تجمیع علوم تحقیقات خوزستان و آزاد اهواز، کی و چگونه؟
بر اساس اعلام دانشگاه آزاد اسلامی، قرار بر این است که با هدف کیفیسازی دانشگاه، همافزایی و جلوگیری از موازیکاری، پردیسهای علوم و تحقیقات و واحدهای مادر در استانها تجمیع شوند.
موضوع تجمیع پردیسهای علوم و تحقیقات با واحدهای مادر دانشگاه آزاد از چند ماه پیش مطرح شد و با پایان ترم دوم سال تحصیلی و کاهش فعالیت واحدهای دانشگاه آزاد این موضوع بیشتر بر سر زبانها افتاد.
مسئولان دانشگاه آزاد این طرح را گامی در جهت کیفیسازی دانشگاه میدانند و عنوان میکنند که تجمیع، مانع موازیکاری در مجموعه میشود.
دکتر فریدون رهنمای رودپشتی معاون برنامهریزی دانشگاه آزاد اسلامی چندی پیش در گفتوگویی با اشاره به ضرورت اجرای این طرح، گفت: تجمیع این واحدها اگرچه ممکن است باعث از دست رفتن مزایای کوتاهمدت شود، اما مزایای اساسی و بلندمدت بسیاری در بر خواهد داشت.
وی یکی از سناریوهای مطرحشده برای هدایت مناسب دانشگاه آزاد را ساماندهی و تجمیع پردیسهای علوم و تحقیقات با واحدهای دانشگاههای مادر دانست و خاطرنشان کرد: اگر مبنای تحلیل خود را آیندهپژوهی قرار دهیم باید بگوییم این نوع پردیسها که بنا به شرایطی در دانشگاهها شکل گرفت و به اعتقاد من حرکت درستی بود، اما امروز محدودیتهایی برای دانشگاه ایجاد کردهاند و با این روند، موجب موازیکاری و رقابتهای ناسالم در دانشگاه میشود.
دکتر رهنما به چرایی شکلگیری پردیسهای علوم و تحقیقات در گذشته اشاره کرد و اظهار داشت: در سالهای گذشته دانشگاه آزاد اسلامی در شرایط خاصی قرار داشت و تقاضا برای ورود به تحصیلات تکمیلی بسیار بالا بود به گونهای که ظرفت مدت کوتاهی تعداد متقاضیان ورود به دانشگاه از ۵۰۰ هزار نفر به بیش از یک میلیون نفر هم رسید، به همین خاطر ایده تاسیس پردیسها یا شعب واحد علوم و تحقیقات در آن شرایط مطرح شد.
وی با بیان اینکه وزارت علوم از دو سال گذشته سختگیریهایی نسبت به پردیسهای علوم و تحقیقات اعمال کرد، افزود: طبق مصوبه وزارت علوم، دانشگاه آزاد اسلامی باید تا مهر ۹۳ همه واحدهای علوم و تحقیقات را ساماندهی میکرد، در غیر این صورت شعب علوم و تحقیقات اجازه جذب دانشجو را نخواهند داشت.
رهنما با بیان اینکه رئیس دانشگاه با تدابیری خاص و طی مذاکراتی که با وزارت علوم انجام داد راهکاری برای برون رفت از این معضل پیدا کرد، ادامه داد: پیشنهاد طرح ساماندهی و تجمیع واحدهای علوم و تحقیقات میتواند مزایای اساسی در برداشته باشد، مانند اینکه محدودیت وزارت علوم تا مهر ۹۳ برداشته میشود. مزیت دیگر این است که تمامی رشتههای غیرمصوب، مصوب خواهند شد و فرصتی مناسب جهت ادامه حیات واحدهای دانشگاه ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه ممکن است برخی مزایای کوتاهمدت با تجمیع واحدهای علوم و تحقیقات با واحدهای مادر از بین برود، اظهار داشت: اجرای این سناریو برای دانشگاه بسیار اساسی و تعیینکننده است در غیر این صورت و عدم توجه به منافع بلندمدت آن، حسب تأکیدات وزارت علوم، دانشگاه میبایست بسیاری از رشتههای فاقد مجوز را حذف میکرد اما با این تجمیع فرصت بیشتری برای ساماندهی وضعیت پردیسهای علوم و تحقیقات بدون مجوز در اختیار دانشگاه قرار خواهد گرفت.
رهنما با اعلام این خبر که دانشگاه آزاد برای ساماندهی وضعیت رشتهها و واحدهای علوم و تحقیقات تا سال ۹۴ از وزارت علوم فرصت گرفته است، خاطرنشان کرد: این فرصت با توجه به برنامههای دانشگاه، قابل دستیابی است از جمله با فراخوانی که برای جذب هیات علمی اعلام کردهایم به راحتی میتوانیم به استانداردهای وزارت علوم دست پیدا کنیم و من در این بازه بسیار خوشبین هستم. ضمناً تجمیع ظرفیتها در دانشگاه و واحدهای دانشگاهی، نیز امکان تحقق استانداردها تسریع میگردد. مزیت دیگری که میتوان به آن اشاره داشت این است که وقتی ظرفیتها را کنار هم قرار میدهیم همافزایی ایجاد میشود که بوسیله آن میتوانیم رشتههای جدیدتری را ایجاد کنیم از طرف دیگر هزینههای اضافی که این پردیسها به دانشگاهها تحمیل میکردند تعدیل خواهد شد چرا که ما یک ساختار و سازمان داریم و از این پس آن همه کارها توسط یک سازمان انجام میشود.
معاون برنامهریزی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه تا بسیاری از داوطلبان به خاطر برند علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد را برای ادامه تحصیل انتخاب میکردند، افزود: شاید در سالهای اول به دلیل بهرهمندی شعب از برند واحد علوم و تحقیقات تهران که تقریبا منحصربفرد بود، با اقبال بیشتری میان داوطلبان روبرو بود و این در حالی است که دانشگاههای دولتی به رقابت با دانشگاه آزاد پرداختند و اقدام به تاسیس پردیس در شهرهای مختلف کرده اند اما امروز شرایط متفاوت است. با اتخاذ سیاستهای درست، از این مزیتها به شکل دیگری استفاده کرد که با تدبیر ریاست محترم دانشگاه این مهم محقق شده است.
دکتر رهنما با بیان اینکه با ساماندهی پردیسهای علوم و تحقیقات، در واحدهای مادر، واحدعلوم و تحقیقات میتواند عمیقتر به فعالیت بپردازد، اظهار داشت: به نظر میرسد که واحدهای دیگر علوم و تحقیقات مانع از رشد علوم و تحقیقات تهران در بلندمدت خواهند شد. با این تجمیع واحد علوم و تحقیقات تهران میتواند به فعالیتهای بیشتری مانند ایجاد رشتههای جدید و گسترش دوره دکترا اقدام کند و کیفی تر به فعالیت بپردازد و رقابت پذیرتر گردد.
وی افزود: دکتر میرزاده برای ساماندهی پردیسهای علوم و تحقیقات مصمم است؛ چرا که این موضوع سیاستی برای ارتقای کیفی دانشگاه آزاد خواهد بود.
دکتر حسین غریبی معاون آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی نیز چندی پیش با اشاره به برخی مشکلات فعالیت پردیسهای علوم و تحقیقات گفت: دانشگاه آزاد اسلامی از منابع بسیار زیادی مانند منابع فیزیکی، انسانی، تحقیقاتی و مالی در واحدهای مراکز استانها و شهرستانهای بزرگ برخوردار است که حفظ این منابع مستلزم عقلانیت و خردورزی است.
وی افزود: کیفیتی که در تحصیلات تکمیلی مدنظر بود توسط پردیسهای علوم و تحقیقات حاصل نمی شد و این پردیسها تعداد زیادی دانشجو جذب میکرد، اما به دلیل کمبود اعضای هیات علمی، کمبود فضای فیزیکی و تجهیزات آزمایشگاهی مجبور به استفاده از اساتید مدعو، فضای فیزیکی و تجهیزات واحدهای مادر بود تا بتواند خدمات آموزشی را با کیفیت ارائه دهد. این برنامه در مقام عمل با ناهماهنگی و تعارضاتی روبرو شده بود.
وی تجمیع واحدهای علوم و تحقیقات با واحدهای دیگر را راهکاری مناسب برای پایدارکردن رشتههایی که هم اکنون در واحدهای مراکز استانها و یا شهرستانهای دارای پردیسهای علوم و تحقیقات هستند، دانست و گفت: تصور کنید ما از اعضای هیات علمی مجرب برخوردار هستیم، به آنها حقوق می دهیم، اما به اندازه کافی از دانش آنها بهره نمیبردیم. از سوی دیگر برای راهاندازی رشتههای جدید مجبور به جذب استاد بیشتری هستیم که نیازمند منابع مالی جدید است.
دکترغریبی به دیگر چالشهای فعالیت واحدهای علوم و تحقیقات اشاره کرد و افزود: رشتههایی که در واحد علوم و تحقیقات تهران ارائه می شد بعضا همان رشتهها در واحدهای علوم و تحقیقات شهرستانها نیز وجود داشت، بنابراین زمانی که از واحدهای مادر درخواست استاد می کردند با مقاومت از سوی آنها روبرو می شدند. چرا که واحدهای مادر معتقد بودند اگر هیات علمی علوم و تحقیقات توسط ما تامین می شود دانشجو نیز باید در اختیار ما قرار بگیرد.
وی افزود: نارضایتی دانشجویان از پاسخگو نبودن پردیسهای علوم و تحقیقات برای پذیرش طرحهای پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا در زمان مناسب و در دسترس نبودن اساتید راهنما برای هدایت پایان نامهها از سوی دیگر به چالشی جدی برای دانشگاه آزاد تبدیل شده بود. برای کاهش این نارضایتی لازم بود که این تعارضات را کاهش دهیم، از این رو، یکی از راهکارها ادغام پردیسهای علوم و تحقیقات در واحدهای مادر مراکز استانها و یا شهرستانها بود.
معاون آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی تجمیع پردیسهای علوم و تحقیقات با واحدهای دیگر را گامی در راستای قانونگرایی دانست و خاطرنشان کرد: ادامه فعالیت رشتهها و واحدهای علوم و تحقیقات منوط به اخذ مجوز از سوی شورای گسترش وزارت علوم بود، به همین سبب از مهرماه ۹۳ امکان پذیرش دانشجو در این واحدها وجود نداشت.
وی گفت: ما در دانشگاه آزاد به دنبال هم افزایی هستیم، اما ادامه فعالیت پردیسهای علوم و تحقیقات نه تنها موجب هم افزایی نمی شد بلکه موجب رقابت منفی و مانع استفاده مناسب از امکانات دانشگاه آزاد شده بود.
علوم و تحقیقات خوزستان که در شهر اهواز مستقر است و از دهه ۷۰ تاکنون در استان فعالیت میکند از واحدهای فعال منطقه است و در بسیاری از رشتههای اصلی و مورد نیاز منطقه نیز فارغالتحصیلان بسیاری داشته است. این واحد دانشگاهی که در محدوده سهراهی فرودگاه و در ساختمانی کوچک به نسبت تعداد دانشجویان مستقر است نیز اکنون باید بر اساس تصمیم اتخاذ شده از سوی مسئولان دانشگاه آزاد، در واحد اهواز تجمیع شود. حال باید دید که این اقدام با چه کیفیت و در چه بازه زمانی انجام خواهد شد تا شاهد کاهش فعالیتهای علمی دانشجویان و اساتید این واحد دانشگاهی نباشیم.
منبع : ایسنا