هورنیوز – چندی پیش در فضای مجازی ویدئویی از یک شبکه عربی منتشر شد که در آن ریزش بخشی از طاق کسری یا همان ایوان مدائن آشکار شد.

این کاخ در ۳۷ کیلومتری جنوب شهر بغداد و در کشور عراق امروزی قرار گرفته است و از ویژه ترین و باشکوه ترین بناهای ایرانی  پیش از اسلام می باشد که در پادشاهی ساسانیان بنا گردید و از آن زمان همواره به عنوان یکی از بارز ترین نماد باستانی عدالت و دادگستری در تمام شرق و غرب عالم میان نویسندگان و شعرای ایرانی و عرب و بعدها مستشرقان و گردشگران غربی جلوه گر شد.

 کافی است یک بار قصیده ایوان مدائن خاقانی، قصیده انوری، آثار سعدی ، رباعی معروف خیام و یا روایت پادشاهی کسری را در شاهنامه بخوانیم تا از شگفت آوری و جایگاه خاص این بنا در نزد پیشینیان آگاه شویم؛ این موضوع در آثار شعرای عرب نیز همانند است.

امروز این کاخ به عنوان عریض ترین طاق باستانی دنیا شناخته شده و چنانچه حکیم فردوسی فرمود: (( کس اندر جهان خم (:طاق) چونان ندید)). طاق کسری از شگفتی های معماری به شمار می رود و یکی از مهمترین سندهای موجودی است که نشان می دهد تکنولوژی ساخت طاق در بناها از دستاوردهای ایرانیان است که به گنجینه هنر معماری جهانی ارمغان داده اند.

این کاخ علاوه بر جایگاه تاریخی، هنری و یا مهندسی که موضوع اصلی این نوشتار نیست و البته خود نیازمند کنکاش بسیار است، اما از این منظر که این بنا در واقع از معدود یادگار های تمدن ساسانی باقی مانده در عراق امروزی و نشانگر این حقیقت است که عراق با نام قدیم تر اراک در واقع جزوی جدایی ناپذیر از میراث فرهنگی و تمدنی ایران بوده و حتی از میانه های دوره ی اشکانیان تا انتهای دوران ساسانی مهمترین استان ایران قلمداد می شد و تیسفون پایتخت ایران نیز در این ناحیه قرار گرفته بود.

حتی امروزه نیز بیشتر شهرهای این کشور دارای نام های کاملا ایرانی هستند؛ از بغداد به معنی خدا داد گرفته تا بصره که بس ره بوده است و استان الانبار که همان انبار مهمات ساسانیان بوده  است.

متاسفانه هماهنطور که گفته شد این بنای باشکوه ساسانی در معرض تخریب قرار دارد و تخریب این اثر ارزشمند به معنای نابودی بخش مهمی از میراث تمدن دوره ساسانیان است. ویرانی آثار تاریخی و باستانی در خاورمیانه در دوره سیاه داعش شدت بیشتری گرفت به طوری که بیشتر بناها و آثار ایرانی به دست این گروه تروریستی از بین رفت در حالی که بخش مهمی از آثار روم باستان توسط همین گروه به فروش رسید و این خود گویای کینه ای است که نسبت به این میراث باشکوه وجود دارد!

هرچند چنین اقدامی نمی تواند ذهن تاریخ را پاک کند اما چنین اقدام وحشیانه ای خالی از اثر نمی باشد و در اینجا است که نقش بین المللی سازمان میراث فرهنگی ایران برای حفظ داشته های تمدنی سرزمینمان پررنگ می شود.

برای کشورهایی که پیشینه چندانی در تاریخ و تمدن بشر ندارند قطعا وظیفه ای مانند آنچه بر عهده سازمان میراث فرهنگی کشورمان است، نمی باشد. کشورهایی مانند امارات و نظایر آن دست به تاریخ سازی می زنند در حالی که تمدن ایران چه پیش از اسلام و چه پس از آن بخش بزرگی از میراث جهان به شمار می رود بنابراین این سازمان باید در راستای حفظ داشته های فرهنگی برون مرزی نیز تمام همت خود را به کار ببندد زیرا تا هنگامی که خودمان جهت حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی سرزمینمان کوشا نباشیم، نه تنها دیگران برای حفظ و نگهبانی از داشته ‌های فرهنگیمان دل نمی ‌سوزانند، چه بسا (با تجربه‌ای که در این زمینه وجود دارد)، در جهت نابودی هر آنچه در منطقه به نام آثار ایرانی وجود دارد، همه ابزارهای خود را به کار گیرند.

سپهر ضیایی