۱۵ کودک در یک مرکز نگهداری معلولان ذهنی – جسمی تحت پوشش سازمان بهزیستی در سال جاری در حالی جان باختند که علیرغم برخی ادعاها درمورد وقوع سهل‌انگاری و بی‌دقتی، مدیران بهزیستی مرگ این کودکان را امری طبیعی می‌دانند.

مرکز نگهداری معلولان نارمک در زمینه نگهداری معلولان فلج مغزی و ذهنی، معلولانی که دارای نقص مادرزادی، ژنتیکی، مشکلات تنفسی و عفونی، افراد دارای مشکلات گوارشی شدید و آسیب‌های تنفسی، ادراری و سیستم دفاعی ضعیف در پایتخت فعالیت می‌کند.

یکی از کارکنان مرکز نگهداری معلولان نارمک در گفت‌و‌گو با ایسنا، با بیان اینکه ۱۵ مورد فوت در این مرکز از ابتدای سال جاری تا کنون رخ داده است، افزود: از این تعداد دو- سه مرگ به علت بی‌احتیاطی و کم کاری رخ داده، به عنوان مثال در مورد یکی از کودکان، مرگ در نیمه شب اتفاق افتاده چرا که داروی تشنج را به کودک نداده‌اند و کودک از تخت پایین افتاده و این اتفاق منجر به مرگ وی شده است، این درحالی است که فوت شده را تا صبح نگه می‌دارند و اطلاع نمی‌دهند.

وی همچنین به یکی دیگر از مرگ‌ و میر‌های کودکان در مرکز نارمک اشاره کرد و گفت: در مورد یکی از مرگ‌ها با پزشک طرف قرارداد مرکز تماس گرفته‌ و از وی خواسته‌اند تا گواهی فوت صادر کند، اما پزشک به دلیل عدم حضور در زمان مرگ موضوع را قبول نمی‌کند، بنابراین آ‌ن‌ها از پزشک دیگری بیرون از مرکز، گواهی فوت دریافت می‌کنند.

این ادعاها را پزشک مورد اشاره نیز تایید و در گفت وگو با ایسنا عنوان کرد: مرگ این کودک به علت تشنج و پس از آن ایست تنفسی بوده و به علت نبود پزشک مقیم نتوانستند اقدامات لازم را انجام دهند و تا زمان زنگ زدن به اورژانس نیز کودک مذکور فوت شد.

وی همچنین در خصوص تماسی که با وی برای صدور گواهی فوت یکی از این کودکان برقرار شده، تصریح کرد: گواهی فوت را برای فوت شده‌ای صادر می‌کنیم که خودمان بالای سرش باشیم، با من تماس گرفتند و من گفتم به این دلیل که در جریان کار این فرد نیستم اقدام به صدور گواهی فوت نمی‌کنم.

این پزشک با بیان اینکه بیماران این مرکز هر یک معلولیت و مشکل جسمی دارند، گفت: بی‌شک هیچ یک از پرسنل نمی‌خواهند سبب فوت کودکی شوند، ولی به علت تعداد زیاد کودکان و کم بودن پرسنل ممکن است فرصت رسیدگی به همه کودکان وجود نداشته باشد، اگر بخواهیم سهل انگاری را معنا کنیم، ممکن است به علت کم بودن پرسنل با توجه به تعداد کودکان در شیفت شب این اتفاق رخ داده باشد.

درعین حال یکی از ناظمان شیفت این مرکز با رد دخالت سهل انگاری و بی‌دقتی پرسنل در مرگ برخی از این کودکان و با اشاره به اینکه این کودکان معلول فلج مغزی و ذهنی بوده و بسیار آسیب پذیرند، گفت: برخی از این افراد مشکلات گوارشی شدید دارند، دارای آسیب‌های تنفسی، ادراری و سیستم دفاعی ضعیف هستند و نگهداری از آنها بسیار سخت است.

وی با بیان اینکه به نظر من قصوری در این زمینه رخ نداده، اظهار کرد: در دوره نظامت من یک مورد مرگ و میر بوده که علت آن هم بر اساس گزارش اورژانس احتمال جستن آب دهان در گلوی کودک بوده است.

به گفته وی، حدود ۲۰۰ کودک معلول در این مرکز نگهداری می‌شوند که در شیفت صبح حدود ۳۰ پرستار و در شیفت شب حدود ۱۵ پرستار از آنها نگهداری و مراقبت می‌کنند.

ایجاد اکیپ تخصصی برای بررسی پرونده مرگ کودکان در مرکز نگهداری معلولان نارمک

سراج مدیرکل بهزیستی شهرستان‌های تهران ضمن تایید خبر مرگ ۱۴ تن از کودکان، اظهار کرد: ۱۱ تن از این افراد در بیمارستان و سه نفر دیگر نیز به علت بیماری شدید در این مرکز نگهداری فوت کرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه میانگین مرگ و میر کودکان این مرکز در سال بین ۱۰ تا ۱۵ مورد است، افزود: سالیانی وجود داشته که تعداد افراد بیشتری فوت کرده و این موضوع بستگی به بیماری افراد ایزوله دارد، چرا که آنها ایزوله شدید بوده و در میان ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر از این کودکان مرگ ماهیانه یک تا ۱.۲ نفر طبیعی است.

سراج با عنوان اینکه این آمارها خیلی قابل استناد نیست، گفت: ممکن است یکسال ۲۰۰ معلول در این مرکز نگهداری شوند، و سالیان دیگر تعداد این افراد ۱۴۰ یا ۱۸۰ نفر باشد. این آمار منطقی نیست و باید در این زمینه تناسب گرفته شود.

مدیرکل بهزیستی شهرستان تهران ادامه داد: امسال به دلیل اینکه خیلی از مراکز ما جا نداشتند، در مرکز نگهداری نارمک پذیرشمان افزایش یافت، درحالی که سه سال قبل دریک مقطع ۱۱۰ نفر معلول ایزوله داشتیم. بنابراین نباید آمار مرگ و میر با توجه به سال قیاس شود، بلکه با توجه به تعداد مددجویان تناسب بسته و به طور متوسط مرگ‌ها مشخص شود.

سراج با اشاره به اینکه در مرکزی همچون نارمک عمر بسیاری از این بچه‌ها زیاد شده گفت: تا ۱۰ یا ۱۵ سال قبل عمر این کودکان ایزوله زیاد نبود چرا که آنها ایزوله شدید بوده و تحرکی نداشتند اما در سالیان اخیر میانگین عمر این کودکان افزایش یافته است.

وی از ایجاد اکیپ تخصصی برای بررسی این موضوع در مرکز نگهداری معلولان نارمک خبر داد و بیان کرد: علاوه بر این ممکن است مواردی که گزارش داده شده‌ است بر اساس شیطنت برخی افراد باشد.

مدیرکل بهزیستی شهرستان تهران همچنین به مرگ یکی از این کودکان که در مورد آن حرف و حدیث‌های زیادی وجود دارد اشاره وعنوان کرد: این کودک ۲۸ بهمن ماه در بیمارستان بستری شده، پس از آن به مرکز آمده و چهارم اسفند ماه مجددا به بیمارستان انتقال یافته و پس از چند روز فوت کرده است.

سراج افزود: این کودک چند روز در بیمارستان بستری بوده و پزشک بیمارستان گواهی فوت او را صادر کرده است بنابراین به دلیل اینکه کودک تحت مراقبت‌های ما نبوده، بر اساس گفته‌های پزشک، در بیمارستان گواهی فوت صادر شده است.

وی در پاسخ به اینکه برخی عنوان می‌کنند گواهی فوت این کودک به گونه‌ دیگری صادر شده است، اظهار کرد: این کودک اصلا در زمان مرگ در مرکز ما نبوده که پزشک مرکز بخواهد برای وی گواهی فوت صادر کند.

وی با تاکید بر اینکه این کودکان معصوم و بی‌گناه هستند، افزود: دلیل نمی‌شود که بخواهیم حق این کودکان را تضییع کنیم، هرچند شیطنت‌ها و حرف و حدیث‌های این چنینی در مراکز نگهداری شبانه روزی وجود دارد، اما بر اساس دستور رئیس سازمان بهزیستی تیمی فرستاده شده و همه پرونده‌ها را مورد بررسی قرار داده‌اند و هیچ شکی در این زمینه وجود ندارد و موردی نیز یافت نشده است.

اعزام تیم بازرسی بهزیستی به مرکز برای تحقیق و بررسی پرونده

در ادامه همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز به منظور توضیحات بیشتر در این خصوص با اشاره به اینکه به طور کلی فعالیت در مراکز نگهداری ایزوله بسیار سخت است، عنوان کرد: مرکز نگهداری معلولان نارمک به صورت هیئت امنایی اداره می‌شود و قسمت عمده نگهداری در این مرکز توسط خیرین و مددکاران افتخاری صورت می‌گیرد، این افراد اشخاصی نیستند که برای حقوق کار کنند بلکه برای رضای دل خود به فعالیت می‌پردازند، بنابراین در این مرکز داد و ستدهای فرمایشی وجود ندارد، بلکه داد و ستدها انسانی است.

وی ادامه داد: این مرکز کاملا استاندارد اداره می‌شود و بر اساس استانداردهایی که در همه مجامع و کشورها پذیرفته شده است فعالیت دارد. هرچند تعداد پرسنل آن کم نیست اما زیاد هم نیست؛ باید تقویت شود اما در این راه منابع و مصارف سازمان بهزیستی نیز با محدودیتهایی مواجه است.

وی با بیان اینکه در سال جاری سه بار از این مرکز بازدید کرده‌ام، خاطرنشان کرد: مرکز نگهداری معلولان نارمک یکی از مجتمع‌های بزرگ سازمان بهزیستی است که بیش از ۲۰۰ فرزند معلول را در حالی نگهداری می‌کند که گاها این کودکان توسط مادرانی که آنها را به دنیا آورده‌اند، نگهداری نمی‌شوند.

رئیس سازمان بهزیستی افزود: این افراد کودکانی هستند که دارای نقص مادرزادی، ژنتیکی، مشکلات تنفسی و عفونی هستند و نگهداری از آنها بسیار سخت است و عموما دیر رشد کرده و میزان مرگ و میرشان بالاتر از افراد سالم است.

رئیس سازمان بهزیستی تاکید کرد: ما نیز مانند دیگران نگرانی زیادی در این زمینه داریم و بازرسی‌های نامحسوس را در دستور کار قرار داده‌ایم و اگر قصور و سهل انگاری در این زمینه رخ داده باشد مصادیق قانونی آن مشخص است و معین شده که چه اقدامی باید در مقابله با آن انجام گیرد و مطمئنا در این زمینه بر اساس قانون مداخله خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه کمتر از ۲۴ ساعت پس از گزارش این موضوع به بنده بلافاصله نیروهای سازمان بهزیستی فرستاده شدند تا فعالیت‌های نامحسوس خود را آغاز کنند، ادامه داد: در حال تحقیق و بررسی در این زمینه هستیم. در هر مقطعی تخلفی صورت گرفته باشد مصادیق قانونی و شرعی وجود دارد و قطعا طوری مداخله می‌کنیم که مطمئنا منجر به نتیجه شود.

پیگیری خبرنگار ایسنا در تهیه و انتشار گزارش و شرح حال ثبت‌شده مرگ این کودکان بی‌نتیجه ماند و مسئول پرستاری مرکز نگهداری معلولان نارمک با بیان اینکه نمی‌توانیم در خصوص موضوع مرگ و میر این کودکان شرح حال ارائه کنیم، به این جمله بسنده کرد: تعداد این مرگ‌ها طبیعی است و ما هر ساله به همین میزان مرگ داریم.

وی در پاسخ به اینکه تعداد مرگ و میرهای سال جاری مرکز نگهداری معلولان نارمک چه تعداد بوده است؟ گفت: من نمی‌توانم این گونه گزارش دهم و تنها با وجود نامه از طرف سازمان بهزیستی و به صورت حضوری در این زمینه پاسخگو هستم.

این مسئول همچنین در پاسخ به اینکه گفته شده برخی از مرگ‌ها به دلیل سهل انگاری رخ داده اظهار کرد: به نظر من هیچ سهل انگاری نبوده است. من تنها به صورت حضوری و بر اساس قانون در این خصوص صحبت می‌کنم و هیچ حرفی در این زمینه ندارم.

خدادادی جانشین مدیر مرکز نگهداری معلولان نارمک در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه فعالیت مراقبین این مرکز مادرانه است، اظهار کرد: هیچ قصور، کوتاهی و غفلتی در این قضیه صورت نگرفته است.

گزارش ایسنا درباره مرگ ۱۴ کودک درحال تکمیل شدن با گفت‌وگو با مسئولان بهزیستی بود، که در ساعات آخر تکمیل گزارش، خبرنگار ایسنا از مرگ پانزدهمین کودک در مرکز نگهداری معلولان نارمک مطلع شد.