هورنیوز – «۷۰ روستای خوزستان در آستانه خروج از تنش آبی قرار دارند». این جمله را کمتر از یک هفته پیش مدیرعامل آبفای خوزستان گفته بود. حالا اما در حالی که فقط چهار روز از این اظهارات گذشته شوری آب آشامیدنی، واکنش مردم شادگان در جنوب خوزستان را برانگیخته و تشکیل صف برای تهیه آب شیرین دوباره خبرساز شده است.

مسئولان گفته بودند با افتتاح طرح آبرسانی غدیر و انتقال آب از کرخه مشکل آب آشامیدنی حل شده، اما گفته‌های این روزهای مردم محلی خبر می‌دهد که آب آشامیدنی قابل خوردن نیست و کار تا آنجا پیش رفته که دستگاه‌های خانگی تصفیه آب هم دردی دوا نمی‌کند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان درباره علت این اتفاق گفته بود: با فرونشست کارون، آب رودخانه شور شده و به تبع آن از یک‌ ماه پیش، شوری آب آشامیدنی شهرها و روستاهای مسیر رودخانه در شهرستان‌های اهواز، کارون، باوی، شادگان، آبادان و خرمشهر بالا رفته است.

به گفته این مسئول بعد از عبور از تنش برقی، تولید نیروگاه‌های برقابی کم شده و آب خروجی سدها را نیز به‌ دلیل آورد پایین رودخانه‌های کارون و دز کاهش داده‌اند همین مسئله نیز موجب شده است کارون از بندقیر (محل تلاقی کارون و دز) تا پایین‌ دست تحت‌ تأثیر شوری قرار گیرد. البته زهاب‌های نیشکر نیز در این شوری بی‌تاثیر نبوده‌ است.

کرمی‌نژاد درباره این وضعیت هشدار داده و اذعان کرده که این وضعیت تا یکی دوماه آینده ادامه دارد. چرا که هواشناسی برای اهواز بارش‌های خوبی پیش‌ بینی نکرده و پاییز خشکی در پیش است.

دست آخر این مقام مسئول نیز به جای ارائه برنامه‌ای برای مدیریت بحران فعلی، گفت: امیدواریم باران در بالادست حوضه‌ها خوب باشد تا سدها آبگیری شوند.

شرط نجات کارون

صادق حقیقی‌پور، مدیرعامل سابق آبفای خوزستان اما عنوان می‌کند که نگاه مدیرعامل فعلی درباره حل مشکل احتمالا کمی خوشبینانه است و ممکن است که مشکل به همین راحتی هم تا یکی دو ماه آینده قابل حل نباشد.

او توضیح می‌دهد: از اواخر شهریور ماه تا اواسط برج ۸ و ۹، نیاز کشاورزی کاهش پیدا می‌کند و برداشت آب برای کشاورزی، که ۷۰ تا ۸۰ درصد آب کارون است، به طور چشمگیری کم می‌شود. بنابراین آب بیشتری هم به آبادان و خرمشهر می‌رسد. همچنین در میان تعادل بین دریا و رودخانه در این شرایط احتمالا شوری کارون کاهش پیدا می‌کند.

با این حال حقیقی‌ پور تحقق این وضعیت را مشروط می‌داند و اضافه می‌کند: تمام این اتفاق مشروط است به این که آبی برای رها کردن پشت سد باشد. ولی الان ذخیره آب پشت سد به حداقل ممکن رسیده است و آن را هم برای کشت پاییزی ذخیره و برنامه ریزی‌ کرده‌اند. از سوی دیگر هم به خاطر تنش‌ها و مشکلاتی که در تابستان امسال در خوزستان رخ داده است احتمالا رهاسازی خارج از برنامه داشته‌اند. با این حساب ممکن است آنطور که پیش‌بینی‌ کرده‌اند پیش نرود و شوری کارون همچنان بالاتر از حد استاندارد بماند.

وضعیت بدمعیشتی کار را به اینجا کشاند

حقیقی‌ پور معتقد است با توجه به این که به خاطر خشکسالی حجم ذخایر پشت سدها کاهش یافته است، این مقدار محدود منابع نیز برای کشت پاییزه باید مدیریت می‌شد.

او می‌گوید: وقتی بارندگی آنقدر کم بود این وضعیت برای همه قابل پیش‌بینی بود بنابراین نیاز به مدیریت برای سطح زیر کشت نیشکر و کشاورزی تابستانه بود.

مدیرعامل سابق آبفای خوزستان ادامه می‌دهد: باید هر طور که بود جلوی کشت و زرع گرفته می‌شد. باید با پرداخت خسارات و بیمه به کشاورزان راضیشان می‌کردند که این کار را نکنند ولی امسال در خوزستان با وضعیت معیشتی که مردم داشتند، قانع نشدند که کشاورزی نکنند.  وضعیت بد اقتصادی و معیشتی امسال مردم موجب شد مسئولان نتوانند کشت و زرع کشاورزان را در این قسمت‌ها کنترل کنند و از آن ها بخواهند دست از کشت بردارند. به خصوص با توجه به این که در پی سیل در این منطقه مثل همیشه وعده‌هایی هم به کشاورزان داده ولی محقق نشد، همین هم اعتماد مردم و کشاورزان را درباره معیشتشان خدشه‌دار کرده بود.

دوراهی بن‌بست پیش پای مسئولان

به باور مدیرعامل سابق آبفای خوزستان در حال حاضر مسئولین اگر بخواهند در خوزستان آب پشت سد را رها کنند، برای کشت پاییزه از جمله گندم آب ندارند اگر هم این آب را رها نکنند شوری رودخانه بیشتر می‌‎شود و آب شرب مردم بیش از این دچار مشکل می‌شود.

بنابراین در نهایت عنوان می‌کند: بهترین راهکار برای جنوب خوزستان و حاشیه ۵۰ تا ۶۰ کیلیومتری خلیج فارس این است که از همین حالا شروع کنند و با برنامه‌ریزی آب شهرهای حاشیه خلیج‌فارس را به آشیرین‌کن‌های دریایی بسپارند که می‌توانند آب با شوری بالا را تصفیه کنند. چرا که حجم آبی که از طرح غدیر می‌آید ممکن است جوابگوی کل نیاز مردم در آبادان و خرمشهر هم نباشد.