مهمترین معضل پتروشیمی‌ها قوانین وضع شده بر تجارت است
مدیرعامل شرکت پتروشیمی آبادان گفت: مهمترین معضل پتروشیمی‌ها قوانین وضع شده بر تجارت بوده که نیازمند اصلاح است.
مجتمع پتروشیمی آبادان بعد از انقلاب ۵۷ به فعالیت خود بدون وقفه خاصی ادامه داد اما با آغاز جنگ ایران و عراق و هم مرز بودن شهر آبادان با کشور عراق به طور روزانه هدف اصابت تعداد زیادی راکت و موشک‌های عراقی قرار گرفت و به طور کامل ویران شد.
در سال ۱۳۶۷ پس از پایان جنگ عملیات بازسازی پتروشیمی آبادان آغاز گردید و مهندسان متخصص مجتمع توانستند آن را مجدداً راه اندازی و وارد چرخه تولید کشور کنند.
در حال حاضر مهمترین محصول تولیدی این پتروشیمی پی‌وی‌سی است که تولید این محصول در سال ۱۳۸۴ به حدود ۶۰ هزار تن افزایش یافت و با توجه به سرمایه‌گذاری و برنامه ریزی مدیران این مجتمع جهت توسعه و گسترش آن و رسیدن به تولید سالانه ۱۱۰ هزار تن پی وی سی جز اهداف طرح توسعه مجتمع در طی چند سال آینده است.
از آنجا که اقتصاد آبادان نشات گرفته از درآمدهای نفت و گاز حاصل از پالایشگاه و پتروشیمی است وضعیت اشتغال نیروی انسانی آن حتی تا شعاع چند ۱۰ کیلومتری، مهاجرت‌های اجباری را به این منطقه تحت شعاع قرار می‌دهد تا شاید نیروی جوان، تحصیلکرده و البته جویای کار را از معضل بیکاری برهاند.
اما با توجه به شدت تحریم‌ها بر کشورمان، محصولات پتروشیمی نیز هم‌قطار با سایر تولیدات داخلی و سایر بخش‌های کشور تحت تاثیر قرار گرفت و فراز و نشیب‌هایی را به صادرات و واردات انواع محصولات آن وارد کرد که همین امر موجبات رقم زدن خودکفایی داخلی را هر چه بیشتر هموار ساخت و البته وضعیت سخت رو به رشدی را برای این مجتمع فراهم کرد.
در این زمینه و البته روند جذب نیروی انسانی و درآمدهای پتروشیمی آبادان و سیاست‌های جدید و پیش روی این مجتمع بر آن شدیم سخنی چند با مدیرعامل شرکت پتروشیمی آبادان داشته باشیم.
گفت‌وگوی زیر ماحصل نشستی یک‌ساعته با «علیرضا صدیقی‌زاده» است که از گزارش عملکرد پتروشیمی تا قوانین وضع شده بر نحوه کار پتروشیمی‌ها برایمان چنین می‌گوید.
گزارشی از عملکرد پتروشیمی آبادان در سال ۹۲ به صورت مختصر عنوان کنید.
صدیقی‌زاده: به دلیل تغییراتی که در قیمت‌ها و نرخ ارز، مشکلات مربوط به فروش، مشکلات مربوط به محدودیت‌های صادراتی صورت گرفت مجموعا در سال ۹۲ یک سال سختی برای صنعت پتروشیمی بود اما خدا را شکر پتروشیمی آبادان توانست حدود ۸۰ درصد EPS را که تعهد داده بود پوشش دهد.
از نیروی انسانی موجود در پتروشیمی و روند جذب و استخدام‌ها در سال ۹۲ بگویید.
صدیقی‌زاده: پتروشیمی آبادان به لحاظ سازمانی باید ۷۰۰ نفر نیرو داشته باشد. در طول سال ۹۲، یکهزار و ۴۷۰ نفر نیرو مشغول بکار بودند یعنی چیزی حدود دو برابر چارت سازمانی‌اش نیرو داراست. به دلیل اینکه شهر آبادان، شهری‌ست که با مشکل بیکاری چشمگیری مواجه است سعی کرده‌ایم از زمانی که مدیریت اینجا را بر عهده گرفته نگاهمان به کاهش نیروی انسانی در قالب اخراج و بیکاری نیرویی نبوده بلکه همواره سعی کرده‌ایم در دل سازمان کار ایجاد کنیم و از طریق همین کار ایجاد کردن ظرفیت اشتغال را ارتقا بخشیم به گونه‌ای که نیازی به اخراج کردن نیرویی نداشته باشیم. کما اینکه با وجود مازاد نیروی انسانی موجود در پتروشیمی حتی یک نفر را نیز اخراج نکرده‌ایم.
با کاهش نیروی انسانی در سال ۹۲ از بابت بازنشستگی‌ها مواجه بوده‌ایم که البته طبیعی‌ست. در این زمینه حدود ۴۰ تا ۵۰ نفر در طول سال کاهش نیرو داشته‌ایم که بازنشسته شده و پیش بینی‌مان این است که تا زمانی که چارت سازمانی این شرکت از نظر تعداد نیروی انسانی و شرایط تحصیلاتی پرسنل به حد مطلوب نرسد فعلا جذب نیرویی نداشته باشیم و بتوانیم نیروهای موجود را بهتر مدیریت کنیم تا سازمان را بهره‌ورتر گردانیم.
پتروشیمی چه سیاست‌ها و برنامه‌های جدیدی سال جاری و البته سال‌های آتی دارد؟
صدیقی‌زاده: پتروشیمی آبادان یکی از پتروشیمی‌هایی است که از نظر تامین خوراک صنعتی (گاز مصرفی) وابستگی خاصی به پالایشگاه آبادان دارد و به دلیل اینکه هم پتروشیمی و هم پالایشگاه هر دو قدیمی هستند طبیعتا تامین گاز مورد نیاز این پتروشیمی توسط پالایشگاه در بخشی از ماه‌های سال با مشکل مواجه می‌شود و از آنجایی که پتروشیمی به سایر پتروشیمی‌های کشور برای تبادل خوراک وصل نیست این تک سست بودن و تک منبعی بودن تامین خوراک برای پتروشیمی تهدیدی است که بسیار ما را نگران می‌کند. بر همین اساس در سال ۹۳ پروژه‌ای را در حال دنبال کردن هستیم که بتوانیم یک خط لوله اتیلن را از اتیلن غرب (از منطقه ماهشهر) به آبادان اتصال دهیم که ما به لحاظ خوراک از پالایشگاه خودکفا شویم ضمن اینکه به تمام پتروشیمی‌های کشور از جمله عسلویه و ماهشهر متصل خواهیم شد از این طریق می‌توانیم با این پتروشیمی داد و ستد خوراک داشته باشیم.
چه اقداماتی در راستای خصوصی سازی پتروشیمی در نظر گرفته شده است؟
صدیقی‌زاده: پتروشیمی آبادان خصوصی است و نخستین پتروشیمی است که در کشور بدین شکل فعالیت می‌کند. این پتروشیمی در سال ۷۴ به صورت کامل خصوصی شد و در حال حاضر هیچ سهامی را دولت به طور مستقیم در اینجا ندارد.
تحریم‌ها تا چه میزان بر کار پتروشیمی و تولید صنایع داخلی تاثیرگذار بوده است؟
صدیقی‌زاده: اینکه ما بگوییم تحریم اصلا اثر ندارد جنبه شعاری دارد، واقعیت بر این است که تحریم اثر خودش را دارد ولی آن چیزی که پتروشیمی‌ها در دوران تحریم از آن رنج می‌بردند تحریم‌های خارجی نبود بلکه تحریم‌های داخلی بوده که خودمان علیه خودمان استفاده می‌کنیم به لحاظ اینکه ما در تامین خوراک علاوه بر اینکه گاز از پالایشگاه آبادان می‌گیریم باید مقداری خوراک از ماهشهر بگیریم که اگر آنجا به ما ندهد باید به ناچار از خارج از کشور تهیه کنیم! اگر این هماهنگی‌ها صورت بگیرد که پتروشیمی‌هایی چون آبادان را دریابند که نیاز به خوراک دارند و این تعامل را برای تامین خوراک با ما در دوران تحریم می‌داشتند مشکل کمتری گریبانگیر تولید صنایع می‌شد، البته ناگفته نماند که باید از پتروشیمی‌های غدیر، اروند، بندرامام و اروند تشکر کنیم که در حد توان همکاری‌های خوبی برای تامین خوراک در دوران تحریم داشته‌اند.
تحریم در پتروشیمی آبادان به جز در سه، چهار مورد کاتالیستی که هنوز از خارج می‌آیند و بومی سازی نشده، مابقی اقلام مورد نیاز را از منابع داخلی تامین می‌کردیم به گونه‌ای که می‌توان گفت تحریم‌ها در حدود پنج درصد روی عملکرد ما تاثیر داشته است.
با این تفاسیر درآمد پتروشیمی نسبت به سال‌های گذشته تغییر محسوسی نداشته است و آیا در این زمینه با افزایش درآمد مواجه بوده‌اید؟
صدیقی‌زاده: درآمد پتروشیمی آبادان را به نسب سرمایه گذاری‌اش باید سنجید. به عنوان مثال اگر الان بگویم ۱۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌ایم باید مشخص شود در مقابل چه میزان سرمایه گذاری این درآمد حاصل شده است! مجموعا نسبت به سال ۹۱، افزایشی در سودمان داشته‌ایم.
آیا برای راه‌اندازی فازهای جدید در مجتمع برنامه‌ای دارید؟
صدیقی‌زاده: دو گلوگاه داریم که یکی از آنها خط لوله اتیلن است که برای تامین خوراک مدنظر است و دیگری اینکه ظرفیت نصب شده برای اینکه بتوانیم PVC تولید کنیم یکصد و ۱۰ هزار تن است در صورتیکه توانایی تولید خوراک برای مجموعه ۷۰ هزار تن است و ما ۴۰ هزار تن ظرفیت خالی داریم که یکی از پروژه‌های مهمی که کارهای مهندسی آن در حال انجام است افزایش ظرفیت واحد VC پتروشیمی است برای اینکه بتوانیم خوراک واحد PVC را تامین کنیم.
در خصوص میزان تولید، مصرف و واردات بنزین هم توضیح دهید.
صدیقی‌زاده: با توجه به اینکه پتروشیمی آبادان محصولات اصلی‌اش PVC، کاستیک و DDV است در واردات و مصرف بنزین دخالتی نداریم.
این روزها صادرات بنزینی و محصولات پتروشیمی روند رو به کاهش دارد یا افزایشی؟ علل آن را توضیح دهید.
صدیقی‌زاده: در خصوص صادرات بنزین اطلاعاتی نداریم چون تولید کننده بنزین نیستیم و پتروشیمی‌های دیگری که تولید کننده بنزین هستند باید پاسخگوی این سئوال باشند اما در خصوص سایر محصولات پتروشیمی واقعیت این است که بازار صادرات این محصولات در حال حاضر بسیار خوب است ولی قوانین مربوط به بورس و اینکه محدودیت‌هایی برای صادرات محصولات وضع کرده‌اند مطلوب نیست. علت کاهش اصلی صادرات پتروشیمی همین محدودیت‌های صادراتی محصولات است. در حال حاضر خود ما آمادگی صادرات محصولات پتروشیمی را داریم، مشتری هم همینطور ولی قوانین جاری اجازه این صادرات را به ما نمی‌دهد.
سیاست‌های جدید پتروشیمی آبادان برای متنوع سازی سبد تولید محصولات چیست؟
صدیقی‌زاده: یکی از استراتژی‌های اصلی پتروشیمی آبادان این است که بتوانیم محصولاتی را با تنوع مختلف به گونه‌ای که ببینیم در بازار چه نوع PVC هایی را از خارج خریداری می‌کنند و در بازار موجود است شناسایی کرده و سعی می‌کنیم اینها را خودمان عرضه کنیم. سیاستمان بر این است که سبد تولید محصولات مختلف PVC را در ۱۵ گریل مختلف که توان تولیدش را داریم در کشور تولید و عرضه کنیم.
آیا با بخش بازرگانی پتروشیمی به عنوان یکی از معتبرترین برندهای ایرانی که در بازار تجارت جهانی شناخته شده است تعاملی دارید؟
صدیقی‌زاده: در حال حاضر با بازرگانی پتروشیمی قراردادی برای فروش محصولاتمان نداریم. بازرگانی پتروشیمی یک شرکت خصوصی است که شرکت‌هایی که به لحاظ اقتصادی برایشان به صرفه است می‌توانند قرارداد منعقد کنند و این شرکت نیز محصولاتشان را می‌فروشند و حق کمیسیون دریافت می‌کنند اما پتروشیمی آبادان در حال حاضر قراردادی با بازرگانی پتروشیمی ندارد و خودش صادرات دارد و وارداتی را نیز که مورد نیازش است انجام می‌دهد.
در خصوص ظرفیت‌های پتروشیمی در تجارت داخلی و خارجی توضیح دهید.
صدیقی‌زاده: ظرفیت که بسیار است اما مقداری قوانین موجود در مملکت است که نظام عرضه و تقاضا را باید در بازار اجازه دهیم انجام بگیرد. در حال حاضر در بورس، متولیان امر باید به مسئله تولید توجه خاص داشته باشند. در موقعیت کنونی الزام داریم که محصولاتمان را در بورس عرضه کنیم که البته تا اینجای مسئله اشکالی ندارد اما بورس سقف قیمتی تعیین می‌کند و ما مجبوریم قیمت‌هایمان را طبق آنچه که بورس مشخص کرده است بفروشیم. مبنا، ارز مبادله‌ای است در صورتیکه ما خوراک و مواد اولیه را با ارز آزاد وارد می‌کنیم که طبیعتا حاشیه سودی برای ما نمی‌ماند.
به همین دلیل انتظار داریم کسانی که قوانین تجارت را کنترل و تنظیم می‌کنند حواسشان به این باشد که حاشیه سود حداقلی برای بخش های تولیدی بماند. با این روالی که پیش می‌رویم که قیمت‌هایمان را با ارز مبادله‌ای در بازار بورس عرضه کنیم اما از آن‌طرف قطعات یدکی و مواد شیمیایی را با ارز آزاد تهیه کنیم قطعا در میان مدت دچار مشکل زیان دهی خواهیم شد.
این ظرفیت‌ها با توجه به شرایط تحریم می‌تواند به صنعت نفت به صورت عام و صنعت پتروشیمی به صورت خاص کمک کند؟
صدیقی‌زاده: اگر مشکلات حل و فصل شوند مطمئنا بله. مشکلات این است که باید بتوانیم خوراک تهیه کنیم و هر چه خوراک بیشتری تهیه کنیم تولید محصولات پتروشیمی را افزایش داده‌ایم. اما اگر قرار باشد خوراک با ارز آزاد تهیه کنیم و محصولمان را با ارز مبادله‌ای عرضه دهیم جوابگو نیست. این روند بر مشکلات پتروشیمی‌ها همچنان خواهد افزود.
پتروشیمی آبادان در تامین منابع مالی با چه مشکلاتی مواجه است؟
صدیقی‌زاده: با توجه به اینکه یک‌دفعه هزینه‌های تولید به دلیل تورمی که در جامعه موجود است دامنگیر پتروشیمی هم شد مشکلات این مجتمع‌ها نیز شدت یافت. ما هم چون تمام خانه‌ها اجناس را با نرخ تورم خریداری می‌کنیم، قبض آب و برقمان گران می‌شود و …چون خانواده‌ای هستیم که گاها زیر هزینه‌های زندگی‌مان باقی می‌مانیم و گرفتار می‌شویم. با این اوصاف هر چه پتروشیمی‌ها نیروی مازاد داشته باشند، حقوق بگیرهایشان بیشتر باشد مجتمعی پیرتر را شاهد خواهیم بود و بر دامنه مشکلات افزوده می‌شود.
در مجموع مشکلات پتروشیمی آبادان چیست و چه راهکارهایی برای بهبود شرایط فعلی پیشنهاد می‌دهید؟
صدیقی‌زاده: در حال حاضر مهمترین مشکلی که داریم در بحث فروشمان است که سهمیه صادراتی که برای پتروشیمی در نظر گرفته می‌شود سهمیه بسیار محدودی است و کفاف نیازهای ارزی شرکت را نمی‌دهد. دومین معضل این است که قیمت مواد اولیه‌ای که دریافت می‌کنیم و نرخی که در بورس به شکل غیررقابتی می‌فروشیم که بورس بیاید برای ما قیمت تعیین کند باعث حاشیه سود ناچیزی برای پتروشیمی شده است و در آخرین گزارشاتی که دریافت کرده این سود تا حدی پایین بود که به جرات می‌توان گفت برای پتروشیمی‌ها و بخش تولید قطعا مخاطره آمیز است. بنابراین توصیه‌مان این است که بحث تنظیم بازار را به سندیکاها و انجمن‌های صنفی خود تولیدکنندگان واگذار کنند، به اندازه‌ای که بازار نیاز دارد محصولات را عرضه می‌کنیم و اجازه دهند قیمت‌ها را به صورت رقابتی بفروشیم؛ از آن‌طرف اجازه دهند مازاد بر نیاز داخل را بدون اینکه محدودیت‌های خاص گمرکی ایجاد کنند صادر کنیم.
از تعامل با محیط زیست برای توسعه فضای سبز و اقداماتی این‌چنینی بگویید.
صدیقی‌زاده: پتروشیمی آبادان به دلیل اینکه در محیط شهر قرار دارد طبیعتا تمهیدات زیست محیطی بسیاری در اولویت داریم. به همین دلیل تعاملات روزانه، هفتگی و ماهانه‌ای را با سازمان محیط زیست منطقه داریم و توصیه‌ها، پیشنهادات و مواردی که به ما داده می‌شود را مدنظر قرار می‌دهیم ضمن اینکه وظیفه اخلاقی و اجتماعی ما به لحاظ مسئولیتمان ایجاب می‌کند که پروژه‌های مختلفی برای حفظ محیط زیست داشته باشیم. از جمله پروژه‌هایی که اجرا شده است: در سال ۹۰ تعداد درختانی که داخل مجتمع داشتیم به اندازه نصف پرسنلمان بود، در سال ۹۱ گفتیم به ازای هر پرسنل یک درخت باید داشته باشیم و امروز به این نقطه رسیده‌ایم که به ازای هر پرسنل و خانواده‌هایشان باید یک درخت کاشته شود و از ۷۰۰ یا یکهزار اصله درخت، تعداد را به ۶ هزار اصله درخت رسانده که در مجتمع موجود هستند.
همچنین برای اینکه از سیستم پساب مجتمع اطمینان حاصل کنیم که آلودگی خاصی ندارد پروژه‌ای اجرا کردیم که این آب را برای فضای سبز منازلی که در مسیر پتروشیمی تا منطقه هلال بریم قرار دارند هدایت می‌کند و مورد استفاده قرار می‌دهد. این پروژه اجرا شده است و در آینده نزدیک که درختان نیاز به آب دارند راه اندازی خواهد شد به اضافه اینکه تمام پساب پتروشیمی تحت کنترل سازمان محیط زیست است و در آزمایشگاه‌های محیط زیست اندازه گیری می‌کنند که اگر مشکل آلودگی داشته باشد به ما تذکر دهند.
پتروشیمی آبادان در امور فرهنگی و ورزشی نیز خود را دخالت می‌دهد و به این بخش از شهرستان تاکنون کمکی کرده است؟
صدیقی‌زاده: ۱۰۰ درصد. پتروشیمی آبادان به عنوان شرکتی که در مجموعه شهر آبادان در حال فعالیت است یکسری مسئولیت‌های اجتماعی دارد که ما این مسئولیت را که یکی از آنها کارهای فرهنگی است دنبال می‌کنیم. سعی کرده‌ایم در اغلب اقدامات فرهنگی که در سطح شهر انجام می‌گیرد با هماهنگی با فرماندار آبادان، امام جمعه و سایر مسئولان شهری فعالیت و شرکت کنیم. ضمن اینکه یکسری تیم‌های ورزشی همچون تیم بوکس و تنیس و سایر مسابقات ورزشی دوره‌ای را معمولا برگزار می‌کنیم.
اخیرا یک فرهنگسرا در ایستگاه ۱۲ کوی قدس تاسیس کرده که در حقیقت فعالیت‌های اداری آموزشمان را به این فرهنگسرا منتقل کرده‌ایم. اعلام آمادگی کرده که در سطح شهر اگر احیانا کلاس‌هایی برای آموزش خانواده‌ها در خصوص مسائل ترک اعتیاد، ازدواج، بیکاری و انواع معضلاتی که در جامعه وجود دارد را با حضور اساتید خبره در سطح کشور به این فرهنگسرا دعوت کنیم تا مردم به ویژه جوانان از آنها استفاده کنند.