آمارهای متناقض در حوزه کشاورزی خوزستان
آمار یکی از چالش های دولت دهم بوده است. کارشناسان در یکی دو سال اخیر به ویژه با روی کار آمدن دولت جدید از بسیاری آمارهای ساختگی پرده برداشته اند.
جهاد کشاورزی خوزستان وضعیت این استان را در تولید محصولات کشاورزی مطلوب و در رتبه های نخست این حوزه اعلام کرده، این در حالی است که محققان آمارهای کشاورزی را غیرواقعی و تولیدی می دانند.
«آمار» یکی از چالش های دولت دهم بوده است. آمارهایی که منتقدان «غیرواقعی» می شمارند و این دولت را به «آمارسازی» متهم می کنند. کارشناسان در یکی دو سال اخیر به ویژه با روی کار آمدن دولت جدید از بسیاری آمارهای ساختگی پرده برداشته اند. نرخ تورم، گردشگری، اشتغال، تولید، صنعت و… .
در خوزستان نیز اختلاف نرخ بیکاری و اشتغال اعلام شده از سوی استاندار پیشین و نرخی که نمایندگان مردم در مجلس اعلام می کردند همیشه موضوع مناقشه بوده است. حالا اما آمارهای کشاورزی هم به «بزرگنمایی» متهم شده اند. مشاور استاندار خوزستان و یکی از اساتید بنام حوزه کشاورزی گفته است: «آمارهای کشاورزی هم تولیدی است».
سکوی قهرمانی برای خوزستان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان شامگاه چهارشنبه در شورای اداری استان خوزستان با ارائه گزارشی از وضعیت کشاورزی استان گفت: این استان با داشتن ۲.۲ میلیون هکتار اراضی مستعد، یک میلیون و ۴۲۰ هزار نفر جمعیت روستایی دارد. ۲۹ درصد جمعیت استان معادل ۱۹۰ هزار نفر بهره بردار بخش کشاورزی هستند.
کیخسرو چنگلوایی اظهار کرد: در این استان به دلیل وجود شرایط مساعد ۱۱۰ نوع محصول زراعی و باغی تولید و در برخی نقاط سه نوبت کشت می شود، که در کشور منحصر به فرد است.
وی با بیان اینکه آورد رودخانه های استان در سال های اخیر با کاهش ۶۰ درصدی روبه رو بوده افزود: ۴۲ درصد آب قابل تنظیم، ۳۲ درصد اراضی پایاب سدها، ۲۵ درصد از شبکه های آبیاری و زهکشی اصلی و ۴۳ درصد از شبکه های فرعی، ۷۷ درصد از شبکه های زهکشی زیرزمینی و ۴۳ درصد تجهیز و نوسازی اراضی در خوزستان قرار دارد.
چنگلوایی تاکید کرد: خوزستان با ۱۴.۲ میلیون تن (۱۴ و دو دهم) مقام نخست تولید محصولات کشاورزی در کشور را دارد و در دو سال اخیر نیز مقام اول تولید گندم را داشته است. ۶.۵ (شش و نیم) میلیون تن محصولات صنعتی نیز در استان تولید می شود.
وی این استان را نخستین تولید کننده ذرت در کشور عنوان کرد و افزود: ۱۰۵ هزار هکتار معادل ۳۴ درصد اراضی زیر کشت ذرت است.
این مسئول سطح تولیدات سبزی و صیفی استان را ۳.۵ (سه و نیم) میلیون تن اعلام کرد و گفت: مقام دوم تولید خرما، مقام اول صادرات خرما، رتبه نخست در تولید گل مریم، رتبه نخست در عملیات آب و خاک و رتبه نخست در تولید محصول سالم همچنین رتبه سوم در تولید گل رز، رتبه سوم در آبزیان، رتبه سوم در تولید برنج و رتبه سوم در تولید گل نرگس از دیگر ویژگی های کشاورزی استان است.
به گفته وی، پیش بینی می شود تولیدات کشاورزی استان تا پایان برنامه توسعه پنجم به ۱۵ میلیون تن و تا افق سال ۱۴۰۴ به ۲۵ میلیون تن برسد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی در ادامه اظهار کرد: با وجود کسب مقام نخست در بسیاری از بخش ها، خوزستان در بعضی تولیدات مانند سیب زمینی، جو، مرکبات، گوشت قرمز، شیر، مرغ و تخم مرغ موازنه منفی دارد.
وی با انتقاد از روند اعطای تسهیلات بانکی صندوق توسعه ملی در بخش کشاورزی در سال ۹۲ تصریح کرد: ۱۲۲ میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی به استان اختصاص یافت و طرح هایی با ارزش ۲۲۳ میلیارد تومان معرفی شد اما در نهایت ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان تسهیلات به طرح های استان اختصاص یافت.
آمارهای تولیدی
مشاور استاندار خوزستان در امور کشاورزی و منابع طبیعی اما در همین جلسه آمار افزایش تولیدات کشاورزی را غیرواقعی خواند و تصریح کرد: به نظر می آید در دهه گذشته در تولید آمار کشاورزی اغراق شده است.
سیدعطاءالله سیادت تاکید کرد: این آمارها برای مسئولان رده بالا گمراه کننده است و باعث می شود در برنامه های راهبردی مشکل به وجود بیاید. بنابراین باید در آمارهای مبنایی تجدید نظر شود.
وی با مقایسه واردات تولیدات زراعی اظهار کرد: در سال ۸۳ (سال مبنای مطالعات) میزان واردات هفت و شش دهم میلیون تن، در سال ۸۷ به ۱۷ میلیون تن و در سال گذشته به ۲۱ میلیون تن رسیده است که نشان می دهد هیچگونه تطابقی میان برنامه های آموزش و پژوهشی (که در سال های گذشته پیشرفت کرده) و جهاد کشاورزی وجود نداشته است.
سیادت افزود: در پایان برنامه سوم میانگین عملکرد گندم آبی در استان سه هزار و ۷۰۰ کیلوگرم اعلام شده بود. آمارهای رسمی جهاد کشاورزی در سال زراعی ۸۶-۸۵ در خوزستان نشان می دهد که ۴۰۳ هزار هکتار زیر کشت گندم آبی و ۲۸۰ هزار هکتار زیر کشت گندم دیم رفته. به این ترتیب سه هزار و۴۳۰ کیلوگرم میانگین تولید گندم آبی و۹۵۰ کیلوگرم نیز میانگین گندم دیم است. از طرفی با توجه به تحقیقاتی که کردیم مدعی هستیم که تولید گندم از ۶۰ کیلوگرم در هکتار افزایش یافته است.
این عضو هیات علمی دانشگاه کشاورزی رامین اضافه کرد: اگر فرض بگیریم این آمارها صحیح باشد امروز باید میزان تولید گندم آبی به چهار هزار کیلوگرم رسیده باشد. این در حالیست که آمارهای جهاد استان تولید یک میلیون و ۵۵۰ هزار تن گندم آبی را نشان می دهد. البته این آمارها نیز خالی از اشکال نیست زیرا با آمار مراکز خرید نیز اختلاف دارد.
به گفته وی، در واقع ما بعد از شش سال کار و تحقیقات و افزایش ۹۰ هزار هکتار سطح زیر کشت در سال گذشته به تولید یک میلیون و ۶۵۵ هزار تن رسیدیم که نشان می دهد میانگین تولید پایین تر از سه تن داریم.
سیادت اظهار کرد: به نظر می آید اتفاق دیگری در استان در حال رخ دادن است و آنهم کاهش عملکرد کشاورزی است.
وی عدم برنامه ریزی صحیح، کاهش تنوع زیستی خاک، عدم اجرای تناوب صحیح، پایین بودن کارآیی مصرف آب را از دلایل این کاهش عنوان کرد و گفت: این آمارها جای تامل دارد و جهاد کشاورزی باید در آمارهای تجدیدنظر و آنها را واقعی کند.
این محقق ریزگردها را یکی از جدی ترین تهدیدات برای ساکنان شهرها و کشاورزی عنوان کرد و افزود: اثر ریزگردها بر کاهش عملکرد محصولات کشاورزی اگر چه قطعی است اما تا کنون بررسی نشده است.