هورنیوز – تقریبا پنج سالی است، از ممنوعیت واردات خودرو که به کاهش عرضه در بخش اتومبیل‌های خارجی منجر شده می‌گذرد و در این مدت بازار خودرو از افزایش عجیب قیمت‌ها حتی در میان داخلی‌ها تا کاهش کیفیت را تجربه کرده، این خبر‌های تلخ در بازار خودرو در حالی است که حالا روزنه‌های امید برای واردات خودرو به چشم می‌آید. یکی از تصمیمات دولت در این زمینه به واردات خودرو‌های کارکرده بازمی گردد؛ لایحه‌ای که پنج شنبه هفته گذشته پس از انجام اصلاحاتی تقدیم مجلس شده است.

پیش از این سختگیری‌هایی درباره واردات خودرو‌های دست دوم از شرط انتقال فناوری تا داشتن نمایندگی رسمی مطرح بود که بنا به اظهارات سخنگوی وزارت صمت این موارد اصلاح شده است. در طرح پیشنهادی وزارت صمت برای واردات خودرو‌های کارکرده، عمر خورو‌ها باید در محدوده پنج سال باشد و استاندارد سازمان ملی استاندارد و سازمان محیط زیست را پاس کند. همچنین هر شخص حقیقی می‌تواند بدون داشتن کارت بازرگانی نسبت به واردات خودرو اقدام کند.

گوش بازار به بوق اتومبیل‌های وارداتی
هم اکنون گوش بازار به بوق اتومبیل‌های وارداتی است تا بر این اساس تکانی به بازار خودرو به خصوص خودرو‌های خارجی وارد شود. واردات خودرو دست دوم امر مرسومی در همه جای دنیاست. هم اکنون در کشور‌های امارات، ایرلند، نیوزلند، استرالیا، روسیه، کانادا، انگلستان و ۳۰ کشور دیگر امکان‌پذیر است. کشور‌هایی نظیر انگلیس، هیچ محدودیتی در سن، تولید یا خصوصیات فنی در واردات خودرو‌های دست دوم قائل نیستند. کشور‌هایی نظیر عربستان، امارات، ویتنام و قزاقستان نیز تنها محدودیتی که اعمال کرده‌اند این است که فرمان این خودرو‌ها باید در سمت چپ آن‌ها قرار داشته باشد.

دو مزیت واردات خودرو‌های کارکرده
واردات خودرو‌های کارکرده و دست دوم به صورت مشروط می‌تواند برای کشور مزایایی به همراه داشته باشد. اولین مزیت واردات این خودرو‌ها افزایش عرضه در بازار است. با توجه به شرایط فعلی بازار خودرو کشور، افزایش عرضه راهکار مناسبی برای کنترل بازار است. در بلندمدت نیز با تغییر عوارض این خودرو‌ها می‌توان عرضه و تقاضای این محصولات را به گونه‌ای کنترل کرد که از یک سو بازار با ثباتی شکل بگیرد و از سویی دیگر تولیدکننده داخلی متضرر نشود. در این شرایط، شرکت‌های داخلی برای بهره‌مندی از سهم بیشتری از بازار به سمت ارتقای کیفیت محصولات خود حرکت خواهند کرد. رفع انحصار از بازار خودرو زمینه لازم برای حذف قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت را نیز فراهم می‌کند.

دومین مزیت واردات خودرو‌های کارکرده ارزبری پایین است. قیمت خودرو‌های دست دوم در سطح جهانی نسبت به خودرو صفر به‌مراتب کمتر و گاهی تا کمتر از نصف قیمت محصول نو است؛ بنابراین می‌توان با تأمین ارز کمتر نسبت به واردات خودرو صفر، نیاز بازار را تأمین کرد.

آیا قیمت خودرو می‌شکند؟
کارشناسان تصمیم برای واردات خودرو‌های کارکرده را اقدامی موثر برای ساماندهی بازار خودرو عنوان می‌کنند. بابک صدرایی، کارشناس بازار خودرو معتقد است که در صورت بکارگیری مکانیسم صحیح، قیمت خودرو کاهش می‌یابد. به لحاظ انتظارات تورمی نمی‌توان انتظاری عجیب از یک مصوبه داشت، اما باید توجه کرد که این تصمیم می‌تواند حباب ایجاد شده در بازار را از بین ببرد. در حال حاضر قیمت برخی از خودرو‌های وارداتی در بازار با همین شرایط اقتصادی هم همخوانی ندارد. مثلا یک خودرو لکسوس ان ایکس ۲۰۱۷ حدود ۱۱ میلیارد تومان است در حالی که اگر شما قیمت ۲۰۲۳ این خودرو را ۴۰ هزار دلار هم در نظر بگیرید قیمت آن با همین دلار امروزی در خارج از کشور ۲ میلیارد تومان است، اما مدل ۲۰۱۷ آن ۱۰ تا ۱۱ میلیارد تومان قیمت خورده است.

کارشناسان معتقدند کاهش قیمت خودرو‌های لوکس بدون شک در بقیه حلقه‌های بازار نیز تاثیرگذار خواهد بود. سخنگوی وزارت صمت نیز در این زمینه گفت: به طور حتم بازار خودرو با واردات خودرو‌های وارداتی شاهد شکسته شدن قیمت‌های کاذب کنونی خواهد بود و از هم اکنون نیز کاهش قیمت‌ها اتفاق افتاده است. شبهاتی نیز از جمله منتفی شدن خدمات پس از فروش وجود دارد. با توجه به حذف شرط نمایندگی پس از فروش، به نظر می‌رسد مهم‌ترین چالش خودرو‌های دست دوم وارداتی به کشور برای مصرف‌کننده، تأمین قطعات یدکی و خدمات پس از فروش باشد.

وعده عملیاتی شدن لایحه تا یک ماه آینده
در صورت تصویب سریع لایحه و تدوین آیین‌نامه اجرایی آن در دولت تا یک ماه آینده شاهد عملیاتی شدن آن خواهیم بود. با توجه به اظهارات نمایندگان مجلس به نظر می‌رسد نگاه مثبتی نسبت به این لایحه وجود داشته باشد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره موضع مجلس در این باره گفت: مجلس سال گذشته مجوز واردات خودرو‌های کارکرده را صادر کرد، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام با آن مخالفت کرد، بنابراین همچنان مجلس به شدت موافق با واردات خودروی کارکرده است.

لطف‌اله سیاهکلی نماینده مجلس شورای اسلامی افزود: امیدواریم که این اتفاق بیفتد و سران ۳ قوه مجوز بدهند چرا که برای کاهش التهاب بازار خودرو، ما در کنار تولید باید حتما چند سالی واردات خودرو داشته باشیم تا بتوانیم بازار را مدیریت کنیم. واردات خودروی دست دوم قرار نیست که تا ابد باشد بلکه می‌تواند برای تنظیم بازار در اختیار دولت باشد.