرماندار اهواز تصریح کرد: مدیران کتابخانه‌ها نباید دچار روزمرگی شوند و باید از فرهنگ، علم و تخصصی که دارند استفاده کنند. ما در کتابخانه‌ها باید به جایی برسیم که بتوانیم راهکارهایی را برای جذب علاقه‌مندان به کتاب طراحی کنیم.
ارزانی‌بیرگانی توضیح داد: در هر شغلی که هستیم اگر با صداقت کارمان را انجام دهیم و احساس تعهد کنیم و علاقه به شغل‌مان داشته باشیم همه چیز درست می‌شود.
وی بیان کرد: مقوله آمار در خدمات‌رسانی به مردم خیلی مهم است و انتظار داریم که مدیران کتابخانه‌ها این را مد نظر قرار دهند که در یک کتابخانه چه قدر مراجعه کننده دارند. ما آمار غلط نمی‌خواهیم. این مملکت را همین آمارهای غلط و دروغ نابود کرد. ما آماری می‌خواهیم که وجود خارجی داشته باشد تا بتوانیم از آن استفاده کنیم و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنیم.
او افزود: از مدیران کتابخانه‌ها انتظار داریم که مشکلات خودشان را برای ما ارایه بدهند نه آن چیزی را که در کتاب‌ها نوشته شده است.
وی توضیح داد: فرهنگ ما در اهواز با استان‌های دیگر فرق دارد یکی از مشکلات ما این است که از تهران برای ما نسخه می‌پیچند و نسخه آن‌ها به درد ما نمی‌خورد.
او اضافه کرد: حتی در سلیقه کتاب هم استان‌ها با هم متفاوت هستند. شاید در خوزستان مردم ما کتاب‌هایی را می‌خوانند که تهرانی‌ها نمی‌خوانند و آن‌ها نیز کتاب‌هایی را می‌خوانند که ما در خوزستان نمی‌خوانیم یا مثلاً کتاب‌هایی که در دانشگاه‌ها است با کتاب‌هایی که در کتابخانه یک محله موجود است کاملاً متفاوت است.
سپس زیبا صالح‌پور، عضو شورای شهر اهواز، گفت: کتاب و کتابخوانی در جامعه ما به دلایل مختلفی کم رونق شده است.
وی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه شود این است که بین کتابخانه‌ها و آموزش و پرورش باید تعامل صورت گیرد و از دوره ابتدایی باید دانش آموزان را با کتاب آشنا کرد.
او بیان کرد: مشکل دیگری که داریم این است که بحث تحقیق و پژوهش آن گونه که باید در آموزش و پرورش ما گنجانده نشده است.
وی بیان کرد: نهاد کتابخانه‌ها اگر می‌خواهد کتابخوان حرفه‌ای تربیت کند باید رابطه‌اش را با آموزش و پرورش تقویت کند.
همچنین در این نشست از سوی نهاد کتابخانه‌های استان طرحی با عنوان “نحوه جذب دانش آموزان به کتابخانه‌های عمومی و شیوه‌های ارایه خدمات کتابخانه به آن‌ها” معرفی شد. این طرح قرار است در چهار مدرسه اهواز شامل دبیرستان دخترانه امام خمینی (ره)، مدرسه راهنمایی دخترانه پاینده، دبستان دخترانه عصمت و دبیرستان پسرانه شهید براتی به صورت آزمایشی با هدف افزایش سرانه مطالعه، افزایش عضویت، ترغیب دانش آموزان به مطالعات غیردرسی و ایجاد عادت به تحقیق و پژوهش اجرا شود.