تبعیض و آلایندگی؛ دو روی یک سکه

هورنیوز – طی دو هفته اخیر مدارس شهرستان های اهواز، ماهشهر، کارون و باوی به مدت ۴ روز تعطیل و غیر حضوری بودند. خبر بدتر اینکه شهرستان بندرماهشهر آلوده ترین شهر ایران لقب گرفت. اینکه چگونه یک شهر بندری در دشت خوزستان با میزان جمعیت متوسط اینگونه آسمانی تیره و هوایی آلوده و محیط زیست ناسالم دارد شاید جای سوال باشد اما برای ساکنانش که این آلودگی را با تن و روح خود حس کرده اند؛ تعجب آور نیست.

 

از نگاه اهالی شهرستان، این آلودگی نهفته که مدتی پیش در مرگ ماهیان نمود پیدا کرد، سالهاست توسط شهروندان حس می شود و آثار آن در ابعاد مختلف زندگی روزانه شان قابل رویت است.

 

میزان بالای جیوه در صنایع پتروشیمی باعث از بین رفتن زیستگاه های دریایی در خوریات ساحلی و حتا تهدید امنیت غذایی شد. سوختن گاه و بی گاه فلرهای (مشعل های) دودزای این صنایع و انتشار بوهای عجیب و غریب در فضای شهر و آمار بالای مرگ و میرها بر اثر بیماری های قلبی و تنفسی و هدایت پساب های صنعتی به دریا بخشی از واقعیت های هر روزه ماهشهر است.

 

فراوانی مراجعات و خسارات جانی و مالی در موضوع درمان شهروندان ماهشهر در خارج از خوزستان و دیگر موارد ملموس،‌ همگی حکایت از روند روبه افزایش آلودگی و تهدیدهای زیست محیطی منطقه دارد.

 

آنچه که مورد پرسش است میزان اقدامات پیشگیرانه و حفاظتی برای جلوگیری از تکرار مکرر تعطیل زندگی روزمره مردم و در نهایت لزوم استفاده از پتانسیل از دستگاه قضایی در احقاق حقوق عامه است. داشتن محیط زیست سالم به عنوان یک حق بشری مورد تایید و تاکید قانون اساسی قرار گرفته و در قوانین موضوعه مجازات هایی برای تهدید کنندگان امنیت روان و جان و محیط زیست تعیین شده است.

 

همگان متفق القولند که تعطیلی مدارس یا ادارات یک مُسکن موقت است و در پیشگیری از انتشار آلاینده ها و یا کاهش آن نقش چندانی ندارد و به تعبیری به مثابه پناه بردن مردم به پناهگاه ها به هنگام حملات موشکی است. بدون شک جهت دفع حمله ی دشمن ، نیاز به پدافند هوایی مقتدر و پیشرفته است.

 

بر همین اساس اگر وجود صنایع پتروشیمی به دلایل ملی و اقتصادی کلان در این منطقه یک ضرورت به حساب آید در واقع تعریف راهکارهای علمی در قالب پدافند غیرعامل انسان محور برای جلوگیری یا کاهش آلایندگی دارای ضرورتی دوچندان است چرا که حفظ جان و روان شهروندان بر اساس آموزه های دینی و إلزامات قانونی اهمیت فراوان دارد.

 

پرسش عمیق تر اینکه چگونه با وجود اخذ مجوزهای زیست محیطی و ارایه گواهینامه های مختلف تحت عنوان صنعت سبز توسط صنایع پتروشیمی اما عملاً این موارد فاقد کارایی لازم است و به همین دلیل نحوه ی صدور این مجوزها محل شک و تردید بسیاری از دغدغه مندان شده است.

 

از طرفی صدور مجوزهای صنعت سبز مقدمه ای برای کاهش قبول مسوولیت های اجتماعی و پرداخت های ناچیز تحت عنوان حق آلایندگی هاست. پرسش مهم تر شهروندان وجود دارد که در هر نوشتاری آن را تکرار می کنیم؛ دستاوردهای اجتماعی صنایع پتروشیمی پر از آلایندگی و مسبب فاجعه های مکرر زیست محیطی و دستگاه های آهنی با قدرت عجیب در تخریب رویه ی طبیعی منطقه چه بوده است؟

 

آیا اهالی مناطق مجاور صنایع جز گرانی های سرسام آور و افزایش هزینه های مسکن و زندگی و تشکیل زون هایی با شکاف اجتماعی گسترده نصیب دیگری داشته اند؟

 

اشتغال چند هزار نفری در این صنایع مورد انکار قرار نمی گیرد اما این فایده ی ظاهری در مقابل مضرات نهان و آشکار آش دهان سوزی به حساب می آید؟ در همین أوج آلایندگی و تعطیلی مدارس، آیا صنایع اقدام موثری برای حفظ سلامت عموم شهروندان بصورت اضطراری انجام داده اند؟

 

امروز تبعیض ناشی از حضور صنایع پتروشیمی در شهرهای منطقه کاملاً عیان است. در نوع آموزش و مدارس و ورزش و کنکور و حتا استخرهای عمومی که گاه در حد مشمئزکننده حس می شود. اینکه امکانات معمولی مثل کلاس کنکور و استخر برای فرزندان کارکنان شرکتی (با حقوق و مزایای بالا) رایگان و برای فرزندان مردم غیر شرکتی (با حقوق معمولی و شاید بیکار) با هزینه و ورودی باشد جز تبعیض نامی دیگر نمی توان بر آن گذاشت.

 

وجود بیست و سه هزار فرد جویای کار و چندین هزار متقاضی مسکن دولتی و آمار بالای حاشیه نشینی و مشاغل کاذب در کنار این صنایع قابل کتمان نیست که در کنار آلایندگی گسترده محیط و فضا، روح و روان مردمان را خدشه دار کرده است.

 

رفع تبعیض های ناگوار اهتمام دوچندان نهادهای حاکمیتی را می طلبد تا با ارایه برنامه های عملی و با زمانبندی مشخص به رفع مشکلات اجتماعی و زیست محیطی اقدام شود تا هم رضایتمندی اجتماعی حاصل و هم زمینه ی وقوع برخی بحران های اجتماعی و چالش های امنیتی زدوده شود.

 

اینکه در فضای با وضعیت هشدار و ناسالم نفس بکشند و حس شود که از صنایع موجود بهره ی چندانی نبرده باشند در بلند مدت به شکاف های اجتماعی و فرهنگی و ایجاد زاویه با جامعه ی پیرامون خواهد انجامید.

 

فاضل دریس

https://hoorkhabar.ir/709690کپی شد!
53
 

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.