مجتبی گهستونی – طی دو سال گذشته عنوان کنوانسیون گردشگری ۲۰۱۷ به میزبانی ایران بارها در رسانه ها و مجامع مطرح شده است. این در حالی است که بسیاری حتی از کارکرد این کنوانسیون آگاهی کافی نداشته و گاه می پرسند کنوانسیون چیست؟ چه کسانی و یا کدام ارگان برگزار کننده آن است؟ پرسش هایی از این دست را در استان خوزستان که محل زندگی من به عنوان نگارنده است بارها شنیده ام و حتی به عنوان یک علاقه مند به گردشگری در حد توان و آگاهی پاسخ لازم داده ام. اما انتظار می رود که متولیان گردشگری حداقل از برگزاری رویدادهایی مثل کنوانسیون گردشگری ۲۰۱۷ آگاهی داشته و خود به تشویق برگزار کنندگان و تاثیر آن از زوایایی مختلف آن بپردازند. در این باره باید اعتراف کرد که مردم و صنوف همواره از دولت پیشتازتر هستند.

اما از پرسش هایی که درباره گردشگری مطرح می شود به یک نتیجه رسیده ام و آن اینکه گردشگری قدرت های پیدا و پنهانی دارد و باعث ایجاد گفت وگو و شناخت بیشتر می شود. آنهایی که به صورت حرفه ای و گردشگری را دنبال می کنند و دستی در آن دارند انواع زوایای گردشگری را تشخیص داده و به قدرت آن ایمان کافی دارند.

از زاویه دید برخی از کارشناسان، گردشگری آنقدر ظرفیت دارد که بتوان برای ارتباط میان فرهنگی بین همه اقوام و جوامع بشری در جهت صلح و دوستی و توسعه روابط انسانی و تاثیرگذاری بر عرصه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از آن بهره گرفت.

در چنین شرایطی عده ای که خود برآمده از لایه های مختلف جامعه هستند و به گردشگری ورود پیدا کرده و حتی در توانمندسازی جوامع محلی نقش داشته اند در کانون انجمن های صنفی راهنمایان گردشگری ایران گردهم آمدند و قدم در راهی گذاشته اند و جریانی را ایجاد کرده اند که اوج شجاعت، اعتماد به نفس و توان آنان را می رساند. همین افراد به عنوان راهنمایان گردشگری در کانون انجمن های صنفی در سال ۲۰۱۷ میزبان کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری خواهند بود. رویدادی که از آن به عنوان بزرگترین و مهمترین گردهمایی راهنمایان جهان نام برده می شود.

همین راهنمایان گردشگری ایران با میل و اراده صنفی خود در سال ۲۰۱۵ و با توانایی لازم کاری کردند و موفق شدند نظر فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری (WFTGA) را برای برگزاری این رویداد در ایران جلب کنند.

در این مطلب کاری به فرآیند چگونه گی میزبانی کنوانسیون که بسیار سخت و همراه با رقابت شدید است ندارم اما کلام من در این بخش به تمام فعالیت های گروهی و صنفی اشاره دارد که در نتیجه همین با هم بودن روی می دهد تا منجر به یک اتفاق مهم شود.

در چنین شرایطی دهها نفر در سراسر کشور به صورت خودجوش و با کمترین حمایت های مالی و معنوی دولتی و با کمک مردم که لطف و مهرشان همواره شامل گردشگران مقید به رعایت همه اخلاق گردشگری شده است تاکنون فعالیت هایی انجام داده اند که نتیجه اش خروجی بسیار داشته است. درباره این خروجی ها با هم سخن خواهیم گفت اما باز نتیجه سخن من این است که دیگر دست اندرکاران حوزه گردشگری به جز برخی راهنمایان چقدر پیام این کار بزرگ را درک کرده اند؟

با اینکه در کشور ایران بسیاری از امور به صورت حاکمیتی در اختیار دولتمردان است اما چرا خود آنها دست به ابتکار عمل های اینچنینی نمی زنند؟ قصد من رویارویی دولت با راهنمایان گردشگری نیست بلکه هدف این نوشتار یادآوری و تلنگر به مسئولانی است که امور به آنها سپرده شده است و باید درک بهتری از تاثیر گردشگری داشته باشند.پس نتیجه میگیریم که خود راهنمایان گردشگری و فعالان گردشگری باید به تکاپو و تاثیرگذاری بیشتر بیندیشند.

به طور مثال در خوزستان انجمن صنفی راهنمایان گردشگری خوزستان و برخی افراد دغدغه مند می کوشند تا به تاثیرگذاری کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری ۲۰۱۷ ایران بپردازند اما اگر متولیان دولتی می کوشیدند تا حداقل در خلوت خود به اهمیت چنین رویدادی فکر کنند و از توان و نیروی راهنمایان و دیگر فعالان گردشگری استفاده کنند آیا امروز فرصت بهره گیری و استفاده از ظرفیت کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری در خوزستان از دست می رفت؟

بی شک پاسخ این پرسش خیر است و باید تاکید کرد اینبار هم مقصر فرصت سوزی دست اندرکارانی هستند که بر روی صندلی های خود محکم نشسته اند. مدیرانی که باید به رشد و توسعه گردشگری هدفمند هم فکر کنند.

به گفته برگزار کنندگان کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری هر کنوانسیون شامل سه مرحله پیش از سفر، سفر و پس از سفر می شود که میزبان، برای هر کدام از این مراحل، تورها و برنامه ریزی های دقیق و جذابی را سامان می دهد تا رضایت خاطر میهمانان خود را جلب کند چرا که این رویداد تاثیر به سزایی در رشد صنعت گردشگری و آشنایی مردم جهان با کشورهای میزبان خواهد داشت. بنابراین همواره تلاش میزبانان بر این است که بیشترین تعداد راهنمایان از کشورهای مختلف را گرد هم جمع کنند.

با برگراری چنین رویدادی در هر نقطه ای از ایران ضمن اینکه توجه جهانی به آن منطقه بیشتر می شود و شور وشوقی و تکاپویی در مردم ایجاد میگردد، فرصت معرفی و بازدید جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی کشورها و توسعه پایدار صنعت گردشگری هم فراهم می آید و در نتیجه امکان برقراری ارتباط میان راهنمایان گردشگری و ارتقای دانش و اخلاق حرفه ای آنها بر اساس استانداردهای جهانی به دست خواهد آمد.

باید تاکید دوباره کرد که توجه کردن به گردشگری پایدار و مسئولانه یک بازی برد برد است و به روایتی موجب شناخت و آشنایی با تاریخ، تمدن و فرهنگهای مناطق مختلف جهان و توسعه تعاملات فرهنگی و انسانی به واسطه گردشگری نیل به دیپلماسی فرهنگی و گردشگری می شود که حتی می تواند بر دیپلماسی رسمی و دیپلماتیک هم تاثیرگذار باشد.

وقتی صحبت از “گردشگری برای همه” با توجه به شعار سازمان جهانی جهانگردی می شود لازمه آن تلاش بیشتر برای رسیدن به دستاوردهای آن شعار است چرا که گردشگری پدیده‌ای فرهنگی است و زمینه ساز تحولات روحی و فکری در بسیاری افراد و جوامع محسوب می شود.

در همین خصوص رئیس هیات‌مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری ایران، دستیابی به میزبانی هفدهمین کنوانسیون جهانی راهنمایان تور را مقدمه‌ای برای توجه بیشتر مردم و مسئولین به موضوع گردشگری و ایجاد عزم ملی برای رونق آن دانست.

آرش نورآقایی معتقد است: هنگامی که در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۸۶، روز جهانی راهنمایان گردشگری در ایران مورد توجه قرار گرفت، شاید هیچ‌کس به این موضوع نمی‌اندیشید که ۱۰ سال بعد، راهنمایان گردشگری دنیا تصمیم بگیرند به ایران سفر کنند.

وی افزود: انسجام راهنمایان گردشگری ایران، پیوستن ایران به «فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری(WFTGA)‌»، برگزاری ۹ دوره پی‌در‌پی گردهمایی راهنمایان گردشگری در استان‌های مختلف، برگزاری دوره‌های آموزشی زیر نظر WFTGA، دعوت از رئیس فدراسیون جهانی و دیگر کارشناسان، حمایت بخش‌های خصوصی و دولتی از راهنمایان گردشگری و نهایتا حضور ایران در «شانزدهمین کنوانسیون فدراسیون جهانی»، منجر به میزبانی ایران برای برگزاری هفدهمین کنوانسیون در سال ۲۰۱۷، همزمان با دهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری ایران شد.

خوزستان و جای خالی آن در کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری

اما در پایان روی سخن من با مدیران خوزستانی است. در حالی که برگزاری کنوانسیون راهنمایان گردشگری سراسر جهان در سال ۲۰۱۷ در ایران محک بزرگی برای تاسیسات و آمادگی کشورمان برای میزبانی از گردشگران دنیا است باید نگرانی خودم و بسیاری دیگر از فعالان گردشگری را از اینکه خوزستان نقش موثری در حمایت از این رویداد ندارد را اعلام کنم چرا که در صورت قرارگیری خوزستان در لیست استان هایی که سهمی از این رویداد بین المللی دارند این استان می توانست بهره کافی را از جوانب مختلف ببرد.

اما یکی از عایدی هایی که به لطف این کنوانسیون و البته تلاش و اراده برخی راهنمایان گردشگری و فعال این حوزه برای خوزستان فراهم آمده است انتشار برخی تصاویر از جاذبه های تاریخی طبیعی و توانمندی های خوزستان در حوزه مردمشناسی است که با درج در سایت کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری، ظرفیت های فرهنگی و طبیعی خوزستان معرفی میشود.

برای خوزستان که سه مجموعه ثبت جهانی تاریخی و یک جاذبه طبیعی بین المللی دارد قرار گرفتن در حاشیه یک نکته منفی و عقبگرد محسوب می شود و در این خصوص متولیان گردشگری و برخی از مسئولان را باید به بی درایتی خطاب کرد.

در حالی که یکی از تاثیرهای برگزاری این کنوانسیون در ایران پرداخت هزینه توسط شرکت کنندگان در کنوانسیون ۲۰۱۷ راهنمایان گردشگری است و از این حیث این رویداد آورده اقتصادی برای کشور خواهد داشت. اما از آن سو عده ای در تلاش هستند تا ۲۵ دست اندرکار گردشگری از یک کشور کمتر شناخته شده را به خوزستان دعوت کنند و هزینه هایی را هم سربار خوزستان نمایند.

حال که خوزستان از قافله برگزاری رویدادهای تاثیرگذار ملی و بین المللی به لطف و سعی مسئولان عقب مانده است و دیدیم در چند ماه گذشته چه همایش ها و جشن های زودبازده و کمتر تاثیرگذاری را برگزار کردند از دوستان و فعالان غیردولتی در حوزه گردشگری خوزستان درخواست می کنم که نقش عمیق تر و تاثیرگذارتری در حوزه گردشگری ایفا کنند که کم کاری در این حوزه متوجه همه خوزستان خواهد بود.