کودکان خوزستانی گرگیعان برپا میکنند
جشن گرگیعان به مناسبت میلاد امام حسن مجتبی(ع) در خوزستان و استانهای جنوبی کشور برگزار میشود.
قرقیعان یا به لهجه عربی اهوازی، گرگیعان از آئینهای دیرینه مذهبی این دیار است.
شب پانزدهم ماه رمضان، بچههای کوچک پس از افطار، لباسهای محلی خود را میپوشند. پسرها دشداشه و دخترها چادر عربی (عبایه) و بشناگه بر سر میکنند و با شور و شعف به کوچه-پسکوچههای شهرها و روستاها میروند و با آویختن کیسههایی از پیش تهیهشده بر گردن، برای جمعآوری عیدی و شیرینی ماه رمضان به درب خانهها میروند.
اجرای مراسم گرگیعان همچون نام آن با سرودخوانیهای مختلفی در بین مسلمان همراهاست؛ برای نمونه کودکان کویتی با شعار «قرقیعان و قرقیعان بین اقصیر و رمضان» (قرقیعان و قرقیعان بین شعبان و رمضان) و کودکان اماراتی با شعارهای «انطونه حقالله یرضی علیکمالله» (حق خداوند را بدهید خداوند از شما راضی باشد) و کودکان دیگر کشورهای عربی با شعار «عطونا الله یعدیکم بیت مکه یودیکم» (به ما عیدی بدهید که خدا عیدی سفر مکه به شما بدهد) به کوچهها روانه میشوند.
کودکان عرب خوزستانی نیز با شعرهایی از پشت در خانهها میخوانند:
«ماجینه یا ما جینه حل الکیس و انطینا» (آمدیم و آمدیم – در کیسه را باز کن و به ما عیدی و شیرینی بده) و اگر اهالی خانه در پشتبام باشند کودکان خطاب به آنها میگویند:
«یا اهل سطوح تنطونه لو نروح» (ای افرادی که بالای پشتبام ایستادهاید، به ما عیدی میدهید یا برویم؟ اﻣﺎ ﻣﺸﮫﻮر ﺗﺮﯾﻦ ﺷﻌﺮ «ﮔﺮﮔﯿﻌﺎن و ﮔﺮﮔﯿﻌﺎن، ﷲ ﯾﻌﻄﯿﮑﻢ رﺿﻌﺎن» ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﮔﺮﮔﯿﻌﺎن و ﮔﺮﮔﯿﻌﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﭽﻪ ﻋﻄﺎ ﮐﻨﺪ اﺳﺖ.
ممکن است کودکانی که دستجمعی برای گرفتن عیدی به کوچهها میروند، دو گروه شوند و گروه نخست بگوید: «گرگیعان و گرگیعان» و گروه دوم جواب دهد: «الله یعطیکم رضعان» (خدا به شما بچه دهد) یا اینکه «گرگیعان و گرگیعان؛ الله ایخلی اولیدکم» (خدا پسرکوچولویتان را نگه دارد). این دو گروه ممکن است به دو گروه دختر و پسر نیز تقسیم شود. در این مراسم، اهالی خانهها به بچهها که هر یک سبدی را در دست دارند، باسورک (بادام)، شیرینی و عیدی میدهند این مراسم تا پاسی از شب ادامه مییابد.
این آئین همه ساله در محلات به صورت خودجوش توسط کودکان برگزار میشود اما در ۱۴ رمضان ۱۳۹۲ برای نخستین بار در موزه هنرهای معاصر اهواز و تحت نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان همزمان با نمایشگاه قرآن برگزار شد. کودکان و نوجوانان دختر و پسر با پوشش سنتی در حالی که کیسههای سنتی بر گردن داشتند با بر هم زدن سنگ هایی در دست، وارد سالن موزه هنرهای معاصر شدند و با اشعار عربی به مناسبت میلاد امام دوم شیعیان این آئین را به صورت نمادین برگزار کردند. فعالان فرهنگی برای این مراسم غرفهای جهت پذیرایی از کودکان در نظر گرفته بودند که به کودکان شیرینی و هدایای مختلف اهدا کردند.
در این اجرای نمادین که توسط تعدادی از فعالان فرهنگی – مذهبی اهواز صورت گرفت جمع کثیری از علاقمندان به میراث فرهنگی شرکت کردند.
اﻧﺘﻈﺎر ﺣﻤﺎﯾﺖ…
آﺋﯿﻦ ﮔﺮﮔﯿﻌﺎن ﯾﺎ ﻗﺮﻗﯿﻌﺎن از سنتهای ﺷﯿﻌﯽ و ﻗﺪﯾﻤﯽ اﯾﻦ دﯾﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻗﻠﺐ ﺗﺎرﯾﺦ اﺳﻼم ﺑﻪ ﯾﺎدﮔﺎر ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ. ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ اھﻞ ﺑﯿﺖ(ع) ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ھﻤﻮاره دﺳﺖ از ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ اھﻞﺑﯿﺖ ﺑﺮ ﻧﺨﻮاھﻨﺪ داﺷﺖ. آﻧﭽﻪ ﮐﻪ از ﺳﺨﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﯽشود ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاری ﺑﺎﺷﮑﻮهﺗﺮ اﯾﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﻮد. در ﮐﺸﻮرھﺎی ھﻤﺴﺎﯾﻪ ﺷﯿﻌﯽ ﻧﺸﯿﻦ اﯾﻦ ﺟﺸﻦ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺳﻪ روز طﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ اﻣﺎ سال گذشته در اھﻮاز ﺗﻨها در ۳۰ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ. اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻓﺮھﻨﮕﯽ ﺑﻪ اھﻤﯿﺖ اﯾﻦ آﺋﯿﻦ ﮐﻪ رﯾﺸﻪ در ﻣﺬھﺐ اﯾﻦ دﯾﺎر دارد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.