پیام می‌فرستادند، تصویر به اشتراک می‌گذاشتند، بی نگرانی از هزینه‌هایی که عدد روی قبض تلفن شان را سنگین خواهد کرد و یا بی آنکه دغدغه تمام شدن شارژ را داشته باشند، پیام می‌فرستادند، چت می‌کردند و… ولی به یکباره ابزارشان را نابود شده یافتند؛ با این تفاسیر آیا گرایش این افراد به فیلتر شکن عجیب است؟

هر چه دنیای مجازی در کشورمان به دلیل اعمال فیلترینگ شدید پر بود از انواع و اقسام فیلترشکن، وی پی ان، ساکس و دیگر ابزارها و راهکارهای دور زدن فیلترینگ، اما دنیای نوظهور اینترنتِ تلفن همراه به سادگی به پیش می‌رفت و نه نیازی به فیلترینگ در آن احساس می‌شد و به تبع آن، نه کسی تصور می‌کرد که برای تلفن همراه هم فیلترشکن ساخته شده و وجود دارد؛ دنیایی ساده که به مدد تصمیمات برخی مسئولان، به سرعت متحول شد.

همه چیز از فیلتر کردن برخی نرم افزارهای تعاملی دنیای تلفن همراه آغاز شد؛ امثال وی چت که به یکباره تبدیل به هیولا شده و مخالفان قدرتمندی یافته بود. مخالفانی که همه جوره سعی داشتند برچیدنِ آن را از هر کاری در کشور مهم‌تر جلوه دهند اما ظاهرا تنها راه برای نیل به این منظور را فیلتر کردن می‌دانستند.

آمار بود که روی آمار منتشر می‌شد تا ثابت کند وی چت و امثال آن بد هستند و باید فیلتر شوند و در این مسیرِ آماردهی، گاه آمارسازی هم به کار گرفته می‌شد و گاه آمار بالای طلاق در کشور در سالیان گذشته هم به پای این نرم افزار چینی نوشته می‌شد تا عجیب نباشد که چرا آمار دهندگان، مقاله نویسان و محکوم کنندگان وی چت، خوبی‌ها و مزایای این نرم افزارو نرم افزارهای مشابه را نمی‌بینند و راهی برای زدودن بدی های آن نمی‌جویند؟

بدین ترتیب وی چت بسته شد و به دنبال آن، برای فیلترینگ چند نرم افزار موبایل بنیان دیگر هم تلاش هایی صورت گرفت که به نتیجه خاصی منجر نشد اما نتایج همان فیلتر شدن وی چت برای اثبات اشتباه مسئولان کافی به نظر می‌رسد؛ اشتباهی که از دیده نشدن کاربران پر شمار این نرم افزار حاصل آمده است.

آن گونه که آمارهای یکی از نهادهای مرتبط با این حوزه نشان می‌دهد، از حدود چهار و نیم میلیون کاربر وی چت در کشور، ۴۸ درصدشان در دو روزِ بعد از فیلتر شدن این نرم افزار، فیلتر شکن نصب کرده‌اند!

یعنی ۴۸ درصد تنها در ۴۸ ساعت اولیه برای بازگشت اوضاع به روال قبل، برای یافتن فیلتر شکن قابل نصب روی تلفن همراه تلاش کرده و طی این تلاش، موفق به یافتن و نصب کردن فیلر شکن بر روی تلفن همراه خود شده‌اند و چه بسا درصد بالایی از سایرین هم در ساعات و روزهای بعد همین مسیر را رفته باشند.

بدین شکل به فاصله کوتاهی فیلتر شکن در دنیای تلفن همراه به ضرورتی غیر قابل انکار برای بسیاری از کاربران اینترنت تلفن همراه در کشور تبدیل شد و این بار فیلتر کردنِ این ابزارهای فیلتر شکن در دستور کار قرار گرفت؛ با این تفاوت که این بار معلوم نبود فیلتر شکن ها ساخت کجاست و چه خطراتی را می‌تواند متوجه کاربران نماید؟

گویی به مدد تصمیم عجولانه و استفاده از راهکاری منسوخ، از چاله وی چت درآمده و در چاه فیلتر شکن افتاده باشیم، اما چرا؟

این چرایی را باید از مسئولانی پرسید که از آمار چهار و نیم میلیون کاربر وی چت در کشور آگاه بودند اما به قدر سر سوزنی برای این افراد اهمیت قائل نشدند که اگر شده بودند، چه بسا می‌شد به جنگ بدی های آن رفته و بستن ویژگی نیربای (nearby) و از کار انداختن شِیک (shake) را در دستور کار قرار دهند اما راحت ترین راه را برگزیدند که همان فیلتر ردن است.

چرایی سوق یافتن مردم به سمت استفاده از فیلتر شکن را باید از مدافعان فیلتر شدن وی چت پرسید که می‌دانستند بسیاری از مسئولانِ آشنا با تکنولوژی روز (نه آن دسته از مسئولان که هنوز نمی‌دانند اینترنت چیست و در دنیای قدیمی خود مانده‌اند) هم از آن بهره می‌گیرند اما اصرار داشتند که همه استفاده کنندگان از وی چت، اغفال شده اند و باید به زور همکه شده نجاتشان داد!

باید سراغ کسانی رفت که می‌دانستند اصالت این نرم افزار چینی است ولی آن را اسرائیلی می‌خواندند و تلاش داشتند فیلتر کردن آن را شکست بخشی از نقشه صهیونیست ها تعبیر کنند والبته هنوز هم مرغشان بر همان یک پا استوار مانده؛ کسانی که دوستی خاله خرسه با مسئولان می‌کنند و چه بسا از زاویه دید امثال خود، برترین سوق دهنده مردم به استفاده از فیلتر شکن و افتادن در وادی ناشناس سازندگان این دست ابزارهای خطرناک هستند!